Ekonomik olarak önümüzdeki 2 yýllýk dönem zor geçecek. Bunu söylemek için artýk kâhin olmak gerekmiyor. Çýplak gözle görülebilen bir tablo ve sadece Türkiye’ye özgü bir durum da deðil, dünya git gide daralan bir tünele girdi ve git gide ilerliyor.
Ýçinden geçtiðimiz dönemi bir kervanýn çölde karþýlaþtýðý kum fýrtýnasýna benzetmek olasý.
Peki bu fýrtýna dinene kadar nasýl ayakta ve hayatta kalabiliriz?
Hem bireyler ve aileler için hem de iþletmeler (özellikle de KOBÝ düzeyindeki) için bu konuyu biraz irdeleyeceðim önümüzdeki yazýlarda.
Ancak kýsa vadeli, hýzlý ve birkaç iþletmeye önerdiðimde olumlu sonuçlanan bir pratik çözümü anlatmak istiyorum.
5-10 veya 20 kiþilik bir iþletme. Esnaf tabiriyle “dönemiyor”.
Esnaf jargonunu bilmeyenler için geliri giderini ya da ödeme döngüsü tahsilat döngüsünü karþýlayamýyor.
Halk aðzýyla da söylersek attýðý taþ ürküttüðü kurbaðaya deðmiyor.
Bu gibi iþletmelerde, yani kýsýtlý bir özsermaye ile çalýþan þirketlerin çalýþanlarý da kara kara düþünüyor, acaba ansýzýn iþsiz kalýr mýyým, acaba iþten çýkarýrlar mý diye…
Kayserili, ölüm döþeðindeyken sorar ; “Büyük oðlum nerede?” cevap geliyor; “Buradayým baba”, “Peki ortanca oðlum?”, “Buradayým baba!”, “Peki küçük oðlum?” , “Buradayým baba!”; sýrayla bu cevaplarý alan Kayserili doðrulup fýrçayý basar “Eþek herifler, dükkaný kime býraktýnýz?”
Þimdi de bizim iþletmeye dönelim, çalýþanýn kafasýnda bu sorular, firma sahibinin kafasýnda da bu kýsýr döngüden çýkýp çýkamayacaðýna dair gel-gitler varken iþletme kime emanet?
En önemli kilit nokta baþta tabi ki iletiþim. Patron her zamankinden çok daha fazla konuþacak çalýþanlarýyla, daha yakýn duracak, araya fesatlýklar, kulaktan dolma bilgiler giremeyecek.
Tam tersini yapýp “stresliyim!” bahanesiyle çalýþanýndan uzaklaþan patronlar büyük hata ediyorlar.
Þöyle bir formülü ortaya koymak isterim böylesi zorlu süreçlerde.
Özellikle de “Artýk dayanacak gücüm, moralim, enerjim kalmadý” diyen patronlara sesleniyorum.
Çalýþanýnýzý ortak edin iþe, ya da devretmek mi istiyorsunuz? Çalýþanlarýnýzý bir araya getirin, onlara devredin.
Çalýþan iyi bildiði iþletmeyi, dýþarýdaki herhangi birinden daha iyi yürütür.
Ortak olursanýz en azýndan artýk kendi iþletmeleri olduðu için fedakarlýða da açýk olurlar.
Bu yöntem elbette herhangi bir kiþiye has, patentli bir yöntem deðil. Ama Türkiye’den ve yurtdýþýndan bu tavsiyeyi verdiðim birkaç firmada çok etkili olunca bu sayfaya taþýmak istedim.
Bu öneri elbette iki tarafýn birbirini tanýdýðý ve güvendiði noktalarda geçerli.
Çünkü bir iþletmenin kurulmasý, pazarda bir yer bulmasý, ürettiði ürün ve hizmetlerin pazardaki yeri gibi birçok dinamiði göz önüne aldýðýmýzda iþletmelerimizin kapanmasýnýn bir þekilde önüne geçilmeli.
5 çalýþaný olan bir iþletme kapandýðýnda o 5 kiþi çok daha küçük “mikro” iþletmelere dönüþtüðünde pazar daralýyor, rekabet artýyor, kârlýlýk düþüyor. Bunun yerine iþbirliði, ortaklýklar ya da birlike çalýþma kültürü tüm ekonomiye kazandýrýr.
