ABD istihbaratý, Washington Post gazetesi üzerinden bir haber paylaþtý. Buna göre Katar Krizi’nin nedeni bir siber saldýrýymýþ. Ýddiaya göre Katar hükümetinin resmi web sitesi manipüle edilmiþ, Katar Haber Ajansý’nýn internet sayfasýndan ve Twitter’dan Emir El Sani’nin sahte görüþleri paylaþýlmýþ.
Paylaþýlan tüm görüþler, Katar Emir’inin Ýran’ý övdüðü ve Ýsrail ile olan dostluðu vurgulamasý þeklindeymiþ.
Diyelim ki, Emir’e atfedilen açýklamalar doðru. Bu, Katar’a aðýr bir ambargo uygulamak ve ülkeyi izole etmek için ne derece yeterli bir neden, anlamak kolay deðil. Zira Katar’ýn resmi olarak Ýran’ý övmesinin yarattýðý rahatsýzlýðýn diplomatik yollarla dile getirilmesi ve müzakereye þans tanýnmasý mümkün. Ayrýca, bu açýklamalarýn Katar’ý teröre destek vermeyle suçlamak için yeterli neden oluþturamayacaðý da açýk.
Demek ki, Katar’a yönelik baský oluþturulmasý kararý çok önceden alýnmýþ ve düðmeye basmak için bir bahane aranmýþ. Bahane, doðrudan Emir’in Ýran yanlýsý bir politika izlediðini gösteren açýklamalarda bulunmuþ. Ancak atlanan bir konu var, ki o da Katar ile Ýsrail arasýndaki dostluða yapýlan vurgu.
Doðru mu, deðil mi?
ABD menþeli habere göre, bunlarýn hepsi sahteymiþ, Katar’a yönelik bir siber saldýrý yapýlmýþ ve bu iþten de BAE sorumluymuþ. Eðer bu bilgi doðruysa, o zaman Katar’ýn Ýran’la bir yakýnlýðý olduðu iddiasýnýn doðru olmadýðýný ve ayný zamanda da Ýsrail ile dostluk iliþkilerinin bulunmadýðýný düþünmek gerekiyor.
Ayrýca, Katar’a yönelik yaptýrýmlarýn tetikçiliðini BAE’nin yaptýðýný düþünmemiz saðlanýyor; böylece Suudi Arabistan’ýn da bir anlamda kandýrýldýðý ima ediliyor. BAE, Katar’ý “hack”liyor, Ýran ve Ýsrail ile iyi iliþkileri var gibi gösteriyor, buna çok kýzan Suudi Arabistan da Emir’i cezalandýrýyor.
Suudi Arabistan’ýn Katar-Ýran iliþkilerini dostane bulmamasý anlaþýlabilir. Ancak Ýsrail ile olan dostluðun ne zamandan beri kabahat olarak görüldüðünü bilemiyoruz. Zira Suudi Arabistan ile Ýsrail arasýndaki stratejik bað, Katar’ý bu konuda eleþtirmeyi deðil taktir etmeyi gerektiriyor.
Anlaþýlan Suudileri kýzdýran, Katar’ýn Suudi Arabistan ile iliþkilerini öncelikli kýlmamasý olmuþ. Ancak neyse ki bunlarýn hiç biri gerçek deðilmiþ.
Ýnsanýn devletlerarasý iliþkilerin bu düzeydeki gerekçelerle þekillendiði bir döneme mi giriliyor diye sorasý geliyor.
Dijital diplomasi
Ýster sosyal medya ister resmi siteler üzerinden olsun ülke liderlerinin açýklamalarý ya da karþýlýklý açýklamalarý, muhtemelen bundan böyle dijital diplomasi olarak giderek yaygýnlaþacak. Hal böyle olunca da, devletlerarasý iliþkiler manipülasyonlara daha açýk hale gelecek.
Trump-Putin iliþkisi, aralarýndaki baðýn her iki toplumda da ele alýnýþ biçimleri, sistemin bu yöne evrildiðini göstermeye yetiyor. Ancak Katar olayý, ikili iliþkilerdeki sorunlarýn sorumluluðunu, üçüncü bir devlete yüklemeyi de olanaklý kýlan bir örnek sunuyor.
Bununla birlikte, esas sorun Katar Emir’inin açýklamalarýnýn doðru mu yoksa sahte mi olduðunu bilemeyecek olmamýzda. ABD, ülkenin siber saldýrýya uðradýðýný söylüyor diye, buna inanmak gerekmiyor. Ancak bundan ABD’nin Katar’a el verip suçu da uðraþmak gerekmeyen bir ülkeye yükleme giriþimi olduðunu anlamak mümkün. ABD, hem Suudi Arabistan’ý karþýsýna almayacak hem Katar’ý kurtaracak bir yol bulmuþ; her iki tarafý da geri adým atmaya zorlayan bir ortam yaratmýþ durumda.
Yöntem, fazla zekice planlar yapmadan da devletlerin yönlendirilebileceðine ve hiçbir devletin de bundan muaf tutulamayacaðýna iþaret ediyor.
