Alman yönetmen Oliver Hirschbiegel’in Hitler’e Suikast-Elser filmi, bir Avrupa aydýnýnýn gözünden Batýlýnýn ikiyüzlülüðünün itirafý olarak da izlenenilmeli!..
Alman Oliver Hirschbiegel çok önemli bir yönetmen. 2001 yapýmý Deney, 2004 yapýmý Çöküþ, 2007 yapýmý Ýstila gibi baþarýlý filmler çekti. Özellikle Çöküþ, Hitler’in sýðýnaðýndaki son 24 saatini anlatan çok önemli bir yapýmdý. Zaten Hirschbiegel kapalý alanlarda gerilimi yüksek filmler çekmekte büyük bir kabiliyet sahibi. Deney ve Çöküþ tam da söylediðimiz gibi filmler.
Bu hafta vizyona giren Hitler’e Suikast yönetmenin son çalýþmasý. 1939 yýlýnda Hitler’e yapýlan bombalý bir saldýrýnýn sorumlusu George Elser’in hayatý üzerinden Alman toplumunun deðiþiminin peþinden giden bir yapým. Hem faþizmin bir toplumu nasýl ele geçirdiðini anlatýyor hem de gururu kýrýlan bir adamýn öyle koca koca örgütlere dayanmadan nasýl isyan edebileceðine vurgu yapýyor. Bu hikayeden çýkaracaðýmýz ve filmin kendi dilinden de göreceðimiz þey bombalý saldýrýya yapan Elser’i kahraman statüsüne çýkardýðý.
Filmin her yönünü tartýþabiliriz, çünkü bir dakikasý bile boþ geçmiyor. Ancak sinema sanatý açýsýndan deðerlendireceksek öyle çok ayrýcalýklý bir film olduðunu söyleyemem. Yani konusu çok önemli ama sinemasal olarak yönetmenin bile en iyi yapýmlarýndan biri deðil. Onun için biz sinemasal yönünden daha çok filmin felsefesine ve verdiði mesajlara odaklanalým. Nazi partisinin nasýl Almanya’da baþa geçtiði, koskoca bir milletin böylesi çýlgýn bir ideolojiye nasýl esir ve destek olduðu birçok filmde anlatýlýr.
Faþizm kullanýldý Filmin konusuna kýsaca deðinmek gerekirse... I. Dünya Savaþý bitip de Almanlar yenildiðinde halkýn gururu kýrýlmýþtýr. Ezilen halk, milli bir kompleks üretmiþtir. Bu da Nazilerin önünü açmýþtýr ama bundan daha önemlisi Sovyetler Birliði’nin kurulmasý ve komünizmin yayýlmaya baþlamasýdýr. Batý medeniyetinin en büyük yalanlarýný da içinde barýndýrýr bu hikaye. Filmlerde anlatýlmayan ABD baþta olmak üzere Batýlý devletlerin Sovyetleri durdurmak için Almanya’yý bir maþa olarak kullanmaya çalýþmýþ olmalarýdýr. Hitler bu devletlerin kontrolünden çýktýðý zaman Batý’nýn düþmaný olmuþtur. Ýlk baþlarda ABD ve Ýngiltere’de Nazizm’in gördüðü destek büyüktür. Hatta ABD’den parti olarak büyük yardým aldýðý bilinmektedir. Batý medeniyeti güçlü bir Almanya’nýn Sovyetleri yeneceðini en azýndan iki gücün birbirini kýracaðýný düþünmüþtür. Hatta bu yüzden þimdi sürekli lanetledikleri Yahudi soykýrýmýna bile göz yummuþlardýr. Papalýk dahil hiç bir Batýlý ülke Naziler Yahudileri tutuklamaya baþlayýnca sesini çýkarmamýþtýr. Savaþýn en sonunda toplama kamplarý ele geçirilip de toplu katliamlar görüldüðü zaman güya þaþýrýp dehþete düþmüþlerdir.
Kahraman mý?
Gelelim filme konu olan George Elser’e. Öyküde de gördüðümüz gibi sosyalistlere sempati duyan ama özelinde barýþçýl bir yapýsý vardýr. Hatta apolitik bile diyeceðimiz bir kiþiliktir. Ama bu barýþçýl yapý, toplumun geçirdiði faþist dönüþüme büyük tepki vermesine ve yüreðinin kýrýlmasýna sebep olur. Komþularýnýn kendi komþularýný sokak önünde Yahudi diye teþhir etmeleri, bir Yahudi’yle flört eden Alman kýzýnýn düþtüðü durum ve birçok örnek onu kiþisel olarak yaralamýþtýr. Tek baþýna ölümü bile göze alýp bu bombalama eylemini yapmýþtýr. 13 dakikayla Hitler ve kadrosu bu bombalamadan kurtulmuþtur.
Þimdi etik bir sorun daha duruyor önümüzde, sonuçta bir þehirde, toplantý salonunda bomba patlatýlmýþ ve sivil insanlar da ölmüþtür. Bunu yapan Elser teknik olarak suikastçýdýr. Ama gelin görün ki Batý dünyasý ona kahraman demektedir. Kime göre, hangi ideolojiye göre kötülerle iyileri ayýracaðýz bilemiyorum.
