Anne Babalýk Atölyesi üzerine çalýþmaya devam ediyorum. Bir program üzerine çalýþýrken, orijinal olmasý için, önce kendi verilerim ve bilgilerim üzerinden bir çerçeve kuruyorum. Sonra baþkalarý bu alanda neler yapmýþ diye bakýyorum. Bu sebeple de Martin Seligman’ýn “The Optimistic Child” adlý eserini okumaya baþladým.
Martin Seligman bu kitabýnda çocuklarý depresyondan koruyacak ve hayat boyu psikolojik dayanýklýlýðýný saðlayacak bir program geliþtirmeye çalýþtýðýný söylüyor. Bu fikrin geliþmesinde polio hastalýðý (çocuk felci) için aþý bulan Jonas Salk’tan ilham aldýðýný söylüyor. Jonas Salk bir toplantýda “Yeniden genç olsaydým yine aþýlama üzerinde çalýþýrdým. Fakat bu sefer senin yaptýðýn iþi yapar psikolojik aþýlama üzerine çalýþýrdým” demiþ. Martin Seligman bu “Psikolojik aþýlama” kavramýnýn onda büyük tesir yarattýðýný söylüyor.
Martin Seligman Amerikan Psikoloji Birliði’nin baþkanlýðýný yapmýþ biri. Meslek hayatýnýn baþýnda “Öðrenilmiþ çaresizlik” kavramýný geliþtirmekle meþhur olmuþ. Normalde bir köpek kafesten çýkmak ister. Eðer bir köpeðe acý veren bir þok verilir ve kafes kapýsý açýk býrakýlýrsa köpek hemen oradan kaçar. Eðer bir köpeðe þok verilir ve kapý kapalý tutulur ve köpek kaçamayacaðýný öðrenirse, kapý açýlsa bile artýk kapýdan çýkmaya yeltenmez. Buna öðrenilmiþ çaresizlik denir.
Martin Seligman meslek hayatýnýn ileri yýllarýnda pozitif psikoloji ile ilgilenip “Öðrenilmiþ iyimserlik” diye bir kitap yazdý. Bu kitap Hyb Yayýncýlýk tarafýndan Türkçe ‘ye çevrildi. Seligman kötümserlik ile iyimserlik spektrumunda açýkça iyimserlikten yana tavýr alýr. Kötümserliðin psikolojik ve fiziksel açýdan insan saðlýðý için risk olduðunu düþünür. Üstelik iyimserliðin öðretilebileceðini söyler.
Seligman çocuklara hayatta olup bitenleri doðru ve iyimser yorumlama becerileri (biliþsel) ile sosyal iliþki becerileri öðretmenin onlarý depresyona karþý koruyacaðýný ve psikolojik aþýlama oluþturacaðýný iddia ediyor. Çocuklarýn özgüvenini arttýrmaya dayalý yaklaþýmý eleþtirerek yerine bu iki beceriyi arttýrmanýn gerektiðini söylüyor. Seligman’a göre, çocuklarýn gerçek dünyada sorunlarla baþ edebilecek, zorluklarý kabul ederek üstesinden gelecek beceriler kazanmalýdýr. Sadece ruh hallerini iyi tutmaya yönelik yaklaþýmlar yeterli deðildir. Seligman biliþsel psikoloji hareketinin klasik “esas olan yaþan olay deðil bizim onu nasýl yorumladýðýmýzdýr” yaklaþýmýný esas alarak çocuklara yaþantýlarýný kötümser deðil iyimser yorumlamayý öðretmeye çalýþýr.
Çocuklarýn psikolojik olarak geliþtirilmesi ve dayanaklýklarýnýn arttýrýlmasý ile ilgili programlar ikiye ayrýlýr. Birincisi anne babalara verilen anne babalýk (ebeveynlik) eðitimleri ilen; ikincisi çocuklarýn bizzat kendisine yönelik eðitimlerdir. Bu iki eðitim birbirine karþýt ve birbirinin yerine geçen deðil de birbirini tamamlayan eðitimler olarak görülmelidir. Benim hazýrladýðým eðitim anne babalara yönelik olacak. Seligman’ýn programý ise direk çocuklara yönelik bir eðitim olarak tasarlanmýþ.
