Moskova’nýn Kýrým’ý ilhakýndan önce ABD ve Batý istihbaratý karanlýkta kaldý. Batýlý istihbarat kaynaklarý Kýrým operasyonunu öngöremediler, izleyemediler. Çünkü Moskova elektronik istihbarat yollarýný týkamýþtý... Rusça’da Maskirovka- deniyormuþ. Hassas bilgiyi maskeleme, perdeleme ve karþý tarafý yanýltma, anlamýnda. Hatta teorisi de var: Demokratik-açýk toplumlarda maskeleme yanýltma olmazmýþ, olamazmýþ. Kapalý toplumlarda olurmuþ.
Moskova iyi planlanmýþ bir operasyonla, Rus üniformasý taþýmayan iþaretsiz birliklerle aþama aþama Kýrým’da hakimiyet kurdu, ardýndan bu birliklerin gölgesindeki referandumla ilhaký tamamladý. Birliklerin Kýrým’a fark edilmeden sýzmasý, bir baþka maskeleme baþarýsý. Operasyon hazýrlýðýnýn çok önce yapýldýðý ancak þimdi anlaþýlýyor.
Peki Kýrým operasyonu nasýl öngörülemedi? Operasyonun maskelenmesinde, Devlet Baþkaný Putin’in internet ve cep telefonu dahil bütün teknolojik ürünlerden uzak durmasýnýn etkili olduðu anlaþýlýyor.
Zaten taktik olarak normal Rus üniformalý birliklerin kullanýlmamasý, ilk þaþýrtmacaydý. Ardýndan, iþaretsiz birlikler önceden belirlenmiþ hedefleri ele geçirdiler ve bunu büyük bir disiplin içinde yaptýlar... ABD ve Batý, Kýrým ýsýnmaya baþladýðýnda klasik uydu gözetlemesiyle sýnýrý aþacak tanklarý bekliyordu... Ayný zamanda elektronik kulaklar Kremlin ile askeri komutanlýklar oradan da birlikler arasýndaki haberleþmeyi dinlemeye almýþtý. Ancak birþey duyulmadý, anlaþýlmadý. Kýrým’daki birlikler yanlýþ ve boþ telsiz konuþmasý yapmadýlar, önceden verilmiþ emirleri uyguladýlar. Zaten tanklar da sýnýrý aþmadý.
Olay, Kremlin’de hakim olan elektronik alerjisine baðlanýyor. Putin eski Sovyet zamanlarýnýn alýþkanlýðý ile elektronik herþeyden uzak duruyor. Putin cep telefonu kullanmýyor, taþýmýyor. Bir tarihte çekilen resim, standart dýþý ve muhtemelen özel yapým, hantal bir telsiz-telefon kullandýðýný göstermiþti. Yani kullandý mý da, özel telefon kullanýyor. Yine Putin’in hassas emirleri sözlü verdiði, bu emirlerin az sayýda kaðýda dökülüp yazýlý olarak ilgililere ulaþtýrýldýðý vurgulanýyor. Putin’in kaðýt ve dosya meraký, Kremlin’e yansýmýþ durumda.
ABD’nin uzunkulak itirafçýsý Edward Snowden, Rusya’ya sýðýndýktan sonra Kremlin bilgisayarlarý býrakýp, tam anlamýyla daktiloya dönmüþtü. Kremlin’de geçen yazdan beri yaygýn biçimde elektrikli daktilo kullanýlýyor. Belgeler daktiloda yazýlýyor ve her daktilonun hangi belgeyi yazdýðý biliniyor.
Soðuk Savaþ sýrasýnda Sovyet daktilolarýnýn ne yazdýðýnýn izlenmesi için Batýda teknikler geliþtirilmiþti, ancak birden geri dönüþ olduðundan, o daktilolarýn þimdi izlenmesi zor.
Ayrýca Kremlin’in çok geliþmiþ þifreleme-kodlama tekniklerine sahip olduðu yeni hatýrlandý. Herkesin aklýnda, 2009’da Londra’daki G20 zirvesi sýrasýnda Türkiye heyeti dahil heyetlerin ve Rus heyet baþkaný Medvedev’in dinlendiði hikayesi var. Ancak Ruslar, Medvedev’in ekibinin sinyalleri Batýlý kaynaklarca yakalansa bile bunlarýn çözülemediðini söylemekteler.
Bu arada ABD istihbaratý, Kýrým’ý fark etmemenin sorumluluðunu Snowden’in sýzdýrmalarýna da baðlýyor. Yani ABD elektronik taktiklerini öðrenen Rusya’nýn karþý önlem aldýðý öne sürülüyor, ancak bu iddia genel kabul görmüyor. Hatta uyuyan servislerin Snowden’i bahane olarak kullandýklarý ve Snowden’in tam ne bilgi götürdüðünün de bilinmediði öne sürülmekte.
Snowden konusunda doðrudan casus suçlamasý ise Senatör John McCain’den geldi. Senatör, Snowden’in Moskova’ya çalýþtýðýný ve zamanlamayý ayarlayýp bekleyip, elindeki bilgileri ABD’de en çok zararý dokunacak þekilde ve zamanda yaydýðýný söyledi. McCain sýzdýrýlan bilgilerin zamanlamasýna ve ABD’ye etkilerine bakýldýðýnda sýzýntýlarýn Rusya’nýn lehine, ABD aleyhine olacak þekilde programlandýðýný söyledi. Snowden’i destekleyenler ise bütün bilgileri gazetecilere verip 9 ay önce Hong Kong’a gittiðini ve sýzýntýlarýn Snowden denetiminde olmadýðýný savunuyorlar.
Putin’i dinleyemeyen ABD’nin müttefik Almanya’nýn Baþbakaný Merkel’in telefonlarýný yýllardýr dinlediðinin ortaya çýkmasý üzerine -Dinleyebildikleri için dinliyorlar- denmiþti. Yani yeteneði ve gücü olan, bunu herkese karþý kullanýyor. Snowden sýzýntýlarý, maskeleme ve yanýltmanýn Doðu kadar Batý’da da kullanýldýðýný gösterdi. Artýk Doðu-Batý, Dost-Düþman ayrýmý yerine 360 dereceden bakmak gerekiyor. Merkel dinleniyor, Putin ise dinlettirmiyor.
