Gerçeklerin bir gün ortaya çýkmak gibi kötü bir huyu vardýr. Ve çoðu zaman küçük bir gerçek büyük bir haberi berbat eder!
ABD’de patlayan ‘USAID skandalý’ da hem ‘demokrasi ve özgürlükleri geliþtirme projeleri’nin perde arkasýný ortaya çýkardý, hem de ‘sosyal medya bir özgürlük simgesidir’ algýsýný berbat etti!
USAID, ABD’nin yoksul ülkelerde yardým programlarý yürüten resmi kalkýnma ajansý. Ancak perde arkasýnda neler yaptýðýný birkaç gün önce yine bir Amerikan haber ajansýndan, Associated Press’ten öðrendik.
Haberlerden okuyalým:
-5 Aralýk 2009: ABD’li müteahhit Alan Gross, Küba’da ‘casusluk’ suçlamasýyla tutuklandý. Küba, Gross’un hükümet karþýtý gruplara uydu internet eriþimi saðlamak için dizüstü bilgisayar, uydu telefonu ve bazý iletiþim cihazlarý daðýtýrken yakalandýðýný açýkladý.
-30 Mart 2011: ABD eski Baþkaný Jimmy Carter, Küba lideri Raul Castro’yu ziyaret ederek, 15 yýl hapse mahkum edilen Gross’un býrakýlmasýný istedi. BBC, Gross’un, “ABD Dýþiþleri tarafýndan finanse edilen bir programý yürüten DAI için çalýþtýðýný” duyurdu.
-3 Nisan 2014: AP ajansý, ABD’nin Küba’da siyasi kriz çýkarmak ve Komünist rejimi yýkmak için, ayný yýl (2009’da) gizlice Twitter benzeri ‘ZunZuneo’ (Sinek kuþunun ötüþü)adlý bir sosyal paylaþým aðý kurduðuna dair bin ayrý belgeyi ele geçirdiðini duyurdu.
AP’nin yayýnladýðý belgelere göre, Küba’ya ‘siber operasyon’ þöyle gerçekleþti:
-Önce cep numaralarý alýndý: Küba’nýn internet eriþimini kýsýtlamasý nedeniyle, Kübalýlara eriþim için proje ‘cep telefonlarý’ üzerine kuruldu. USAID, bunun için Pakistan için ayrýlan 1,6 milyon dolarý bu projeye yönlendirdi. ABD baðlantýsýnýn kurulmamasý için para trafiðiCayman Adalarý’nda bir þirket üzerinden yürütüldü. Önce Küba’nýn devlet þirketi Cubacel’in bir çalýþaný üzerinden cep telefonu numaralarý alýndý. ZunZuneo sitesi, sahte reklamlarla kendine ‘ticari þirket’ süsü verdi ve elindeki Küba numaralarýna mesajlar atarak ücretsiz ‘kýsa mesaj servisi’ni duyurdu. Ardýndan da sahte hesaplar üzerinden gençlere yönelik müzik, spor ve hava durumu gibi SMS’ler paylaþýldý. Ve kýsa sürede 40 binden fazla takipçiye ulaþýldý.
-Esprili mesajlar yazdýrýldý: Sýra çok sert olmayan ‘ince esprili ama sivri dilli siyasi mesajlar’la ‘yoklama’ yapmaya geldi. Mesajlar ‘bir Kübalýdan geldiðinden þüphe duyulmayacak’ ve gençlerin zekasýný kýþkýrtacak kadar esprili olmalýydý. Bunun için aranan ‘metin yazarý’ Þili’de bulundu. Aslen Kübalý olan mizah yazarý ve karikatürist Alen Lauzan Falcon, ‘orantýsýz zeka’ ürünü sivri dilli muhalif ilk mesajlarý yazdý. Falcon, “Bu iþin arkasýnda ABD hükümetinin olduðunu söyleselerdi yine yazardým, çünkü Küba’da özgürlük yok” diyor. (‘Gezizekalý’ esprilerin tamamen ýsmarlama olduðunu ima etmiyorum. Ýlk mesajlar yayýldýðýnda devamýný gençlerin getireceði öngörülebilir bir þeydir.)
