Dünya Bankasý baþkaný Robert Zoellick giderayak önemli þeyler söylemeye baþladý: “Küreselleþmede yeni bir çaða geçiyoruz” dedi... Küreselleþmenin yeni çaðý-yeni aþamasý... Nasýlmýþ? ‘Ekonomik büyümenin birden fazla kutuptan kaynaklandýðý ve geliþen piyasalarýn, küresel sistemin bütün boyutlarýnda önem kazandýðý bir çað’ Hangi boyutlar: ‘Ticaret, emtia, para ve kur, finans, yatýrým, bilgi kalkýnma, çevre, güvenlik.’
Zoellick ‘Küresel yapýlanma temelden deðiþti ve bu iþ son 10 yýlda oldu’ diyor... Ýnsanlýk tarihi açýsýndan bakýnca 10 yýl, saniyenin binde biri- gibi birþey.
Dünya Bankasý Baþkaný birkaç güne kadar görevi býrakacak. 5 yýl görev yaptý, son birkaç aydýr önemli yorumlar, deðerlendirmeler yapýyor. -Keþke cesur yorumlara daha önce baþlasaydý- diye düþünmemek elde deðil... Ya da yeni bir þans verseler acaba Baþkanlýðý farklý mý yapardý, daha cesur çýkýþlar ve icraatlar yapar mýydý? Bilinmez... Ama söylediklerine bakalým: Küreselleþmede yeni bir aþamaya geçmiþiz.
Zoellick, küresel iþletmelerin ve yatýrýmcýlarýn bu yeni çaðýn farkýnda olduklarýný ve bu deðiþime yetiþmek için yarýþtýklarýný söylüyor. Yarýþtýklarý yer, geliþen ekonomiler, geliþen piyasalar... Ve de Zoellick, siyaset yapýcýlarýn, siyasilerin bu yarýþta geride kaldýklarýný anlatýyor. Hâlâ bazý siyasilerin sözlüklerinde kalmýþ olan -Üçüncü Dünya- teriminin yanlýþ ve zaman dýþý olduðunu vurguluyor. Geliþen ekonomilerin bir merhamet, acýma, küçümseme ile bakýlacak grup olmadýðýný, aksine ekonomik ve siyasi etki olarak büyüdüklerini hatýrlatýyor: ‘Bu ülkeler kendi geleceklerini belirlemek istiyor. Küresel sistemde daha fazla ses istiyorlar. Dünyanýn da bu ülkelerin daha fazla sorumluluk üstlenmesine ihtiyacý var.’
Ve bu ülkelerin hem birbirlerine, hem baþkalarýna örnek olduðunu kaydetmiþ: Meksika ve Brezilya ülke içinde yoksulluðu yenmek için çalýþýyor, Türkiye’nin ekonomik baþarýsý Kuzey Afrika ve Ortadoðu’daki reformculara örnek oluþturuyor, Hindistan’ýn biliþim teknolojisi Afrika’ya ilham veriyor.
Yani tekrar dönüp dolaþýp Türkiye’ye geliyoruz. Küreselleþme son 20 yýlda hýzlandýysa, son 10 yýlda yaþadýklarýmýz sonucu yeni küreselleþme çaðýna geçtiysek, bu yeni çaðýn belirleyici ülkeleri arasýnda Türkiye var... Hem de bölgesel olarak örnek olma-ilham verme gücüyle. Küreselleþmede de Türkiye vardý. Yeni küreselleþmede de var... Bu yeni çaðý iþletmeler, yatýrýmcýlar, iþadamlarý daha iyi okuyorlar ve yeni güç merkezlerine akýyorlar.
Akýþ, eski dünyadan, yeni dünyaya... Ayný süreçte eski dünya siyasilerinin geride kaldýðýný, durumu fren lambalarýnýn kýrmýzý ýþýklarýndan izlediklerini, Dünya Bankasý’nýn giden baþkaný söylemiþ. Haklý... Türkiye yeni düzende yatýrým cazibe merkezi, kalkýnma modeli ve ekonomik büyüme motoru olmak zorunda. Bu ayný zamanda tarihsel bir görev. Tarihin Türkiye’den beklentileri deðiþiyor.
twitter.com/selimatalayny
