Kuzey Kore lideri Kim-Jong Un’un tehditleri devam ettikçe, dünyanýn dikkati daha fazla Asya kýtasýnda yoðunlaþýyor. Giderek týrmanan gerilim bir sýcak çatýþmaya dönecek mi? Þimdi herkesin yanýtýný aradýðý soru bu. En az Pyongyang’daki çýlgýn lider kadar, Washington’dan da týrmanýþa benzin döken açýklamalar geliyor. ABD Baþkaný Donald Trump, Kuzey Kore’nin tehditlerine yönelik sert açýklamalarýný sürdürüyor. Acaba herkes bu gerilimden muzdarip mi, yoksa bu gerilim birilerinin iþine mi geliyor? Bir durum tesbiti yapalým önce küresel kriz ve tehdit tablosu açýsýndan.
Trump’ýn iþbaþýna gelmesinin ardýndan yaþananlara bir bakalým bu tespiti yaparken. Önce Katar merkezli bir Körfez gerilimi izledik. Dört Arap ülkesinin Katar’a yönelik blokaj hamlesi ve orada yeni bir hegemonya alaný açma giriþimi bertaraf edildi. Ardýndan eþzamanlý olarak Pakistan’da Baþbakan Newaz Þerif’e yönelik yargý darbesi ve Venezuela’da yapýlan ve ABD’nin sonucunu tanýmayacaðýný açýkladýðý seçimlerin ardýndan bastýrýlan askeri darbe giriþimi yaþandý. Venezuela’da ABD yanlýlarýnýn darbe giriþimini yüzlerine gözlerine bulaþtýrmalarýnýn ardýndan, ABD’nin “pazularýný” gösterme ihtiyacý var. Ýngilizce yarý-diplomatik bir þekilde “flexing muscles” diye de tanýmlanan þeyden bahsediyorum. Ve týrmanýþa geçen Kuzey Kore tehditleri. Son olarak da, açýkça tarih ve koordinat veren Pyongyang’ýn meydan okumasý. Dikkatler Rusya soruþturmasýndayken, ABD Baþkaný’nýn yakýn çevresi bu soruþturma nedeniyle ifade verirken, hatta ev baskýnlarý yaþanýrken, birden Asya’dan, dünyanýn en uç laboratuvarýndan gelen bu mesajlar.
Öte yandan, bir anlýðýna ABD gazetelerinin dýþ haberlerle ilgili baþlýklarýný okumayý býrakýp, Trump’ýn mesajlarýna bakacak olursanýz, baþkanýn ABD’li diplomatlarý ayaða kaldýran demecini de göreceksiniz. Öyle ki, Rusya’nýn ABD’li diplomatlarý sýnýr dýþý etme kararýný soran gazetecilere öyle bir yanýt veriyor ki Trump, ABD diplomasisinin etkili isimlerinin bundan böyle baþkanýn talimatlarýný iki kere düþünüp, öyle yanýtlayacaklarýný varsaymadan edemiyorsunuz. Trump, Rusya’nýn sýnýr dýþý kararýndan memnun ve ekonomik olarak ABD’nin yararýna bir geliþme olduðunu düþünüyor bu adýmýn. ABD’nin önde gelen diplomatlarý, bu açýklamayý diplomatlara saygýsýzlýk olarak görüyorlar. ABD derinlerinin Trump’dan memnun olmadýklarý sýr deðil. Þimdi buna yavaþ yavaþ diplomatlar, askerler de katýlýyor. Rusya soruþturmasýnýn kasvetli havasý da eklenince, Trump’ýn çevresindeki çemberin daraldýðýný iyiden iyiye hissettiðini söyleyebiliriz. Ekibini kuramadý. Adeta bir satranç tahtasý gibi, masadaki oyuncularýný birbiri ardýna kaybetti. Birilerini rakibi aldý, bir kýsmýný da kendisi bilerek feda etti. Sonuçta satranç tahtasýnda pek de rahat bir noktada deðil. Gücünü güncelleyebileceði, güç gösterisinde bulunabileceði momentumlar, Trump’ýn nefes almasýný kolaylaþtýrýyor olabilir. Nasýl olsa, tehditlerin bertaraf edilmesinin farklý formülasyonlarý zaten Washington’daki etkili isimlerin elinin altýnda duruyor. Son noktada, kriz sadece Washington ve Pyongyang hattýnda yaþanmýyor. Çin ve Rusya, yaþanan týrmanýþý farklý ekranlarda yakýndan izliyor. Yine parmaklarýnýn ucunda dolaylý bir müdahale butonunu sýký sýkýya tutarak. Japonya ve Güney Kore de yine bu týrmanýþa etki yetisine sahip dinamiklere sahip olan ülkeler. Hasýlý kelam, krizin de bir doyum noktasý var ve oradan fazla öteye gitmeyecek gibi. Kontrolsüz týrmandýrýlan bu kriz, kontrollü bir þekilde dindirilir diye düþünüyorum. Tabi iki tarafýn da kafi derecede þov yapýp, son karede ABD’nin süper güç madalyasýnýn uygun biçimde egale edilmesinin ardýndan sakinleþme süreci baþlar beklentisindeyim.