FÝLMÝN KÜNYESÝ
Filmin orijinal adý: Elser-13 Minutes
Yönetmen: Oliver Hirschbiegel
Senarist: Ronald Bass
Oyuncular: Christian Friedel, Katharina Schüttler, Burghart Klaubner
Yapým: Almanya, 2015, 114 Dak.
VÝZYONDAKÝLER
Labirent: Alev Deneyleri
Thomas ve Kayranlý dostlarý en zorlu mücadelelerini vermek zorundadýr. ‘Ýsyan’ olarak bilinen güçlü organizasyon hakkýnda ip uçlarýna ulaþmalýdýrlar. Yolculuklarý onlarý, tahmin edilemez engellerle dolu ýssýz topraklara götürür. Kayranlýlar, direniþçilerle birlikte isyanýn üstesinden gelmeli ve þok edici planlarýný açýða çýkarmalýdýr.
FÝLMÝN KÜNYESÝ
Yönetmen: Wes Ball
Oyuncular: Dylan O’Brien, Kaya Scodelario, Thomas Brodie Sangster, Nathalie Emmanuel
Yapým: 2015, ABD
Can Tertip
Bütün hayatýný aylaklýkla geçiren Þakir ve tek hayali askerlik yapmak olan Ýlyas’ýn yollarý asker ocaðýnda kesiþir. Saf bir Anadolu çocuðu olan Ýlyas’ýn bu özelliðini fark eden Þakir, baþýndaki büyük beladan kurtulmak için ne yapýp ne edip Ýlyas’ý kandýrarak askerden kaçmaya ikna eder. Ýkili, komutanlarý Yüzbaþý Yýlmaz’ýn makam arabasýný gasp ederek askerden kaçarlar. Yüzbaþý Yýlmaz da onlarýn peþine düþer.
FÝLMÝN KÜNYESÝ
Yönetmen: Burak Kuka
Oyuncular: Ümit Erdim, Volkan Demirok, Tuðba Özerk, Cengiz Küçükayvaz
Yapým: 2015, Türkiye
Kara Bela
Hayatý hep kuralýna göre yaþamýþ Kudret’in düzeni sürpriz olaylarla tepetaklak olur. O da çok sevdiði arabasýna atlayýp Antep’e doðru yola çýkar. Hem gider hem yeni arkadaþlar edinir. Yolculuk boyunca arabasýnýn baþýna gelmeyen, Kudret ve arkadaþlarýnýn da peþine düþmeyen kalmaz. Kudret yüzlerce kilometre sonunda dostluðun önemini keþfedecek ve kuralsýz yaþamýn keyfini öðrenecektir.
FÝLMÝN KÜNYESÝ
Yönetmen: Burak Aksak
Oyuncular: Cengiz Bozkurt, Seda Bakan, Erkan K. Köstendil
Yapým: 2015, Türkiye
Sicario
FBI ajaný Kate Macer, Meksikalý kartelin ölüm evini ortaya çýkarýnca bu keþfinin farklý sonuçlarý olur. Kate, özel ajan Matt Graver ile birlikte esrarengiz Kolombiyalý ajan tarafýndan siyah operasyonlara alýnýr. Kate adalet peþinde olduðuna inanmaya çalýþsa da kendini kartellerin, suikastçýlarýn ve binlerce masumun içinde olduðu gizli bir savaþýn içinde bulur.
FÝLMÝN KÜNYESÝ
Yönetmen: Denis Villeneuve
Oyuncular: Emily Blunt, Benicio Del Toro, Josh Brolin, Jon Bernthal
Yapým: 2015, ABD, 121 Dak.
Hüddam
Can, annesi Derya ile sýradan bir hayat sürmekte iken Derya’nýn paranormal davranýþlar sergilemesi üzerine hayatlarý allak bullak olur. Derya bilmediði diller konuþmakta ve garip davranmaktadýr. Olaylarý araþtýran Can, iþlerin annesinin doðduðu köye kadar dayandýðýný öðrenir. Köydeki evlerine dönen Can ve Derya’ya burada sadece tek bir kiþi yardým eli uzatacaktýr.
FÝLMÝN KÜNYESÝ
Yönetmen: Utku Uçar
Oyuncular: Fatma Hun, Murat Özen, Çaðrý Duran, Eray Logo Yapým: : 2015, Türkiye
Detay
Taner ve Burak iki ortaktýr. Eþleri Selin ve Duygu, asistanlarý Müge ile birlikte ofislerinde, yeni bitirdikleri büyük bir site projesini kutlarlar. Küçük kutlama bittiðinde Taner, ofiste iþleri olduðunu söyleyip herkesi gönderir. Ve Taner’in gecesi bu dakikadan sonrakabusa döner. Artýk kendisiyle birlikte ailesinin de hayatý yapacaðý seçimlere baðlýdýr.
FÝLMÝN KÜNYESÝ
Yönetmen: Korhan Bozkurt
Oyuncular: Deniz Uður, Yosi Mizrahi, Burak Hakký, Toprak Saðlam
Yapým: 2015, Türkiye
