Mali meselesi Mali meselesinden ibaret deðildir.
2. Mali ile komþularý Çad, Nijer, Burkina Faso ve Fildiþi Sahili eski Fransýz sömürgeleridir. Fransa, neo kolonyalizmin gereði olarak, deðerli yeraltý kaynaklarý bakýmýndan fevkalade zengin olan bu ülkeler üzerindeki kontrolünü muhafaza etmeye çalýþmakta, kontrolden çýkan hükümetlere ve kendisine sadýk hükümetlerin muarýzlarýna türlü çeþit saldýrýlar düzenlemektedir.
3. Mücahitlerin kontrolündeki Kuzey Mali’ye müdahale için istasyon olarak kullanýlan Çad’da öteden beri Fransýz askerleri bulunuyor. Bu askerlerin görevleri þimdiye kadar “Çad’daki Fransýz vatandaþlarýný ve Devlet Baþkaný Ýdris Debi’yi korumak” þeklinde tanýmlanýyordu. 1990’dan beri iþbaþýnda olan Debi, ülkesinin petrolünü Fransa’ya peþkeþ çeken bir diktatör. Geçtiðimiz yýllarda Debi’yi devirmenin eþiðine gelen gerillalar baþkent N’camena’da Fransýz ordusunun yardýmýyla geri püskürtülmüþlerdi.
4. Nijer’in uranyum zengini Agadez bölgesinde baðýmsýzlýk için savaþan Tuareg gruplarý var. Bu gruplarýn Fransýz uranyum þirketi Areva tarafýndan finanse edildiði ileri sürülüyor. Ülkeye gazeteci gibi kýlýklarla giren Fransýz ajanlarýnýn Tuareg isyanýna katkýlarý ise kesin. Bu yüzden Nijer devleti Fransa’ya tavýr koymuþ, ülkede yayýn yapan Fransýz radyosunu susturmuþ ve Paris merkezli “Sýnýr Tanýmayan Doktorlar”ýn baþkent Niyamey’deki bürosunu da yolsuzluk gerekçesiyle kapatmýþtý. Derken Nijer’de askerî darbe oldu, yönetim deðiþti!
5. Mali’de de uranyum var. Ve dünya kadar Katolik misyoneri. Bunlar, bir tek Hýristiyan’ýn bulunmadýðý köylerde -harabe halindeki camilerin karþýsýnda- muhkem kiliseler inþa ediyorlar. Sýk sýk uðrayýp ayin yapýyor, köylülere hediyeler daðýtýyor, çocuklara dondurma yediriyor ve mütemadiyen gülümsüyorlar. Hýristiyansýz köyle kilisenin mantýðý: Yeni nesiller kiliseye ve Hýristiyanlara aþina olarak yetiþsinler ki ileride kendilerine Hýristiyanlýk teblið edildiðinde yadýrgamasýnlar... “Bu ne saçmalýk? Hýristiyan’ýn yaþamadýðý köyde kilisenin ne iþi var? Buna niye karþý çýkmýyorsunuz?” diye sorulduðunda, Müslüman köylüler þöyle cevap veriyorlar: “Biz onlara bir þey dersek Mali’de din hürriyeti yok diye dünyayý ayaða kaldýrýrlar. Devletimiz bizi uyarýyor, ‘Karþý çýkarsanýz bize yardýmý keserler, kredi vermezler, üstümüze gelirler’ diyor.” Yani; 1. Katolik misyonerliði ile Fransýz sömürgeciliði arasýnda sýký bir irtibat var, 2. Mali’de Frenklerin en saçma ricalarýný bile geri çevirmeyen basiretsiz, dirayetsiz bir yönetim var.
6. Mali’nin kuzeyindeki Azavat bölgesinde hakimiyet kuran Ýslamcý gruplar devleti ve cemiyeti Ýslamileþtirmeyi hedeflerken, sömürgeciliðin / misyonerliðin ipini çekmeye de hazýrlanýyorlar. Üstelik bunu sadece Mali’de deðil, diðer komþu ülkelerde de yapmaya niyetli olduklarý aþikâr.
7. Bundan üç-dört sene evvel Burkina Faso’nun baþkenti Vagadugu’da görüþtüðümüz feraset sahibi bir zat, “Burkina Faso, Nijer ve Mali’nin birleþtiði havzada o kadar büyük bir yeraltý zenginliði var ki, birkaç sene içinde bu havzada korkunç savaþlar çýkabilir” demiþti.
8. Fransa, büyük ölçüde kontrol ettiði ECOWAS’I (Batý Afrika Devletleri Ekonomik Topluluðu) “bütün bölgeyi tehdit eden Ýslamcý teröristlere” karþý seferber etti. ECOWAS, Kuzey Mali’ye askerî müdahale için Fransa’ya resmen çaðrýda bulundu ve Fransa saldýrýya geçti. Saldýrýnýn sadece ilk gününde ölen Müslümanlarýn sayýsý 100’ü buldu. Hava bombardýmanýndan kurtulmak için nehre atlayan üç çocuk da boðularak öldü. Fransa Cumhurbaþkaný Hollande, “Ýslamcý gruplarýn tehdidi altýndaki Mali yönetimine yardým maksadýyla” hareket ettiklerini söylüyor, fakat maksatlarý elbette Afrika’daki sömürge çarklarýný korumaktan baþka bir þey deðil.
8. Kendi aralarýnda acýmasýz menfaat kavgalarýna girebilen Batýlý devletlerin önde gelenleri bu iþte beraberler. ABD ve Ýngiltere, Fransa’ya destek oluyor. Anglo-Amerikan uþaðý Kanada da sahnede. Þu günlerde askerî harekâta katýlmalarý beklenen Batý Afrika devletleri askerlerinin bir kýsmýný eðitmekle meþgul. Eðittiði askerler Nijerli. Düne kadar Fransa’yla papaz olan Nijer devleti, Kuzey Mali harekâtýnda Fransa’ya en hararetli desteði veren -ve en çok asker taahhüt eden- ülkeler arasýnda bulunuyor.
9. Ýslamcýlarýn bundan 10 ay kadar evvel Kuzey Mali’de kontrolü ele geçirmelerinin hemen ardýndan, içlerindeki bazý gruplar bölge halkýyla lüzumsuz didiþmelere girmiþlerdi. O krizin aþýlmýþ olduðunu, bölge halkýnýn gönlünün kazanýldýðýný ümit ediyoruz. Öyle olursa direniþ daha kavî olur. Mücahitler bu muharebede yenilseler bile harp devam eder ve er veya geç mücahitlerin zaferiyle sonuçlanýr.
10. Allah büyük.
