Ankara’nýn gündemini oluþturabilecek konular sýralansa, en az oyu kürtaj alýrdý. Ama siyaset böyle bir þey ve siyasete aðýrlýðýný koyan gündemi de belirliyor.
Baþbakan Erdoðan’ýn açýklamasýyla gündemimize giren kürtaj tartýþmasýnýn Ankara boyutunda þimdi bu konuda yeni bir yasal düzenlemenin ön hazýrlýklarý var. Saðlýk Bakanlýðý ve Adalet Bakanlýðý, konunun bilimsel ve hukuki boyutlarýný inceliyor.
Üzerinde durulan en önemli unsurlar ve tartýþýlan çeliþkiler þöyle özetlenebilir:
8Annenin kiþilik haklarý ve bebeðin yaþam hakkýnýn korunmasý;
8Kürtajýn ‘prensip olarak’ temelden yasaklanmasý, istisnai durumlarda kürtaja izin verilmesi;
8Kürtajýn, bebeðin ‘canlý/kiþi’ sayýldýðý andan sonra yasaklanmasý, öncesinde daha esnek, sonrasýnda daha sýký istisnalara baðlanmasý;
8Anne karnýndaki oluþum aþamalarýnda bebeðin ne zamandan itibaren ‘canlý/kiþi’ sayýlacaðý;
8Doðmamýþ bebeðin ‘annenin uzvu/parçasý’ sayýlýp sayýlmayacaðý, bebek üzerindeki tasarruf hakký;
8Annenin hayatýný tehlikeye sokan þartlarýn belirlenmesinde uygulanacak kriterler;
8Çocuðun tecavüz gibi istenmeyen bir yolla oluþmasý ve annenin psikolojik durumunun tespiti;
8Kürtaja izin verilmesini saðlayacak istisnalarda kriterlerin belirlenmesi ve denetimi;
8Anne adayýnýn tam, açýkça ve deðerlendirmesi için yeterli zaman tanýnarak bilgilendirilmesi...
AÝHM, kadýnýn anne olup olmamaya karar verme hakkýný tanýrken, kürtaj söz konusu olduðunda sadece annenin özel hayatýný deðil, doðacak çocuðun hayatýný da dikkate alýyor.
AÝHM kararlarýna bakýldýðýnda, kürtaj kararlarýnda kiþisel ve toplumsal dengenin gözetildiði dikkat çekiyor: “Kiþilerin özel hayatlarýna saygý yükümlülüðü ile halkýn hayatýn niteliði ve doðacak çocuðun hayatýnýn korunmasý inancý arasýnda denge var mý?”
Özetle þunu diyor AÝHM:
“Bir devlet belirli þartlar altýnda kürtajý yasaklama hakkýna sahiptir. Bu yasaklamada, yasaðýn toplumda ahlaki veya sosyal bir karþýlýðý olmasý da deðerlendirmeye alýnýr. Bunun kaynaðýnýn din olup olmamasý önemli deðildir. Devlet, saðlýk nedenleriyle kürtaja izin verilebilir. Ancak, bu izni uygulanamaz hale getirecek düzenlemeler yapamaz.”
Ankara’da, AÝHM kararlarý, AÝHS hükümleri ile Türkiye toplumunun özellikleri ýþýðýnda önce var olan yasal ve fiili durumun tespiti yapýlýyor. Ardýndan da saðlýk ve adalet alanýnda yapýlacak deðiþiklikler belirlenecek. Kürtaj ve sezaryen þartlarýnýn belirlenmesindeki kriterler ve izin/denetleme süreçlerinin yürütülmesi için bir “kurul” veya kurullar oluþturulmasý gündeme gelebilir. Özellikle, bu durumlarda “annenin ve çocuðun hayati tehlikesi”nin belirlenmesinde hýzlý karar verilmesinin esas olduðuna dikkat çekilerek, bunun için özel bir “organ” oluþturulmasý tartýþýlýyor.
