Prof. Dr. Erdem YEÞÝLADA
Prof. Dr. Erdem YEÞÝLADA
Tüm Yazýlarý

Kuþburnu kalp damar hastalýðý riskini azaltýyor

Tam bir saðlýk savaþçýsý olan kuþburnu, C vitamini açýsýndan en zengin kaynaklardan biri. Üstelik meyvelerindeki bileþenler romatizma þikayetlerinde de etkili.

Kuþburnu meyvesi ülkemizde halk arasýnda en çok kullanýlan bitkilerin baþýnda geliyor. Marmelat, pestil, toz, çay çeþitli þekillerde sýk olarak tüketilmeye çalýþýlýyor. Tam bir saðlýk savaþçýsý... C vitamini bakýmýndan en zengin kaynaklardan biri olmasýna karþýlýk ýsýtýlarak hazýrlanan kuþburnu ürünlerinde C vitamini zenginliðinden bahsetmek mümkün deðil. Ancak meyvelerdeki asýl önemli içerik antioksidan etkili polifenolik bileþenler. Bu bileþiklerin kalp ve damar iþlevleri üzerindeki etkisi biliniyor. Meyvelerin içindeki tohumlarýn da yangý giderici etkisi bulunduðu ve bu nedenle romatizma gibi yangýlý hastalarda þikayetlerin hafifletilmesinde yararlý olduðu bilimsel çalýþmalarla da ortaya konulmuþ.

ÇALIÞMA ALTI HAFTA SÜRDÜ

Yeni yayýmlanan bir klinik çalýþmada Ýsveç’te bir hastanede yapýlan ufak ölçekli bir çalýþmanýn sonuçlar deðerlendirilmiþ. Þeker metabolizmasý sorunu olan veya olmayan 31 þiþman gönüllü bilimsel kriterlere uygun olarak (randomize, çift körlü, çapraz döngülü) gruplandýrýlýyor. Altý hafta boyunca her gün bir gruba kuþburnu içeceði, diðer gruba ise kuþburnu taþýmayan içecek veriliyor. Deneyin baþlangýcý ve sonunda gönüllülerin vücut aðýrlýðý, glikoz toleransý, kan basýncý, kan lipitleri ve yangý belirteçleri tespit edilerek deðerlendiriliyor. Deney çapraz döngülü olarak sürdürülüyor. Yani ilk deney süreci tamamlandýktan sonra iki hafta dinlendirilen fertlerden daha önce kontrol içeceði verilenlere bu defa kuþburnu içeceði, daha önce kuþburnu içeceði verilenlere ise bu defa kontrol içeceði altý hafta süreyle uygulanýyor ve sonuçlar tekrar deðerlendiriliyor. Bu þekilde deðiþik uygulamalar kiþisel etkenlerin sonuca olan etkisini en aza indirebilmek bakýmýndan önemli. 

KOLESTEROL ORANINI ETKÝLÝYOR

Kuþburnu içeceði verilen grupta kontrol içeceði verilen gruba göre sistolik kan basýncýnda total kolesterol seviyesinde, kötü kolesterol (LDL) seviyesinde belirgin azalma gözleniyor. Önemli bir risk parametresi olan LDL/HDL oranýnda dikkat çekici bir düzelme saðlanýyor. Ancak diastolik kan basýncý, glikoz toleransý, plazma trigliserit ve iyi kolesterol (HDL) seviyelerinin yaný sýra yangý belirteçlerinde belirgin bir deðiþim görülmemiþ.

Sonuç olarak altý hafta boyunca günde 40 gram kuþburnu kullanýlmasýyla þiþman fertlerde kalp-damar hastalýklarý geliþimi riskini yüzde 17 civarýnda düþürebildiði bildiriliyor. 

Daha önceki birçok bilimsel çalýþmalarda kuþburnu meyvelerinin yangý giderici, kan þekerini düþürücü etkileri ortaya konulmuþ olmasýna raðmen bu çalýþmada yangý belirteçleri üzerinde ve kan þekeri üzerinde etkisinin görülmemesi kanýmca hazýrlanan kuþburnu içeceðinin hazýrlanýþ þeklinden kaynaklanýyor. Çünkü bu çalýþmada kuþburnu içeceði hazýrlanýrken çekirdekleri (yani aken tipi meyveleri) ortamdan uzaklaþtýrýlmýþ. Yangý üzerinde etkili bileþenlerin meyvelerde olduðunu biliyoruz. Yine bu çalýþmada fertlerin vücut aðýrlýðý üzerinde etkisiz bulunmuþ. Halbuki bir zamanlar bir baþbakanýmýzýn zayýflama programýnda baþtacý edildiðini hatýrlýyoruz. Çalýþmada kullanýlan kuþburnu içeceði içerisindeki kuþburnu oraný da oldukça düþük; yüzde 8. Bu durumda bu çalýþmada elde edilen sonuçlarýn daha yoðun kuþburnu içeren ürünlerle daha belirginleþebileceði düþüncesindeyim.