Kürt meselesinin nihai çözümünden uzak olduðumuzu gösteren yüzlerce saðlam neden saymak mümkün. Ve büyük bir ihtimalle bu yüz nedenin yanýna bir yüz neden daha koysak hiç kimsenin bir itirazý da olmaz. Kürt meselesinde çözüm, bugünün koþullarýnda kendine meþru bir zemin bulmakta en çetin meselelerin baþýnda gelmektedir. Yaþanýlan tecrübeler o kadar sýcak ve taze ki, zihinlere sýzmak ve orada bir ikna ve rýza aramak, meczup olarak damgalanmak için yeterli sebeptir. Ama Kürt meselesi hala avuçlarýmýzý bir sýcak patates gibi yakan bir meseledir de. Hem çözümünden çok uzaktayýz hem de sorun her gün giderek daha karmaþýk ve daha maliyetli hale geliyor.
Ortadoðu ölçeðinde Kürt meselesinin global güçlerin çýkar radarýna yakalandýðýný söylemek artýk bir sýr deðil. Irak ve Suriye’de olup bitenler, bu meselenin eninde sonunda bir salgýn hastalýk gibi gelip herkese sirayet edeceðini gösteriyor. Ýþte tam bu noktada kaleyi içten saðlam tutmak ve Kürtlerin ekonomik ve siyasal entegrasyonunu artýrmak için daha köklü ve daha derin adýmlarýn atýlmasý adeta elzem hale geliyor. Bu amaçla, bugün, bu koþullarda makul, mümkün ve uygulanabilir olduðuna inandýðým ekonomik, sosyal ve kültürel baðlamlarý olan bir ara geçiþ modeli önermek istiyorum.
Ýktisadi manada, bir toplum geliþtikçe özellikle de emek yoðunluklu kimi iktisadi hizmetler, sektörler ve üretim biçimleri miadýný doldurur. Yükselerek artan maliyetler artýk iktisaden taþýnamaz olur. Nitelikli iþgücünün artan maliyeti o sektörün katma deðerini sürekli aþaðýya doðru çekmeye baþlar. Tarihsel olarak tekstilin kaderi hep böyle olmuþtur. O nedenle her dönem geliþmiþ ülkelerden daha az geliþmiþ ülkelere doðru bir yolculuk yapar. Bu kural iktisadi geliþmenin þaþmaz bir kuralýdýr. Emek maliyetlerindeki artýþ, iradeye baðlý olmaksýzýn, bu sektörü emeðin göreceli olarak daha ucuz olduðu pazarlara mahkum eder. Tekstil gibi porselen sektörü de ayný kaderi paylaþýr; çünkü bu iki ürünün üretim süreçlerinde zorunlu olarak iþgücü istihdam etmek kaçýnýlmazdýr.
Tekstilde dikiþ süreçlerini otomasyona dönüþtürmek neredeyse imkansýzdýr. Porselen sanayiinde çamurun kimi evrelerine mutlaka insan eli deðmek zorunda! Bu sektörler ya da iþ kollarý hem tam otomasyona uygun deðiller hem de en temel ihtiyaç maddelerini üretirler. Ýnsanlar kýþ yaz hiç fark etmez, bir þekilde giyinmek örtünmek ihtiyacý hissederler. Ayný insanlar beslenme alýþkanlýklarýný sürdürüp hayatta kalmayý hedeflerken yeme ve içme alýþkanlýðýnýn araçlarý olan porselen ve seramik ürünlerinden vazgeçemezler.
Sözü fazla uzatmadan söylemek istediðimi hemen söyleyeyim; Batý’da artýk çok maliyetli olan bu iki sektörü Güneydoðu Anadolu bölgesine taþýmak gerektiðine inanýyorum. Çin’de, Tayland’da, Pakistan’da ve Hindistan’da pazar arayan, tekstil ve porselen pazarlarý için Doðu ve Güneydoðu illerini birer üretim parkuru haline dönüþtürelim. Aðrý’da, Bingöl’de, Adýyaman’da, Van’da, Bitlis’te, Batman’da, Mardin ve Diyarbakýr’da açýlacak olan biner kiþilik kapasiteye sahip, tam entegre tekstil ve porselen üretim merkezleri çok ciddi bir istihdam yaratacaktýr. Tekstil ve porselen fabrikalarýnýn ara girdilerini saðlayan diðer tedarikçilerin alacaðý pozisyon, bir anda istihdam oranýný misliyle katlayacaktýr.
Ayný þehirde anne ve babalarýna saðladýðýmýz istihdamý sosyal olarak güçlendirecek, gençler ve çocuklar için yine biner kiþilik kapasiteye sahip olan futbol akademileri organize edildiðinde, sosyal hayat adeta et ve týrnak gibi birbirinden ayrýlmaz hale gelir. Ýþ ve aþý güvence altýna alýnmýþ yetiþkinlerin, evlatlarý için duyduðu gelecek kaygýsýný sportif aktiviteler ile normalize etmek, her bireyin kolayca kabul edebileceði bir nimettir.
Ekonomik ve sosyal imkanlarla canlandýrýlan günlük hayat, TRT Kurdî’nin geniþletilmiþ özel yayýncýlýðý yaný sýra etkin ve iþlevsel bir bölgesel medya ile hem daha inandýrýcý hale getirilebilir, hem de yeni kuþaklar için yeni rol modelleri sorunu çözülebilir. Bölgenin iþ adamýna, sanatçýsýna, edebiyatçýsýna ekranlarýnda yer veren ve onlarýn hayat tarzýna odaklanan bir yayýncýlýk, kýsa bir sürede dað çaðrýsý ve motivasyonuna son verebilir.