-Ýstihbarat havuzu oluþturuldu: Eldeki telefon bilgileri ve paylaþýlan mesajlar üzerinden yaþ, cinsiyet, eðitim, sosyal durum ve ‘siyasi eðilimler’ gibi istihbari veriler havuzda toplandý. USAID, bu bilgilerle Küba toplumunu ‘hükümete sadakatlerine’ göre kategorilere ayýrdý: ‘Demokratik hareketçiler’, ‘ilgisizler’ ve ‘sistem destekçileri’...
-Rock konserinde test edildi: 20 Eylül 2009’da Kolombiyalý rock yýldýzý Juanes’in Havana Devrim Meydaný’ndaki konseri öncesi, ZunZuneo takipçilerine 500 bin kýsa mesaj gönderilerek hem Küba hükümetinin, hem de ‘hedef kitle’nin tepkisi ölçüldü. Sonuç umut vericiydi; yüz bin geri dönüþ alýndý!
-Twitter’a ‘sen al’ teklifi: Küba’da takipçiler artýyordu ama teknik alt yapý ve bütçe yetersizdi. SMS’ler kesilmeye, sistem kilitlenmeye baþlayýnca kullanýcýlar eksilmeye baþladý. Dönemin Dýþiþleri Bakaný Hillary Clinton, sosyal medya sorumlusu Suzanne Hall’u Twitter’ýn kurucusu Jack Dorsay’a göndererek ‘ZunZuneo projesini al’ dedi.
-‘Bizans oyunu’ bozuldu: Belgelere göre, para sýkýntýsý, Kübalý yetkililerin SMS’leri izleyerek sisteme girmeye çalýþmasý ve Washington’un ilgisinin ‘Arap Baharý’na yoðunlaþmasý üzerine ‘Küba baharý’ programý Eylül 2012’de sona erdirildi. AP’nin, projenin baþýndaki Joe McSpedon’a atfettiði ‘Bizans sistemi’ de çöktü. (Anlaþýlan Dorsay ya reddetti ya da ‘illegel iþleri býrakýn Twitter’ý kullanýn’ dedi.)
-Filipinler ve Ýran örneði: Belgelere göre, projenin stratejik hedefi tanýdýk: “Otoriter Küba’da demokratik deðiþim” ve “Castro kavramýný kýrmak”... Örnek olarak Moldova ve Filipinler’de sosyal medyada örgütlenen gruplarýn (smart mob) eylemleri gösteriliyor; 2009’da Ýran’da Ahmedinejad’ýn kazandýðý olaylý seçimler sýrasýnda da sosyal medyanýn ‘önemli bir dýþ politika aracý’ olduðu vurgulanýyor. (Tunus, Mýsýr, Türkiye ve Ukrayna örnekleri henüz gerçekleþmemiþti.)
-Clinton ve Kerry’nin sözleri: AP’nin haberinde, dönemin ABD Dýþiþleri Bakaný Clinton’un 2011’de George Washington Üniversitesi’ndeki “Akýllý telefonlar siyasi araç haline geldi. ABD, internet kýsýtlamasýnýn olduðu ülkelerdeki halklara yardým ediyor ve ‘devrim niteliðindeki deðiþimlere yol açan eylemleri baþlatmak’ için teknolojiyi kullanýyor” sözleri de hatýrlatýlýyor. (Halefi Kerry de, birkaç gün önce Fas’ta “Tunus’taki gibi, Mýsýr devriminin arkasýnda da sosyal medyada örgütlenen gençler vardý” dedi.)
Farkýndasýnýz; yorum deðil alýntý yaptým.
Yani bir komplo teorisyeni deðilim!
