Ýþçinin alýn teri ve emeðinin bir karþýlýðý olan kýdem tazminatý tavaný, memur maaþ katsayýsýna baðlý olarak her yýl Ocak ve Temmuz aylarýnda artmaktadýr.
Diðer bir deyiþle ödenecek kýdem tazminatýnýn bir yýllýk miktarý en yüksek devlet memuruna (Cumhurbaþkanlýðý Ýdari Ýþler Baþkaný) ödenen bir yýllýk emeklilik ikramiyesi tutarý ile sýnýrlandýrýlmýþtýr. Memur maaþ katsayýsýna baðlý olan kýdem tazminatý tavan oraný sürekli deðiþmektedir.
Hazine ve Maliye Bakanlýðý Kamu Mali Yönetim ve Dönüþüm Genel Müdürlüðü'nün 05.01.2024 tarih ve 27998389-010.06.02-2774790 sayýlý 1 Sýra No'lu Genelgesi ile Aylýk katsayýsý 0,760871, taban aylýk katsayýsý 11,909083 ve yan ödeme katsayýsý ise 0,241297 olarak açýklanmýþtýr.
Kýdem tazminatý tavaný 1 yýl için belirlenmesine raðmen devlet memurlarýna enflasyon farký ödenebilmektedir. Bu nedenle yýl içerisinde kýdem tazminatý tavaný 2024 yýlý Ocak ayý itibarýyla yeniden belirlenmiþtir.
Bilindiði üzere, kýdem tazminatý tavaný memur maaþ katsayýsýna göre belirlenmektedir. Memur maaþ katsayýlarý deðiþtiðinde buna baðlý olarak kýdem tazminatý tavan tutarý da deðiþmektedir. Kýdem tazminatý tavaný 1 yýl için belirlenmesine raðmen devlet memurlarýna enflasyon farký ödenebilmektedir.
Buna göre 01.01.2024 - 30.06.2024 tarihleri arasýnda geçerli olmak üzere, aylýk gösterge tablosunda yer alan rakamlar ile ek gösterge rakamlarýnýn aylýk tutarlara çevrilmesinde uygulanacak aylýk katsayýsý (0,760871), memuriyet taban aylýðý göstergesine uygulanacak taban aylýk katsayýsý (11,909083), iþ güçlüðü, iþ riski, temininde güçlük ve mali sorumluluk zamlarýnýn aylýk tutarlara çevrilmesinde uygulanacak yan ödeme katsayýsý ise (0,241297) olarak belirlenmiþtir.
1475 sayýlý Ýþ Kanunu, m. 14 hükmüne göre, kýdem tazminatý en yüksek devlet memuruna 5434 sayýlý kanun hükümlerine göre ödenecek emekli ikramiyesini geçememektedir.
Kýdem tazminatý tavaný hesabý
2024/Ocak-Haziran dönemi memur maaþ katsayýsý 0,760871 ve taban aylýk katsayýsý 11,909083 olduðuna göre;
2024/Ocak-Haziran dönemi kýdem tazminatý tavaný (0,760871 x 30425) + (11,909083 x 1000) = 35.058,58 TL olacaktýr.
Bu baðlamda 1.1.2024-30.06.2024 dönemi için Kýdem Tazminatý Tavaný tutarý brüt 35.058,58 TL olup, damga vergisi kesintisi sonrasý net 34.792,49 TL olmuþtur.
Ýþ Kanunu'nda öngörülen esaslar dýþýnda veya kýdem tazminatý tavan tutarýndan fazla ödeme yapýlmasý için emir veya talimat veren veya bu yolda hareket eden özel veya kamu kurumu veya kuruluþlarýn yönetim kurulu üyeleri, genel müdür, müessese müdürü, muhasebe müdürü gibi yetkili sorumlularý hakkýnda, fiil daha aðýr cezayý gerektiren bir suç teþkil etmediði takdirde altý aydan iki seneye kadar hapis ve aðýr para cezasýna hükmolunmakta iken 4857 sayýlý Ýþ Kanunu ile 1475 sayýlý Ýþ Kanununda düzenlenen idari para cezalarý yürürlükten kaldýrýldýðýndan, buna aykýrý iþlem yapýlmasý halinde herhangi bir ceza uygulanmasý söz konusu olmayacaktýr.
4857 sayýlý Ýþ Kanunu'na tabi iþçiler için tavan tutar sýnýrlamasý bulunduðu halde, 5953 sayýlý yasaya tabi gazetecilerin kýdem tazminatýnda herhangi bir tavan tutar uygulanmayacaktýr.
Ýþverenler tavan tutarýn üzerindeki kýsým için kýdem tazminatý ödenmeye zorlanamazlar.
Ancak iþverenin tavan tutarýn üzerinde ödeme yapmak istemesi halinde tavaný aþan kýsmýn prim gibi telakki edilerek vergilendirilmesi ve SGK sigorta primine tabi tutulmasý gerekecektir.
Asgari ücret artýþýna baðlý olarak kýdem tazminatý da artmýþtýr. 10 yýllýk çalýþmasý olan ve asgari ücret alan bir iþçinin kýdem tazminatý 2023 aralýk ayýnda 10 yýl x 13.414,50 TL=) 134.145 TL iken, 2024 yýlýnda 10 yýl x 20.002,50 TL=) 200.025 TL olmuþtur.
