1991-2017... Aradan 26 yýl geçmiþ. Körfez harekatýndan bu güne. Ne var geride? Darmadaðýn bir Irak... Milyonlarca ölüm. DAEÞ. Ve Kuzey Irak'ta bir Kürt yapýlanmasý. Kürt yapýlanmasý baðýmsýzlýk arayýþýnda. Henüz gerçekleþmiþ deðil. Kürt yapýlanmasýna geliþte, gerek Amerika'daki kimi mahfillerin (Serdar Turgut'un ýsrarla ifade ettiði), gerek Irak'ta operasyon yöneten Amerikalý subaylarýn (Güneri Civaoðlu'nun ýsrarla ifade ettiði) masasýndaki “Kürdistan iþaretli” haritalarý biliyoruz.
Geçen 26 yýlý devlet oluþ süreci olarak okumak yanlýþ mýdýr? Belki daha epeyce bir zaman geçecek devlet oluþ sürecinde...
Mevcut yapý 100 yýl önce oluþmuþtu, þimdi yeni bir oluþum söz konusu. Böyle oluþumlar için 10 yýllar çabuk geçiyor.
Türkiye peyderpey alýþtý Kuzey Irak'taki yapýlanmaya. Kendi dýþýnda bir fiili durum olduðunu bile bile.
Irak'a benzer bir süreci Suriye yaþýyor. Merkezi yönetim zaafý, iç çatýþmalar, yabancý güç operasyonlarý... DEAÞ. Ölümler. Ve bu defa baþka bir Kürt kartý. Türkiye, Barzani oluþumuna da mesafeli, tepkili durmuþtu ama en azýndan Barzani hareketinde terör boyutu yoktu. Þimdi, yýllardýr mücadele ettiði bir terör örgütünün uzantýsýnýn “Kürt kartý” halinde devreye sokulduðu bir durum ile karþý karþýya.
Ne dersiniz, 25 yýl sonra þu an oynanan Kürt kartý nasýl bir þekil alacak?
Amerika Irak'ta Barzani ile oynamýþtý, Suriye'de PKK'nýn uzantýsý olan PYD/YPG ile oynuyor.
Hatta Amerika, Türkiye Barzani ile uzlaþtýðý için, adeta inadýna PYD ile oynuyor.
“Türkiye'ye raðmen”oynadýðýný bile bile oynuyor.
Ortaya bir “müttefiklik sorgulamasý” çýkacaðýný bile bile oynuyor.
Üstelik bu defa PYD/YPG'nin Amerika ile Rusya arasýnda paylaþýlamadýðý gibi bir durum da söz konusu.
Erdoðan – Trumpgörüþmesi, problemi Türkiye'nin arzuladýðý istikamette çözmeye yetmedi. Oysa Türkiye ile ABD arasýnda bu tür zirvelerin dostluk, müttefiklik baðlamýnda yaklaþýldýðýnda pek çok sorunu çözebilmesi beklenir. Ýki müttefik - dost arasýnda, diyelim Ortadoðu'nun geleceði konusunda, terörle mücadele konusunda “istiþareler”den söz etmek gerekir. Ama oralardan çok uzaðýz, adeta Amerika'nýn elinden, kendi güvenliðimizi kurtarmaya çalýþmak gibi bir durum söz konusu. Kimbilir belki Washington ile Moskova arasýndaki iletiþim daha hareketli.
Gittik, görüþtük. En azýndan iletiþim saðlandý. Çözülmüþ konuya gelince orada durmak lazým.
Sayýn Cumhurbaþkaný þu notlarý düþmüþ bulunuyor:
- Türkiye arazide mutlaka olacak.
- Bir kuþak oluþturulmasýna müsaade etmeyeceðiz.
- O koridorda ülkemize yönelik bir tehdit olursa buna müsaade edemeyiz.
- YPG'den saldýrý olursa hiç kimseye sormadan angajman kurallarýný uygularýz.
Bunlar kararlýlýk ifadeleri olarak kayda deðer nitelikte.
Arazide olmak, tehdide müsaade etmemek, saldýrýya mukabele etmek... Bunlar operasyonel tavýrlarý seslendiriyor. Kuþkusuz önemli.
Ancak bunlar içinde en hassas konunun “kuþak oluþturulmasý” meselesi olduðunu belirtmek gerekiyor.
Kuþak þu: Fýrat'ýn doðusundan baþlayýp, Kuzey Irak Kürt Federal yapýsýna kadarki bölüm, artý, Fýrat'ýn batýsýnda, Afrin kantonu.
Soru da þu: Burada diyelim 25 yýl içinde tedricen, Türkiye'ye herhangi bir saldýrý olmaksýzýn bir fiili yapý oluþumu gerçekleþirse, bu bizim için “kuþak oluþturma” anlamýna gelecek mi gelmeyecek mi?
Bu noktada Cumhurbaþkanlýðý baþdanýþmanlarýndan Ýlnur Çevik'in geçmiþte New York Times'a söylediði, sonra da Yeni Birlik'teki makalesinde yer verdiði ifadeler hatýrlanýyor. Çevik özetle “Ankara, Fýrat’ýn doðusunda PYD varlýðýný PKK ile iliþkilerini kestiði takdirde kabul edebilir” diyor. (16 Þubat 2017) Çevik ayrýca PYD’ye “Bir diðer Barzani olamazlar mý” sorusunu yöneltiyor.
PYD'nin PKK ile iliþkilerini kesmesi, Barzani olabilmesi ve bunlar saðlanýrsa Fýrat'ýn doðusunda kuþak oluþturmalarýna göz yumulmasý...
Belli ki Ankara'da böyle fikir jimnastikleri var. Amerika ve PYD buna oynayabilir.
Ne için?
Çok daha stratejik bir hedef için.
Acaba hangi stratejik hedef?
