Hem kar yaðýþý hem þimþek ve gökgürültüsü... Kulaða ne kadar tuhaf geliyor deðil mi? Alýþtýðýmýz kar manzaralarýnýn dýþýnda. Bu nedenle algýlamak bizim için biraz zor oldu. Kar, en az beyaz rengi kadar sessizliði de çaðrýþtýrýyor. Kar sessizliktir bir anlamýyla da. Soðuktan kendisini kapalý alanlara, evlerine zor atan insanlar ve azalan trafik, pek çok iþ yeri ve okullarýn tatil edilmesinin ardýndan sessizleþir karlý günler... O yüzden kar sükuneti de getirir beraberinde.
Kar yaðýþýnýn baþlamasýyla zorlaþan hayat þartlarý gürültü kaynaklarýnýn durmasýna, sessizliðin artmasýna yardýmcý olurken, kar tanelerinin yapýsý da atmosferdeki sesleri engelleyici özellik taþýyor. Kar, buz kristallerinin yoðuþma çekirdekleri etrafýnda toplanmasýyla oluþtuðundan tanelerinin gözenekli, düzensiz yapýsý ses dalgalarýný soðurmasýna yardýmcý oluyor.
Dolayýsýyla kar yaðýþýyla birlikte, doða masumiyetin simgesi beyaz renge boyandýðýndan daha masum; kar taneleri ses dalgalarýný gözenekli yapýsý sayesinde soðurduðundan daha sessiz; soðukta mikrop, virüs ve havadaki partiküller kalmadýðýndan daha temiz hale gelir. Kötü görüntü, mikrop, pislik ve kulaklarý týrmalayan gürültülerden kurtarýr bizi.
Geçen haftaki gökgürültülü kar yaðýþýnýn ardýndan karýþtý kafalar. “Nasýl olur, bu da mý iklim deðiþimi, neler oluyor?” sorularý, “Bu yaþa geldim böyle kar yaðýþý görmedim!”þaþkýnlýðý...
Gökgürültülü kar yaðýþý normal hava olaylarýndan biri aslýnda. Sadece yaþanma sýklýðý düþük. Saðanak yaðýþtan hiçbir farký yok aslýnda. Sadece çok basit haliyle birisinde yer yüzeyinde hava ýlýk olduðundan buluttan kar olarak ayrýlan yaðýþ eriyerek yaðmur damlasý olarak yere iniyor. Diðerinde yer seviyesinde hava serinlediðinden bulutta oluþtuðu haliyle kar taneleri olarak yere iniyor. Yaðýþ oluþumu farklý termodinamik süreçlerle oluþabiliyor. Gökgürültülü saðanak yaðýþ atmosferdeki konvektif hareketler sonucu oluþur. Kýþýn ise bu konvektif sistemlerin nadiren kar yaðýþý getirmesi, olayý sýradýþý kýlýyor. Ilýk ve nemli havanýn yükselme hareketiyle kuru ve soðuk havanýn troposferin alt seviyelerinde bir araya gelmesi, daha kuru ve daha soðuk olan havanýn yukarý yükselme eðilimine bir stabilite göstermesi gökgürültülü kar yaðýþýna neden oluyor.
KARADENÝZ KIYISINDA SIK GÖRÜLÜR
Geçen haftaki gökgürültülü kar yaðýþýný getiren sistem, Karadeniz üzerinde geliþti. Ilýk ve nemli hava kütlesi, Karadeniz’in kuzeyindeki Ukrayna çevresinden gelen aþýrý soðuk havayla karþýlaþýnca, yukarý yönlü çok kuvvetli bir hareket oluþtu. Normalde tepesi troposfere kadar uzanan kümülonimbüs bulutunun bu kez tepe yüksekliði düþük kaldýðýndan ve soðuk hava yukarý yönlü harekete direnç gösterdiðinden, gökgürültülü kar yaðýþýný yaþadýk. Nadiren de olsa yaþanmasý çok normal bir hava olayý... Zaten Türkiye’nin Karadeniz kýyýsýndaki illerde gök gürültülü kar yaðýþý daha sýk görülür.
Kýsacasý paniðe gerek yok, atmosferle ilgili her þey olaðan akýþýnda devam ediyor.
