Prof. Dr. Nabi Avcý'nýn 1990 yýlýnda yayýnlandýðýnda büyük ilgi gören, okurun zihnini açan "Enformatik Cehalet" adlý efsane kitabý, konuya yaklaþýmý ve çarpýcý içeriðiyle post-truth / hakikat sonrasý diye adlandýrýlan 2010 sonrasý dünyasýna da ýþýk tutuyor.
Enformasyon-bilgi ile cehaletin yan yana geliþinin verdiði ürküntüyü henüz üzerimizden atmamýþken her iki içerikten birinin yalan/kurmaca olduðu sosyal medya mecralarýyla birlikte iþ iyice çýktý çýðýrýndan.
Bu yeni durumu "enformatik zýr cehalet" diye tanýmlýyor zaten Nabi Hoca da.
Þu an hayatta olan her yaþtan insan kitle iletiþim araçlarýndan yayýlan tek yönlü mesajlara muhatap oldu ömrü boyunca. Üzerimize 7/24 boca edildi bilgiler. Ama ayný zamanda ideolojik, siyasi, ticari, dini, kültürel ve benzeri saiklerle belli süzgeçlerden de geçirildi.
Tam da bu nedenle, Fuzuli'nin ifadesiyle "Ol mahiler ki derya içredir, deryayý bilmezler".
Enformasyon, gerçeðin ve hatta hakikatin yerini alýrken zamanla enformasyon yaðmurunun yerini de dezenformasyon aldý.
Artýk gerçeðin simülasyonunu bile, bile isteðe eðip büküyorlar yani.
Konvansiyonel medyada da var dezenformasyondan beslenenler, sosyal medyada da.
**
Neredeyse her manþeti yalanlanan, ikide bir mahkeme kararýyla tekzip ve düzeltme metni yayýnlamak zorunda kalan belli medya organlarýyla baþlayan yalan yaðmuru giderek muhalefetin iktidara muhalefet etme stratejisine dönüþtü.
Kemal Kýlýçdaroðlu'nun genel baþkan olduðu günden itibaren Cumhuriyet Halk Partisi'nin en belirgin özelliði bu.
Siyasi kariyerine FETÖ üretimi kurmaca belgelerle baþlayan Kýlýçdaroðlu eliyle ülkenin ikinci büyük partisi -ne yazýktýr ki bütün söylemini dezenformasyon ve manipülasyon üstüne kuran bir partiye dönüþtü.
Ýktidara temiz bir söylemle muhalefet etmek varken yalandan, kurgudan, iftiradan medet ummak CHP'nin tek aktivitesi oldu.
Hatta bunun için Cumhuriyet tarihinde bir ilk olarak "yalan fonu" bile kuruldu CHP'de.
Ýddialarýný mahkemede ispatlayamadýðý için kaybettiði tazminat paralarýný CHP'li vekillerin maaþlarýndan keserek ödüyor yani Kemal Kýlýçdaroðlu.
Milletin oyuyla milletin vekili olan CHP'liler ise aday göstererek kendisine borçlandýran Genel Baþkanlarýnýn sýk sýk kaybettiði davalarýn bedelini ödüyor.
**
Manipülasyon siyaseti parti söylemiyle sýnýrlý deðil elbette. Söylemi çoðaltmak, yalaný yaymak üstüne kurulu bir düzenek bu.
Yabancý ülkelerden gelen örtülü/açýk fonlarla "muhalif" yayýn yapan mecralar ( "Türkiye düþmaný" diye de okuyabilirsiniz); Memleket Partisi Genel Baþkaný, eski CHP'li, muhalefetin bir önceki Cumhurbaþkaný adayý Muharrem Ýnce'nin dile getirdiði gibi CHP'den her ay milyonlarca lira alarak iktidara, devlete saldýran medya organlarý; kendilerini ultra objektif, en hakiki haberci diye tanýtan ama çekildikleri mecrada etiket fiyatlarý gibi neye yandaþ olduklarý da açýða çýkanlar; Z kuþaðýný tavlamak/avlamak amacýyla çeþitli uygulamalar üzerinden içerik oluþturan "genç yüzlü" kart profesyoneller; sosyal medya platformlarýnda hashtag dolgu malzemesi olarak kullanýlan trol ordusu... Bunlar bu düzeneðin diþlileri.
CHP'den baþka Ýyi Parti'ye de hakim ayný kurgu.
Sadece son birkaç günde karþýmýza çýkan yalan, dezenformasyon, manipülasyon olduðu ortaya çýkan haberler bile ne kadar ciddi bir sorunla karþý karþýya olduðumuzu ortaya koyuyor. Hangi birini sayalým?
Cumhuriyet Gazetesi'nin "Pasaport için kuyruk" haberi mesela.
Kahramanmaraþ Milletvekili Mahir Ünal'ýn Elbistan'da protesto edildiðine dair kurgu haber. Bizzat haberin konusu olan Elbistanlý muhtarlar yalanladý manipülasyonu.
Veya rüþvetçi polis diye servis edilen haberin baþtan sona çarpýtma olmasý.
Ya da Zafer Partisi Baþkaný Ümit Özdað'ýn "bir buçuk milyon Suriyeli vatandaþlýk aldý" dezenformasyonu gibi. Gerçek rakam Özdað'ýn söylediðinden 1 milyon 265 bin eksik çünkü. Gerçeði 7'yle çarpmýþ Özdað.
Fena olan þu ki CHP'nin kemikleþmiþ, CHP ne yapsa razý gelen ve Kýlýçdaroðlu'nun ifadesiyle "týpýþ týpýþ gidip gösterilen adaya oy veren" tabaný dýþýndaki seçmenler üzerinde de benzer bir illüzyon yaratýyor muhalefet yeni stratejisiyle.
Amacý ne peki?
Somut gerçeðe, olgulara ihtiyaç duymadan, sayýlara, tablolara, sahaya bakmadan uydurulan, kurgulanan ya da eðip bükerek deðiþtirilen haberlerle seçmende algý oluþturmak, duygularý ve parti tercihini deðiþtirmek amaç.
Peki bununla nasýl mücadele edilecek?
AK Parti'nin MHP desteðiyle hazýrladýðý dezenformasyon yasasý Meclis açýlýr açýlmaz gündeme gelecek.
Cumhurbaþkanlýðý Ýletiþim Baþkanlýðý bünyesinde Dezenformasyonla Mücadele Merkezi kuruldu, Ýdris Kardaþ da koordinatör olarak atandý.
Ýzmir Milletvekili Hamza Dað baþkanlýðýndaki AK Parti Tanýtým Medya Birimi de dikkatini buraya vermiþ durumda.
Sabah akþam yalan ve çarpýtmalarý ortaya koymak ve düzeltmek ciddi mesai istiyor çünkü.
AK Parti hem atak biçimde dezenformasyonu önlemeye hem de sahip olduðu olanaklarla vatandaþa gerçeði anlatmaya çalýþýyor.
