Görgü kurallarý, yeni zamanlara göre yeni haller alýyor. En yenilerinden biri, ‘Sofrada cep telefonu adabý’. Sizin için 10 soruda yemek, beþ soruda sofra adabýný hazýrladýk.
Her yediðimizi çekiyoruz, sosyal medyadan yayýnlýyoruz. Onu ölümsüzleþtirecek kadar aþkla baðlýyýz tabaðýmýza. Peki Instagram’ýn efektlerini kullanmak kadar, sofra kurallarýný da iyi biliyor muyuz? Ya kolalý örtüler, kumaþ peçeteler, yoksa onlarý da unuttuk mu?
Dün verdiðiniz yirmi kiþilik davetten sonra, bugün sizi geriye kaç kiþi aradý? Ne için mi? Tabii ki teþekkür için... Bir, iki? “Yirmi” derseniz düþüp bayýlýrým. Þimdi efendim sofrada adabý muaþeret kurallarý ne için vardýr?
Elbette özünde son derece vahþi olan yemek eylemini incelikli hale getirmek, hayatýmýzda daha anlamlý bir yer tutmasýný saðlamak için. Ýtirazý olan? Yoksa, bundan böyle öncelikle sofrayla ilgili her þey için teþekkürü unutmayýn ve yazýmýn devamýný sakýn kaçýrmayýn.
Bu ay Media Cat Dergisi’ndeki Haluk Kasarcý’nýn haberinde, TGI Türkiye Araþtýrmasý verilerine göre kentlinin sofrasý tenhalaþýyor. Kasarcý yazýsýnda “Öðünlerimizi neden sosyal medyada paylaþtýðýmýzýn yanýtýný aramayý býrakalý bir hayli oluyor” diyor. Benim içinse bu sorunun cevabý hala önemli. Sofralarýný aile fertleriyle bile paylaþmayý azaltan kentliler, neden yedi cihanla tabaðýný paylaþýyor sorusunun cevabýnýn sosyolojik olarak bir önemi olmalý.
RÝTÜELLERÝ YEMEÐÝ ÝNCELÝKLÝ HALE GETÝRÝR
Tam da bayram üstü “Sofralar tenhalaþa dursun” diyerek yazýma devam etmek içimden gelmiyor. Çünkü sofralar paylaþtýkça çoðalýr, ritüeller de yaþanasý hale getirir bu meseleyi. Bu sebeple sofranýz her daim kalabalýk olsun diyerek, sofrayý sofra yapan, yemeðin tadý kadar, kalitesini artýran sofra adabý kurallarýna biraz göz atalým.
10 SORUDA YEMEK ADABI
1 - DAVET VERME VE KABUL ETMENÝN KURALI VAR MIDIR?
Öncelikle daveti veren kiþinin misafirlerine bu daveti en az bir hafta önce, daveti alan kiþinin ise gidip gitmeyeceðini önceden bildirmesi gerekir. Yemek sýrasýnda ve bir gün sonra ev sahibine teþekkür etmek önemli bir görgü kuralýdýr.
2 - HEDÝYE GEREKLÝ MÝDÝR?
Protokol davet deðilse yemek davetine yakýnlýk derecesine ve ekonomik duruma göre küçük bir hediye mutlaka götürülür. En olmadý içeceðiniz içkiyi götürebilirsiniz.
3 - DAVETÝ VEREN NELERE DÝKKAT ETMELÝDÝR?
Sofrasýna ve kendisine özen gösteren bir ev sahibi misafirlerine saygý göstermiþ olur. Ancak makyaj ve giyimde daveti veren kiþi aþýrýya kaçmamalýdýr.
4 - ÝLTÝFAT GEREKLÝ MÝ?
Elbette gerçeklik en önemli þey. Ýçinizden iltifat etmek gelmiyorsa yapmayýn. Ancak yemekle ilgili kiþisel olarak hoþlanmadýðýnýz bir þeyi veya kimse sormadýysa “ben enginara portakal koymam” gibi informasyonlarý kendinize saklamalýsýnýz. Kendi davetinizde bildiðiniz gibi yapýn. Yemek sýrasýnda bunlardan bahsetmek görgüsüzlüktür.
5 - MASADA YAPILMAMASI GEREKEN DAVRANIÞLAR NELERDÝR?
Kasmayýn, rahat olun. Hiç bir davranýþ kasýntýlýktan kötü olamaz. Bunun dýþýnda servis tabaklarýndan kendi yemek çatalýnýzla yiyecek almak, kürdanla diþleri karýþtýrmak, aðzýnýz doluyken konuþmak, konuþurken protez diþlerin arasýndan tükürük sýçratmak, gaz çýratmak, yanýnýzda oturaný rahatsýz edecek derecede el kol hareketleri yapmak, yanýnýzdakinin yemek tabaðýnýn tam üzerinden meze tabaklarýna uzanmak oldukça rahatsýz edicidir.
