- MALE (Maldivler) -
Yaklaþýk 350 bin nüfusu olan Maldivler, turistler açýsýndan bir “tatil cenneti” olarak adlandýrýlabilir ama, insan, bu ülkenin içine girdikçe, gezegenimizin kültürel açýdan ne tür renkler taþýdýðýný görebiliyor.
Evet, bir deniz-kum-güneþ ülkesinden söz ediyoruz. Baþkent Male’nin ada üzerinde kurulu havalimanýna indikten sonra sizi bekleyen sürat teknesine veya deniz uçaðýna binip, önceden yerinizi ayýrttýðýnýz mercan adalarýndan birindeki otelinize yol alabilirsiniz...
Döndüðünüzde, palmiye aðaçlarýnýn süslediði bembeyaz kumlu plajlar ve Hint Okyanusu’nun lacivert sularýyla süslenmiþ “hatýra fotoðraflarýnýzla” eþe-dosta, “ben Maldivde’yken” öykülerinizi anlatabilirsiniz... Oysa, acaba Maldivler, sizin gördüðünüzden ibaret mi?..
Yaklaþýk 1.200 irili-ufaklý adaya sahip, bir okyanus ülkesi... Adalarýnýn denizden yüksekliði ortalama 1 metre... Uçaktan baktýðýnýzda, insanoðlunun yaþadýðý dünyaya tutunma gayretinin en güzel örneklerinden biriyle karþýlaþýyorsunuz. Normal þartlar altýnda uçsuz bucaksýz bir okyanusun orta yerindeki bu minicik adalarda ne iþimiz var?
Kiþi baþýna 8.000 dolar geliri yakalayarak artýk “dünyanýn en az geliþmiþ ülkeleri” liginden, “geliþmekte olan ülkeler” ligine transfer olmuþ Maldivler... Futboldaki gibi...
Futbol önemlidir
Futbol, her zaman, yaþamýn gerçeklerinin göstergesi ya, bunu, insan Male’de daha iyi anlýyor. Maldivler, 1972 yýlýnda baþkent yakýnlarýndaki Kurumba Adasý’nda kurulan ilk “resort hotel”i ile dünya turizminde “ben de varým” derken, ilk milli futbol maçýný da 1979 yýlýnda Scheysell Adalarý’yla yapmýþ, sonuç, 9-0 maðlubiyet. Bitmedi, 1997 yýlýnda karþýlaþtýðý Ýran karþýsýnda tam 17-0’lýk maðlubiyeti tatmýþ!.. Kendisi de eski bir futbolcu olan ülkenin önde gelen turizmcilerinden Ahmed Naseem, “Ýran bizi 2011’deki maçta 1-0 yenebildi, ama biz o maçý aslýnda alýrdýk” diyor. Maldivler’in, 2008 Güneydoðu Asya Kupasý’nda Pakistan, Sri Lanka ve Hindistan’ý yenerek þampiyon olmasý bir baþka dikkat çekici sonuç... Bütün bunlar, ülkenin çok az geliþmiþlikten geliþmekte olana geçiþ sürecinde yaþanýyor. Ülke kalkýndýkça, küçük Maldiv, bir milyarlýk Hindistan’ý dize getirebiliyor... Gariptir, ayný dönemde “otoriter yönetimden” bir anda demokrasiye geçiyor.
Maldivler Parlamentosu’nun üyelerinden Ahmed Hamza’nýn bu konuya yaklaþýmý ilginç: “Ana kültürünü Hindistan’dan alan, Müslümanlýðý ile Ortadoðu’ya yakýn duran çok ilginç bir kültürel zeminden söz ediyoruz. Ama, komþularýmýzdan ayrýldýðýmýz ana nokta, inatçýlýðýmýz. Bu yapý, beraberinde ekonomik kalkýnmayý, futboldaki baþarýyý ve demokrasi anlayýþýný da getirdi...”
Ýslam’ýn yumuþak yüzü
Bizim Büyükada ile Heybeli’nin toplamýndan biraz küçük Male Adasý’nýn 125 bini aþan nüfusu ilginç... Dünyanýn metrekareye düþen nüfus açýsýndan en yüksek oranlara sahip kentinin sokaklarýnda dolaþýrken, Maldivler’in yalnýz “balayý geçirilebilecek bir tatil yöresi” olmaktan çok uzak bir yapý taþýdýðýný görüyorsunuz. Burasý, Müslüman olmayanlarýn vatandaþlýk hakkýný alamadýðý, yerel halkýn yaþadýðý adalarda içki satýþýnýn yasak olduðu “dini hassasiyetleri yüksek” bir ülke... Ama bu yapý, Ahmed Hamza’ya göre, bakýn Maldivler’i, dünya açýsýndan hangi noktaya taþýyor: “Dünyanýn bütün ülkelerinden, her kültür ve dinden insan topraklarýmýza vize almadan girer, doðal güzelliklerimizin tadýný çýkarýr ve ülkesine döner. Müslüman bir toplum olarak misafirlerimizi asla dinlerine göre dýþlamayýz, aksine, misafirperverliðimizle onlarda çok iyi izlenim býrakmaya çalýþýrýz. 2008’den bu yana, Ýslamiyet ile demokrasinin birbirini rahatsýz etmeden bir arada yaþayabileceðinin en güzel örneðini veriyoruz. Radikal akýmlarýn dinimize karþý büyük bir tuzak olduðuna da inanýyoruz. Burada yarattýðýmýz deneyimin de özellikle Ortadoðu için örnek olmasýný çok arzu ediyoruz...”
Bir milyarlýk Hindistan’ý futbolda yenen bir ülkenin, demokrasi-Ýslam uzlaþmasýnda bu ölçüde iddialý bir yapý taþýmasýný sürpriz olarak görmüyorum.
Burasý önümüzdeki 10 yýl içinde geliþtireceði “off-shore” bankacýlýkla Asya’nýn önde gelen finans merkezlerinden biri olmaya hazýrlanýyor... Bir daha buralara ayak basmak nasip olur mu bilmem, baþarýrlarsa, geleceklerini ve yaratacaklarý sentezleri çok merak ediyorum...
