Ýki aydýr koronavirüsünü ve çalýþma hayatýna etkilerini yazýyoruz.
Koronavirüs kapsamýnda iþyerlerinde alýnmasý gereken önlemleri daha önce detaylý olarak paylaþmýþtým. Ancak tüm önlemlere raðmen Koronavirüs (Covid-19) pozitif vakalarýna rastlanmaktadýr. Koronavirüs nedeniyle iþ kazasý sayýlýp sayýlmayacaðý konusu çok tartýþmalýdýr. Koronavirüs pozitif vakasýnýn hastalýk mý, iþ kazasý mý yoksa meslek hastalýðý mý sayýlacaðý konusunda fikir birliði bulunmamaktadýr.
Mevzuatýmýzda hastalýk, iþ kazasý ve meslek hastalýðý kavramlarý olmakla birlikte, bu tür salgýn hastalýklarýn çalýþma hayatýna etkileri konusunda boþluk var. Salgýn hastalýklarýn hangi kategoride ele alýnacaðý konusunda net bir yasal düzenleme bulunmamaktadýr.
Koronavirüs (Covid-19) hakkýnda týbbi açýdan bilinenler çok sýnýrlý olduðu gibi, her geçen gün farklý bilgiler ortaya çýkýyor. Örneðin, virüse maruz kalan ve tedavi olan kiþilerin organlarýnda aðýr hasarlar kalacak mý, ne kadarlýk bir süre zarfýnda tamamen iyileþme olacak, kalýcý bir hastalýða sebep olacak mý sorularýnýn halen cevabý verilebilmiþ deðil.
ÝÞ KAZASI MI, HASTALIK MI YA DA MESLEK HASTALIÐI MI?
Diðer bir deyiþle Covid-19 ile ilgili olarak her olay kendi içinde deðerlendirilmeli ve bu olay bir iþ kazasý mý, hastalýk mý ya da meslek hastalýðý mý olarak deðerlendirilmeli konusu irdelenmelidir. Covid-19 bazý olaylarda belki iþ kazasý veya meslek hastalýðý sayýlmayacakken, bazý olaylarda iþ kazasý veya meslek hastalýðý olarak kabul edilebilecektir.
Bir görüþe göre de bu tür salgýn hastalýklar iþ kazasý veya meslek hastalýðý deðil, hastalýk olarak kabul edilecek.
Salgýn hastalýklarýn meslek hastalýðý sayýlacaðý görüþünde olanlar yanýnda karþýt görüþte olanlarda var. Özellikle meslek hastalýðýnýn “tekrarlanan bir sebep veya iþin yürütüm þartlarý” ile ilintili olmasý ve belli bir süre o iþin yapýlmasý þartlarý gerektiði dikkate alýndýðýnda meslek hastalýðý sayýlmayacaðý görüþü aðýr basmaktadýr.
Koronavirüs gibi yeni tanýmlanmýþ hastalýklarýn mevzuatta tanýmlanan Mesleki Bulaþýcý Hastalýklar Listesi’nde olmamasý, mesleki hastalýklarýn tanýmlanmasýnda görülen hastalýðýn iþin gereði olarak veya iþyerinin özel koþullarýnýn etkisiyle oluþmasý ve hastalýðýn yapýlan iþle alakalý olmasýnýn aranmasý yanýnda enfeksiyonun oluþumu ve uðranýlan mesleki risk maruziyeti ile baðlantýsýnýn laboratuvar bulgularý ile de kanýtlanmasý gerekliliði ilgili argümanlar da bu görüþü desteklemektedir.
YARGITAY NE DÝYOR?
Uygulama ülkemizdeki belki tek yargý kararý olan Yargýtay’ýn 2019 yýlýnda verdiði emsal niteliðindeki kararda çekilmiþtir (Yargýtay 21. Hukuk Dairesi, 2018/5018 Esas ve 2019/2931 Karar sayýlý Ýlam) bir sigortalýnýn 2009 yýlýnda H1N1 (Domuz Gribi Virüsü) enfeksiyonu sonucunda vefat etmesi sigortalýnýn ölümü ile H1N1 virüsü arasýndaki illiyet baðý nedeniyle iþ kazasý sayýlmýþtýr.
Koronavirüs (Covid-19) pozitif vakalarýnda çalýþanýn iþverenin ihmali, kastý veya kusurunun tespit edilmesi ve yargý kararlarýyla bunun iþ kazasý kabul edilmesi halinde SGK rücu davalarý yanýnda çalýþanlarýn maddi ve manevi tazminat talepleri gündeme gelebilecektir.
ÝSG EÐÝTÝMLERÝ ÖNEMLÝ
Ýþverenlerin iþyerlerinde ve iþin iþleyiþi sýrasýnda Koronavirüs (Covid-19) maruziyetini önleyecek iþ saðlýðý ve güvenliði tedbirleri almalarý iþçilere Covid-19 ve genel ÝSG eðitimlerini aldýrmalarý, sosyal mesafe, hijyen ve izolasyon þartlarýný uygulamalarý büyük önem taþýyor.
Esasen önümüzdeki yýllarda koronavirüs kapsamýnda çok sayýda anlaþmazlýk ve uyuþmazlýk olacaðýný düþünüyorum. Ortaya çýkabilecek bu tür uyuþmazlýklarda, Covid-19’un iþ kazasý veya meslek hastalýðý kabul edilip edilmeyeceði veya iþverenin sorumluluðunun ne olacaðý “her bir olayýn özelliklerine göre” deðerlendirilmesi gerekecek. Koronavirüs pozitif nedeniyle gerekli iþ saðlýðý ve güvenliði önlemlerini almýþ iþverenlerin sorumluluðu olmayacaðýný düþünüyorum.
