Futbol maçlarýnda rakip takým oyuncusunu kasýtlý veya kusurlu hareketle sakatlayan profesyonel futbolculara verilen disiplin cezalarý ve sakatlanan futbolcularýn sahalardan uzak kalmasý konularý spor kamuoyunda sýk sýk tartýþýlmaktadýr.
Profesyonel lig müsabakalarýnda, fair play (spor ahlaký) ilkesine aykýrý olarak profesyonel sporcunun rakip takým oyuncusuna yaptýðý sert ve ciddi müdahale eyleminin sosyal güvenlik ve tazminat hukuku açýsýndan da yaratabileceði sonuçlar vardýr.
1-Profesyonel sporcular sigortalý sayýlýr mý?
Herhangi bir spor dalýný kendisine meslek edinen ve bundan kazanç saðlayan kiþilere profesyonel sporcu denilmekte, bu kiþiler kulüplerinin (yani iþverenin) gösterdiði yerlerde tespit edilmiþ çalýþma saatlerine tabi olarak ve iþveren veya vekilinin emir ve talimatý altýnda antrenman ve müsabakalar yaptýklarýna, mukabilinde önceden yapýlmýþ anlaþma ile tespit edilmiþ ücretleri aldýklarýna göre, anýlan kimselerin iþverenle hukuki iliþkileri bir hizmet akdine dayanmaktadýr.
Faaliyetin sporla ilgili oluþu, profesyonel sporcu ile kulüp arasýndaki baðýn hizmet akdi sayýlmasýna mani teþkil etmediði gibi, sosyal sigortadan istisnaya da sebep teþkil etmemektedir. Spor kulüplerince çalýþtýrýlan antrenör, menajer, teknik direktör, masör ve diðer müstahdemlerin akdi baðlýlýklarý da ayný nitelikte olduðundan, spor kulüplerince çalýþtýrýlan bu gibi kiþiler Kanunun 4’üncü maddesinin birinci fýkrasýnýn (a) bendine tabi sigortalý sayýlacaktýr. (SGK 2014/5 sayýlý Genelge)
2-Sakatlanan sporcuya aylýk baðlanýr mý?
Profesyonel sporcu 4/a kapsamýnda (eski deyimle SSK’lý) sigortalý sayýldýðýndan, örneðin maçta maruz kaldýðý sert ve ciddi faul neticesi sakatlanmasý hali, diðer bir anlatýmla iþyerinde bulunduðu sýrada iþveren tarafýndan yürütülmekte olan iþ nedeniyle sakatlanmasý durumu iþ kazasýdýr. (5510 sayýlý Kanun, madde 13)
Þayet bu profesyonel sporcu, iþ kazasý sakatlanma sonucunda meslekte kazanma gücünün en az yüzde 10 oranýnda azaldýðýný, SGK tarafýndan yetkilendirilen saðlýk hizmet sunucularýnýn saðlýk kurulu raporu ile belgelendirirse, kendisine SGK tarafýndan sürekli iþ göremezlik ödeneði baðlanmaktadýr.
3-Fair Play ilkesine aykýrý davrananýn sorumluluðu Nedir?
Müsabaka sýrasýnda fair play ilkesine aykýrý olarak rakibine yaptýðý sert ve ciddi faul eylemi ile iþ kazasýna sebebiyet verdiði tespit edilen kusurlu kiþi, bu iþ kazasý dolayýsýyla SGK tarafýndan yapýlan veya ileride yapýlmasý gereken ödemeler ile baðlanan gelirin baþladýðý tarihteki ilk peþin sermaye deðerinin yarýsý tutarýnda sorumlu tutulur. (5510 Sayýlý Kanun madde 21)
Öte yandan, futbol maçýnda rakibinin fair play ilkesine aykýrý olarak yaptýðý faul neticesinde malul kalan futbolcunun açtýðý manevi tazminat davasý ile ilgili olarak Yargýtay Hukuk Genel Kurulu, futbol konusunda uzman futbol hakemi, futbol teknik adamý ve futbol oyuncusundan oluþacak üç kiþilik bilirkiþi heyetinden rapor alýnarak, eylemin, futbol kurallarýna aykýrý olarak sert ve ciddi faul eylemi olup olmadýðý, tasvip edilen sertliðin yani adil olmanýn sýnýrlarýnýn aþýlýp aþýlmadýðýnýn, sportmenliðe veya fair play ilkesine aykýrý davranýþ olup olmadýðýnýn açýklýða kavuþturulmasý gerektiðini belirtmiþtir. (6.11.2013 tarih ve 2013/4-364 E, 2013/1543 K)
Spor ahlakýna aykýrý davranýþlarýn en aza inmesi dileðiyle, bütün sporculara saðlýk ve baþarýlar.
