4857 sayýlý Ýþ Kanunu'nun 53. maddesine göre, bir iþyerinde iþe baþladýðý günden itibaren, deneme süresi de içinde olmak üzere, ayný iþyerinde veya ayný iþverenin bir veya çeþitli iþyerlerinde en az bir yýl çalýþmýþ olan iþçilere yýllýk ücretli izin verilir.
Yýllýk ücretli izin hakkýndan vazgeçilemez.
Niteliklerinden ötürü bir yýldan az süren mevsimlik veya kampanya iþlerinde çalýþanlara Ýþ Kanununun yýllýk ücretli izinlere iliþkin hükümleri uygulanmaz.
Ýþçilere verilecek yýllýk ücretli izin süresi, hizmet süresi;
a) Bir yýldan beþ yýla kadar (beþ yýl dahil) olanlara on dört günden,
b) Beþ yýldan fazla on beþ yýldan az olanlara yirmi günden,
c) On beþ yýl (dahil) ve daha fazla olanlara yirmi altý günden,
Az olamaz. Yeraltý iþlerinde çalýþan iþçilerin yýllýk ücretli izin süreleri dörder gün arttýrýlarak uygulanýr.
Ancak on sekiz ve daha küçük yaþtaki iþçilerle elli ve daha yukarý yaþtaki iþçilere verilecek yýllýk ücretli izin süresi yirmi günden az olamaz. Diðer bir deyiþle on sekiz ve daha küçük yaþtaki iþçilerle elli ve daha yukarý yaþtaki iþçilere bir yýlýný dolduklarý takdirde en az 20 gün yýllýk izin verilmelidir.
Yýllýk izin süreleri iþ sözleþmeleri ve toplu iþ sözleþmeleri ile artýrýlabilir.
Yýllýk izin süreleri, taraflarýn anlaþmasý ile bir bölümü on günden aþaðý olmamak üzere bölümler hâlinde kullanýlabilir.
Bazý nedenlerle yýllýk izinlerin kýsmen veya tamamen kullanýlmadýðý durumlar olabilmektedir.
Bu gibi durumlarda iþçinin hak kaybýna sebebiyet vermemek için Ýþ Kanunu'nun 59. maddesine göre, iþ sözleþmesinin, herhangi bir nedenle sona ermesi halinde iþçinin hak kazanýp da kullanmadýðý yýllýk izin sürelerine ait ücretin ödenmesi gerektiði belirlenmiþtir.
Buna göre, iþ sözleþmesinin sona erdiði tarihteki brüt ücreti üzerinden, iþçinin kullanýlmayan izin günlerine iliþkin ücretin kendisine veya vefat etmiþ iþçinin hak sahiplerine ödenmesi gerekmektedir. ,
Yýllýk izin ücreti brüt ücret üzerinden ödenir, diðer hak ve menfaatler dikkate alýnmaz.
Yargýtay 9 Hukuk Dairesi'nin 11.04.2016 Tarihli, 2014/28705 Esas ve 2016/8857 Sayýlý Kararýna göre "4857 sayýlý Ýþ Kanunu'nun 59'uncu maddesinde, iþ sözleþmesinin herhangi bir nedenle sona ermesi halinde, iþçiye kullandýrýlmayan yýllýk izin sürelerine ait ücretlerin son ücret üzerinden ödeneceði hükme baðlanmýþtýr. Yýllýk izin hakkýnýn ücrete dönüþmesi için iþ sözleþmesinin feshi/sona ermesi þarttýr."
Ýþ Kanunu'nun 59. maddesi, iþ sözleþmesinin, herhangi bir nedenle sona ermesi halinde iþçinin hak kazanýp da kullanmadýðý yýllýk izin sürelerine ait ücreti, sözleþmenin sona erdiði tarihteki ücreti üzerinden kendisine veya hak sahiplerine ödeneceðini belirttikten sonra, söz konusu ücrete iliþkin zamanaþýmý iþ sözleþmesinin sona erdiði tarihten itibaren baþlayacaðýný hükme baðlamýþtýr.
Fesih tarihinden itibaren 5 yýllýk zamanaþýmý süresi bulunmaktadýr.
Ýþ Kanunu'nun 103 maddesine göre, "izin ücretini 59'uncu maddedeki hak edilmiþ izni kullanmadan iþ sözleþmesinin sona ermesi halinde bu izne ait ücreti ödemeyen" iþveren veya iþveren vekiline bu durumda olan her iþçi için 2022 yýlý için 755 TL idari para cezasý uygulanacaktýr.
