2011 genel seçimleri Kürt siyasetinde ‘ulusal birlik’ tartýþmalarýyla geçti. Rahmetli Þerafettin Elçi’nin liderliðini yaptýðý KADEP ve o dönemde Bayram Bozyel’in liderliðindeki HAK-PAR’a seçim iþbirliði götürüldü. Bu iki partinin dýþýnda, 12 Eylül askeri darbesinden önce bölgede faaliyet gösteren, ama bugün güçleri epey azalmýþ eski Kürt gruplarýna mensup bir takým siyasi aktörler ve Kürt sorununa duyarlý muhafazakar-demokrat kimliðiyle bilinen Altan Tan gibi siyasetçilerle seçim ittifaký için, belli diyaloglar kuruldu.
Kürt siyasi hayatý bakýmýndan bu belki de bir ilkti, ya da ben bir ilk olduðunu hatýrlýyorum.
2011 seçimlerinde, Þerafettin Elçi ve Altan Tan Diyarbakýr’dan ve BDP listesinden milletvekili seçildi. Ama HAK-Par’la bir uzlaþma saðlanamadý. Buna raðmen HAK-PAR bu seçimlerde BDP’yi destekledi.
Aradan geçen zamanda, Kemal Burkay HAK-PAR’ýn Genel Baþkaný oldu. HAK-Par 30 Mart seçimlerine kendi adaylarýyla giriyor.
Kürt þehirlerinde seçimler derken, doðal olarak iki büyük parti, AK Parti ve BDP akla geliyor..
Kürt sosyalist geleneðini 70’li yýllardan bugüne kadar sürdüren Kemal Burkay’ýn liderliðindeki HAK-PAR ve 1990’lý yýllarýn toz dumaný içinde, PKK’yle mücadele ederek sesini duyurmuþ Hizbullah geleneðinden gelen HÜDA-PAR’ýn seçimlere girmesi, muhtemelen seçimlerin sonuçlarýný etkilemeyecek olsa da, siyasal zeminin çoðulculaþmasý bakýmýndan önem taþýyor.
- Kentli orta kesimler
- Savaþ maðdurlarý
- Aþiret aidiyeti önde olan geniþ bir nüfus
- Dini cemaatlerin referanslarýyla hareket eden dindarlar..
Bu tablo aþaðý yukarý Kürt seçmenin sosyolojisini oluþturan bir tablo.
Savaþ maðdurlarý, köyden þehirlere göç etmek zorunda kalanlardan ve ayný zamanda þehirlerde de ihlallere maruz kalmýþ, faili meçhul cinayetlere kurban gitmiþ, çocuklarýný daðda kaybetmiþ ailelerden oluþuyor. Savaþ maðdurlarý ayný zamanda Kürtler’in en yoksul kesimidir.
Kürt þehirlerinin zaman içinde deðiþen sosyolojisi, geniþ bir orta sýnýfýn oluþmasýna yol açtý. Bu kesim BDP’nin Belediyeleri yönetttiði þehirlerde tercihini önemli oranda BDP’den yana yapýyor. Kürt aydýn sýnýfý ve okumuþlarý, aðýrlýklý olarak bu toplumsal katmandan geliyor. Kürt sorununda, BDP’den yana bir tutum alýyorlar.. Ama bu toplumsal katman içinde, kuþkusuz AK Parti’yi destekleyenler de var.
Aþiretlerin bir kýsmý BDP’yi bir kýsmý da AK Parti’yi destekliyor.
Bu seçimlerin belki de en dikkat çeken yaný BDP ve geçmiþte koruculuðu kabul etmiþ aileler ve aþiretler arasýnda gerçekleþen barýþ toplantýlarý. Gerçi bu geliþmeyi, siyasi çýkarlara baðlayanlar var. Belki öyledir. Ama BDP ile korucu ailelerin, siyasi çýkarlar olsa da-sanýrým seçim listelerinde bu ailelerden bazý kiþilere yer veriliyor- bir araya gelmeleri, önemli bir geliþme. Koruculuðun tasfiyesi ve yýllarýn yarattýðý düþmanlýklarýn aþýlmasý bakýmýndan deðerli bir adým. Unutmayalým ki, çözüm süreci, Kürtler’in kendi iç barýþlarýný yeniden inþa etmeleri anlamýna da geliyor.
Hem bu genel barýþ havasý hem BDP’den baþka Kürt partilerinin de seçime giriyor olmasý, demokratik süreci olumlu yönde etkiliyor ve etkilemeye de devam edecek.
Burkay’ýn liderliðindeki TKSP (Türkiye Kürdistaný Sosyalist Partisi) 1977 yerel yönetimler seçimlerine büyük bir iddiayla girdi. Diyarbakýr’da Mehdi Zana ve Aðrý’da Orhan Alpaslan’la seçimleri kazandý.
Sonra 12 Eylül askeri darbesiyle beraber, parti kadrolarýnýn bir kýsmý yurtdýþýna çýktý. Genel Baþkan Kemal Burkay da yurdu terk edenlerin arasýndaydý. 30 yýl sonra yurda geri döndü. Partisinin seçimlere girmesini savunuyordu ve bu savunusu bu seçimlerde nihayet hayata geçiriliyor.
Seçim bildirgesinde bol bol vaat yok HAK-PAR’ýn. Bu sosyalist gelenek dün de federasyonu savunuyordu, bugün de savunuyor. Demokrasi ve barýþ taleplerini öne çýkaran bir bildirgesi var HAK-PAR’ýn ve 54 ilde belediye baþkanlýðý ve meclis üyelikleri için adaylarý var.
Mersin’de Hüseyin Özdemir, Antakya’da Feride Göçmen ve Adana’da Arif Sevinç, HAK-PAR’dan aday oldular. Hüseyin, Feride Arif benim 1980’li yýllardaki mücadele arkadaþlarým ve dostlarým..
Arif Diyarbakýr cezaevinde yaþadýklarýný ve tanýklýklarýný resimlerle anlatmýþ bir sanatçý. Kýsa da olsa ayný koðuþta kalmýþlýðýmýz vardýr.
HAK-PAR’a ve adaylarýna baþarýlar diliyorum.
