Baþlamadan birkaç tespit yapalým;
1- Son dönemde özellikle FED’in tavrýnýn beklendiði gibi sert olmayacaðýnýn anlaþýlmasý (Amerikan Merkez Bankasý’nýn ÝÞSÝZLÝK AZALANA kadar parasal genleþmeye devam etme tavrý) ile dünya genelinde Merkez Bankalarý faiz indirimlerine gitmeye baþladýlar. Son örnek; Hindistan Merkez Bankasý bir süredir kendisinden beklenen politika faiz indiriminde ilk adýmý attý ve çeyrek puanlýk indirime gitti. Ýndirimin, yerel ve küresel piyasalara pozitif etkisi oldu.
2- Dünya yeni bir döneme girdi ve dünya genelinde Merkez Bankalarý “tabularý yýkabileceklerini” gösterebiliyorlar! Ýsviçre Merkez Bankasý euro/frank kurunda taban fiyat uygulamasýna son verdi. 3 yýllýk uygulamanýn ardýndan alýnan karar piyasalarda BEKLENMÝYORDU! Cesur bir karardý, Merkez Bankalarýnýn KALIPLARINDAN çýkabileceðini göstermiþ oldu!
3- Amerika gibi Avrupa da PARASAL GENLEÞME ve AZALAN ÝÞSÝZLÝK-ARTAN BÜYÜME trendinden yana tavýr koydu! Bu geliþme aslýnda Avrupa Merkez Bankasý adýna bir sinyal, AMB artýk 22 Ocak’ta “tahvil alýmýna” baþlamaya hazýr gibi. Avrupa’da baþlayacak tahvil alýmý AB-Türkiye ekonomi denklemi açýsýndan önemli. Ýlk etapta Türkiye’de “para ve sermaye” piyasalarýnda etkisi olumlu (GENLEÞME-BOLLAÞMA-RAHATLAMA) olarak görülecektir.
4- Avrupa’daki genleþme Türkiye’de post-etki olarak ticari faaliyetin hýzlanmasýný da etkileyebilir. Canlanan bir AB pazarý, AB’nin olumsuz olabileceðini varsayarak geçmiþte pazarý çeþitlendirerek “riskini azaltan” Türkiye için beklenmeyen þekilde OLUMLU ETKÝ yapacaktýr. AB’den gelecek “marjinal fayda” Türk piyasalarýna “hesaba katýlmayan” bir fazladan olumlu “dalga” olabilir.
5- Dünya genelinden gelen GENLEÞME sinyalleri Türk para ve sermaye piyasalarýna AKIÞI hýzlandýracaktýr.
6- BU VERÝLER IÞIÐINDA KARAR ÖNCESÝNDE DE SONRASINDA DA GÖRÜNEN MB’NÝN PÝYASANIN GERÝSÝNDE KALDIÐI VE KALMAYA DEVAM ETTÝÐÝDÝR!
Sonuçlar;
1- KARAR ÖNCESÝ, TCMB’nin politika faiz oraný yüzde 8.25’te bulunuyordu. Yurtiçinde gösterge 10 yýllýk tahvilin faizi 2013 ortasýndan beri ilk kez yüzde 7’nin altýný gördü.
2- Bu VERÝLER ÞUNU GÖSTERÝYOR; PÝYASA MERKEZ BANKASI ADIM ATAMADAN HAREKETE GEÇTÝ VE ÝNDÝRÝMÝ YAPTI! Geçmiþte MB, “politika faizi piyasa altýnda kaldý” tezini savunarak faiz arttýrmak istemiþti þimdi soru çok açýk; “politika faizi piyasanýn çok üstünde kaldý, indirmek için ne bekliyorsunuz, hani piyasaydý esas olan”!
Ayný tespiti AKTÝF TAHVÝL için de yapabiliriz. 12 Ocak tarihinde görülen 7,36’nýn ilk defa altý görüldü ve 7,21 test edildi.
3- Petrol ve emtia fiyatlarýnýn hýzla düþmesi içeride OLUMLU etki yapýyor. Küresel anlamda iþ yapan Türkiye’ye sýcak bakmayan finans þirketlerinin yorumcularý dahil þunu söylüyorlar; Bu DÜÞÜÞ TÜRKÝYE’ye OLUMLU yansýyacak ve enflasyon beklentisini 5’li rakamlara kadar çekebilir.
4- MB’nýn daha önce açýkladýðý senaryolar içinde emtia düþüþleri dikkate alýnmamýþtý. Daha açýk söylemek gerekirse; MB, olumsuz senaryolara odaklanýp, özellikle petroldeki sert düþüþ ile oluþabilecek önemli OLUMLU KATKIYI tahmin edemeyerek, bunu aniden fiyatlayan piyasanýn çok gerisinde kaldý ! Bu ani ve sert düþüþ hesaba katýlarak YENÝ SENARYO üretilmeli. Aslýnda piyasa MB’den çok hýzlý davrandý ve PÝYASA FAÝZÝ, MB’den hýzlý geri çekti.
5- TCMB’nin faiz indiriminde elini rahatlatacak bir baþka geliþme ise mali veriler!
Bildiðiniz gibi 2014 yýlý bütçe gerçekleþmeleri açýklandý. Bütçe giderleri hedeflenenin yüzde 2.7 üzerinde, bütçe gelirleri de hedeflenenin yüzde 5.6 üzerinde gerçekleþti. Bunun sonucu olarak bütçe açýðý 33.3 milyar lira yerine 22.7 milyar lira oldu.
6- Dolar kuru en zor zamanda bile içeride 2,39-2,4075 bandýný yukarý KIRAMADI!
Son söz: Rahatlayan Avrupa ve özellikle Nisan-Eylül arasýnda artan sermaye hareketleri ve turizm gelirleri ile Türkiye’ye net giriþ beklenebilir. Kýsa vadede “FAÝZ DÜÞERSE, KUR ARTAR” söylemi ile indirimin önünü kesmeye çalýþanlarýn KUR baskýsýna oynamalarýný dikkate almamak gerekir. Ekonomi, genel anlamda 2,20-2,50 arasýnda bir bandý rahatlýkla kaldýrabileceði gibi, 0,25-1,25 arasýndaki faiz indirimlerinde kur, genel denklem itibariyle daha önce test ettiði 2,39-2,4075 bandýný, test etse bile, aþmayacak ve mutlaka buradan geri dönecektir. 2013 Mayýs sonrasý GEZÝ OLAYLARI ile baþlayan bozulmaya raðmen 7-7,50 faiz bandýnda gördüðümüz kur, o dönemde bile ilk dalgada 2,0825 TEPE NOKTASINI aþamadan dönmüþtür. DÜNYA GENELÝNDE RAHATLAMA VARKEN, MB’NÝN “YÜKSEK FAÝZ VERECEÐÝM PÝYASADA DA FAÝZÝN DÜÞMESÝNE ÝZÝN VERMEYECEÐÝM” TAVRI ANLAÞILAMAZ!