6 - CEP TELEFONU VE SOSYAL MEDYA ÝÇÝN BÝR KAÇ SÖZ
Elbette eskiden cep telefonu yoktu, görgü kurallarýna bu þýkký eklemek kimsenin aklýna gelmedi. Þöyle toparlayalým; cep telefonunu ne kadar samimi yemek olursa olsun masa üzerine býrakmak masadakilere saygýsýzlýktýr. Yemek süresince masadakilerle sohbet etmelisiniz. Telefona cevap vermeniz gerektiðinde özür dileyip ayrý bir yerde, alçak sesle konuþmanýza devam edin. Sosyal medya fotoðraflarýný çekmeden önce, misafirlerden ve ev sahibinden izin isteyin.
7 - YEMEK NASIL SONLANIR?
Ana yemek bittikten beþ on dakika sonra, davet sahibi kahve ve çay tercihlerini sorar. Arzu edilirse masada arzu edilirse evin baþka bir bölümünde yapýlacak tatlý/kahve servisi yemeði sonlandýrýr.
8 - SOFRADA EKMEK NASIL SERVÝS EDÝLÝR?
Ekmek, ekmeklikle servis edilir. Protokol yemeði de samimi bir yemek de hatta eþinize bile olsa fark etmez, ekmek asla elle verilmez. Ekmek sepeti arzu edene uzatýlýr.
9 - YEMEK MASASINDA PEÇETE NASIL KULLANILIR?
Masada ister resmi ister samimi yemek olsun hem kumaþ hem de kaðýt peçete bulundurulmalýdýr. Kumaþ peçete yemek baþlamadan dize yerleþtirilir, ana yemek bittiðinde buruþturularak masaya býrakýlýr.
10 - YEMEK NASIL BAÞLAR?
Tüm davetillerin sofraya oturmasý beklenir. Tüm yemekler herkese servis edilince ve davet sahibinden onay gelince yemek baþlar. Restourantda bile olsanýz baþkasýnýn servisi devam ederken yemeðe baþlamak tüm masadakilere saygýsýzlýktýr.
BEÞ SORUDA MASA VE YEMEK DÜZENÝ
1 - YEMEK MASASINDA OTURMA DÜZENÝ NASIL OLMALIDIR?
Daveti veren kiþi, davetli sayýsý ne olursa olsun, herkese nereye oturacaðýný göstermelidir. Ev sahibi masanýn baþýna oturur. Karþýsýnda ev sahibesi veya ona eþlik eden kiþi yer alýr. Hemen saðýnda onur konuðu veya yaþça en kýdemli kiþi yer almalýdýr. Diðer oturumu sohbet akýþý için kadýn-erkek karýþýk doðru þekilde belirlemek gerekir.
2 - ÖZEL DAVETLERDE SOFRADA OLMAZSA OLMAZLAR?
Ekmek ve salata tabaðý, yapýlan yemeðe uygun küçük sosluk ve baharatlýklar, kumaþ peçeteler ve servis kaþýklarý olmazsa olmaz.
3 - MENÜ HAZIRLARKEN DÝKKAT EDÝLECEK EN ÖNEMLÝ ÞEY NE?
Kalabalýk davetlerde kolay servis edilebilen (fýrýn yemekleri) ve en iyi yaptýðýnýz yemekleri tercih edin. Bu basit kural riske girmemenizi ve sofrada misafirlerinizi yalnýz býrakmamanýzý saðlar. Kendinize bir tema seçin yemek tercihlerini bu temaya göre belirleyin. Ýþiniz çok kolaylaþacak.
4 - KÝÞÝ SAYISI YEMEK DÜZENÝNÝ BELÝRLER MÝ?
Kiþi sayýsý 12 ve üzeri olan yemeklerde açýk büfe tercih edin. Masa düzenli bir yemek için 8-10 sayýsý uygundur. Açýk büfede yapýlan en büyük hata yemek masasýný yemek sergilemek için kullanmaktýr. Yemek masasý mümkün olduðunca boþ býrakýlmalý yemekler baþka bir dresuar veya küçük bir masada, sehpada yer almalý, böylelikle arzu edenler yemeklerini masada da oturarak yiyebilmelidir.
5 - KAÇ ÇEÞÝT YEMEK DÜZENÝ VARDIR?
Protokol yemekleri, kutlama yemekleri, aile yemekleri, açýk büfe kalabalýk davetler.
