Hatýrlatmak gerekirse, 2012 yýlýnda AK Parti’nin önerdiði 4+4+4 düzenlemesinin yasalaþmasý sürecinde kimi STK, sendika ve muhalefet partilerinin düzenlemeye karþý çýkma gerekçelerinden birisi, seçmeli din derslerine iliþkindi. Daha doðrusu, dersi seçmeyenlere yönelik bir mahalle baskýsý olabileceðinden dolayý, seçmeli din eðitimi derslerine karþý çýkýlýyordu. Düzenlemenin yasalaþmasý ve ardýndan uygulamaya konulmasýnýn üzerinden yaklaþýk bir buçuk yýl geçti. Peki, gerçekte ne oldu?
Yeni eðitim sisteminde seçmeli din dersleri
Ailelerin din eðitimi taleplerinin eðitim sistemine yansýtýlmasýna fýrsat verdiðinden dolayý, önemli bir demokratik potansiyel taþýyan seçmeli din derslerinin uygulama sorunlarýnýn tespit edilmesi ve giderilmesi, büyük bir önem taþýmaktadýr. Bu çerçeveden 4+4+4’ü izlemeye yönelik mevcut en kapsamlý saha çalýþmalarý, yaygýn bir mahalle baskýsý olduðuna iliþkin hiçbir veri sunmamaktadýr. Bir baþka ifadeyle, mahalle baskýsýna iliþkin endiþelerin gerçekçi olmadýðý açýða çýkmýþtýr. Aksine, yapýlan araþtýrmalar, seçmeli din ders düzenlemesinden genel bir memnuniyeti ortaya koymaktadýr.
Örneðin, Mehmet Bahçekapýlý, Arife Gümüþ, Meryem Çapun ve Esra Çiftçi tarafýndan hazýrlanan “Yeni Eðitim Sisteminde Seçmeli Din Dersleri: Ýmkânlar, Fýrsatlar, Aktörler, Sorunlar ve Çözüm Önerileri” baþlýklý rapora göre (YEKDER ve ÝLKE, 2013), seçmeli din dersleri, din eðitimi alanýndaki önemli bir boþluðu doldurmaktadýr. Araþtýrma sonucuna göre, gerek çocuklarýný imam hatip okullarýna göndermek istemeyen gerekse de istediði halde gönderemeyen aileler için bir imkân sunduðu görülmüþtür. Dahasý, Diyanet Ýþleri Baþkanlýðý tarafýndan sunulan kýsa süreli yaz kurslarýna katýlan öðrenciler için de yeni bir fýrsat olarak görülmüþtür. Genel olarak, toplumun büyük bir kesiminin okullarda sunulan seçmeli din derslerinden beklentilerinin yüksek olduðu anlaþýlmýþtýr.
Benzer þekilde, Zafer Çelik, Nevfel Boz, Sedat Gümüþ ve Fatih Taþtan tarafýndan hazýrlanan “4+4+4 Eðitim Reformunu Ýzleme Raporu”na göre (EÐÝTÝM-BÝR-SEN, 2013), çalýþmaya katýlan yönetici, öðretmen ve veliler, seçmeli din ders uygulamasýný büyük oranda memnuniyetle karþýladýklarýný ifade etmiþlerdir. Söz konusu çalýþmada da mahalle baskýsýný teyit eden bir bulguya rastlanmamýþtýr. Ek olarak, Eðitim Reformu Giriþimi tarafýndan hazýrlanan ve henüz yayýmlanmayan “Temel Eðitimin Kademelendirilmesi Sürecinin Ýzlenmesi” baþlýklý taslak raporda da mahalle baskýsýný gösteren bir veri yoktur.
Eksiklikler
Bütün bu çalýþmalar, öðrencilere seçmeli din dersleri almalarý yönünde bir mahalle baskýsý olmadýðýný göstermektedir. Aksine, uzun yýllardýr ihmal edilen din eðitimi alanýndaki boþluklarý doldurmak anlamýnda önemli bir düzenleme olduðu görülmektedir. Bununla birlikte, bu, seçmeli din derslerinin program ve uygulamasýna iliþkin bazý sorunlarýn olmadýðý anlamýna gelmez. Zaten genel olarak bütün seçmeli derslerin rahatlýkla uygulanabildiðini söylemek zor. Zira gerek sýnýf kapasitesi gerekse de öðretmen eksiklikleri, bazý seçmeli derslerin açýlabilmesine olanak tanýmamaktadýr. Ayrýca, bazý seçmeli derslere çok fazla talep olduðu için, bazý öðrenciler mecburen baþka derslere yönlendirilebilmektedir.
Seçmeli din derslerine iliþkin en sýk dile getirilen þikâyetlerin baþýnda, müfredat gelmektedir. Seçmeli din eðitimi dersleri ile Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi derslerinin müfredatlarýnýn birbirlerinden net bir þekilde farklýlaþtýrýlmasý ve öðrencilerin ilgi ve beklentilerine cevap verebilecek þekilde gözden geçirilmesine ihtiyaç görülmektedir. Son olarak, MEB’in hem fiziksel kapasite ihtiyacýný azaltma hem de öðretmen açýðýný giderme yolundaki çalýþmalarýnýn, seçmeli din derslerinin daha iyi bir þekilde uygulanmasýný kolaylaþtýrmasýný umuyorum.
