Son dönemlerde madenlerde yaþanan iþ kazalarý baþta hükümet ve TBMM ile iþçi-iþveren örgütleri olmak üzere tüm kamuoyunda iþ güvenliði önlemlerinin artýrýlmasý yönünde beklentilere sebebiyet vermiþti.
Bu kapsamda yapýlan iyileþtirme çalýþmalarý neticesinde, Uluslararasý Çalýþma Örgütü’nün (ILO) 176 sayýlý Maden Ýþyerlerinde Güvenlik ve Saðlýk Sözleþmesi ülkemiz tarafýndan kabul edilmiþ, 12 Aralýk’ta yürürlüðe girmiþtir. Ayný zamanda 185 üye ülkesi bulunan ILO’nun Maden Ýþyerlerinde Güvenlik ve Saðlýk Sözleþmesi 29 ülke tarafýndan onaylanmýþtýr.
Sözleþmede iþçi ve iþverenin katýlýmcý olmasý öngörülmüþtür. Bu nedenle maden iþyerlerinde bilgi þeffaflýðýnýn saðlanmasý amaçlanmýþ, iþveren ve iþçi arasýnda güvenlik ve saðlýkla ilgili paylaþým saðlanacaðý belirtilmiþtir.
Bundan sonra, bir madende yapýlan üretime göre yaþanmasý muhtemel risklerin neler olduðu, neler yapýlmasý gerektiði iþverenlerin gözetiminde olmakla birlikte, iþçilerle bilgi paylaþýmý yapýlacaktýr. Bu süreçlerde ihtiyaç olan eðitim maliyetler iþveren (iþveren vekili, yükleniciler dahil) tarafýndan karþýlanacaktýr. Ayrýca üretim ve denetim süreçleri bizzat iþverenin gözetiminde olacaðý ilkesi benimsenmiþtir.
Soma’da yaþanan olaylarýn ardýndan en çok gündeme gelen konulardan birine de sözleþme onayýyla çözüm getirilmiþ olacaktýr. Bu anlamda;
Madende çalýþan tüm iþçilerin isimleri ve bulunduklarý muhtemel mahallin her an doðru olarak bilinmesini saðlayacak bir sistemin oluþturulmasýný saðlamak iþveren açýsýndan zorunlu olacaktýr.
Maden iþyerlerinde, her çalýþma alaný için yeryüzüne çýkýþý saðlayacak, iki farklý yolla giriþ ve çýkýþ mutlaka saðlanmasý da ayrýca asgari düzenlemelerden biri olmaktadýr.
Ýþçiler güvenlikte aktif olacak
Maden iþyerlerinde iþveren ve yetkili kurumlarýn denetim süreçlerinde görev almak için iþçilerden Saðlýk Ve Güvenlik Temsilcileri oluþturulacaktýr. Temsilciler, yapýlan denetim ve incelemelere katýlacak, güvenlik ve saðlýkla ilgili danýþman ve baðýmsýz uzmanlara baþvurmak ve gerektiðinde yetkili kurum ve iþverenlerden denetim talebinde bulunabileceklerdir.
Bunlarla birlikte iþçilerin, güvenlikte kullanmasý gereken tüm ekipmanlarý taþýmalarý zorunlu olacaktýr.
Ýþçilerin kendi güvenlikleri açýsýndan tehlike oluþturduðunu düþündükleri durumlarda, iþyerinden tamamen uzaklaþabilecektir.
Tüm bu asgari güvenlik ve saðlýk standardýnýn uygulanmasýnda, ulusal mevzuat sözleþmeyle birlikte tamamlanacaðý öngörülmüþtür. Ulusal mevzuatýn sözleþme hükümlerine göre düzenlenmesinde ise en fazla temsil yetkisine sahip iþçi ve iþveren sendikalarýna danýþýlacaktýr.
Madenlerde iþ güvenliði uzmanlýðý
En fazla iþ kazasý yaþanan sektörlerin baþýnda yer alan madencilik ve inþaatlar için iþ saðlýðý ve güvenliðinde yeni bir düzenleme geliyor.
Sektörel düzenleme çerçevesinde maden ve yapý ile diðer sektörlerde öncelikli olarak hangi mesleki ünvana sahip iþ güvenliði uzmanlarýnýn ve bunlarýn yanýnda görev yapacak diðer mesleklere sahip iþ güvenliði uzmanlarýnýn belirlenmesine dair usul ve esaslar Bakanlýkça belirlenecek.
Buna göre özellikle inþaat ve madenler için daha kalifiye iþ güvenliði uzmanlarýnýn istihdamý saðlanarak iþ kazalarýnýn önlenmesi amaçlanacak.
