İşçinin alın teri ve emeğinin bir karşılığı olan kıdem tazminatı tavanı, memur maaş katsayısına bağlı olarak her yıl Ocak ve Temmuz aylarında artmaktadır.
Diğer bir deyişle ödenecek kıdem tazminatının bir yıllık miktarı en yüksek devlet memuruna (Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanı) ödenen bir yıllık emeklilik ikramiyesi tutarı ile sınırlandırılmıştır. Memur maaş katsayısına bağlı olan kıdem tazminatı tavan oranı sürekli değişmektedir.
Hazine ve Maliye Bakanlığı Kamu Mali Yönetim ve Dönüşüm Genel Müdürlüğü'nün 05.01.2024 tarih ve 27998389-010.06.02-2774790 sayılı 1 Sıra No'lu Genelgesi ile Aylık katsayısı 0,760871, taban aylık katsayısı 11,909083 ve yan ödeme katsayısı ise 0,241297 olarak açıklanmıştır.
Kıdem tazminatı tavanı 1 yıl için belirlenmesine rağmen devlet memurlarına enflasyon farkı ödenebilmektedir. Bu nedenle yıl içerisinde kıdem tazminatı tavanı 2024 yılı Ocak ayı itibarıyla yeniden belirlenmiştir.
Bilindiği üzere, kıdem tazminatı tavanı memur maaş katsayısına göre belirlenmektedir. Memur maaş katsayıları değiştiğinde buna bağlı olarak kıdem tazminatı tavan tutarı da değişmektedir. Kıdem tazminatı tavanı 1 yıl için belirlenmesine rağmen devlet memurlarına enflasyon farkı ödenebilmektedir.
Buna göre 01.01.2024 - 30.06.2024 tarihleri arasında geçerli olmak üzere, aylık gösterge tablosunda yer alan rakamlar ile ek gösterge rakamlarının aylık tutarlara çevrilmesinde uygulanacak aylık katsayısı (0,760871), memuriyet taban aylığı göstergesine uygulanacak taban aylık katsayısı (11,909083), iş güçlüğü, iş riski, temininde güçlük ve mali sorumluluk zamlarının aylık tutarlara çevrilmesinde uygulanacak yan ödeme katsayısı ise (0,241297) olarak belirlenmiştir.
1475 sayılı İş Kanunu, m. 14 hükmüne göre, kıdem tazminatı en yüksek devlet memuruna 5434 sayılı kanun hükümlerine göre ödenecek emekli ikramiyesini geçememektedir.
Kıdem tazminatı tavanı hesabı
2024/Ocak-Haziran dönemi memur maaş katsayısı 0,760871 ve taban aylık katsayısı 11,909083 olduğuna göre;
2024/Ocak-Haziran dönemi kıdem tazminatı tavanı (0,760871 x 30425) + (11,909083 x 1000) = 35.058,58 TL olacaktır.
Bu bağlamda 1.1.2024-30.06.2024 dönemi için Kıdem Tazminatı Tavanı tutarı brüt 35.058,58 TL olup, damga vergisi kesintisi sonrası net 34.792,49 TL olmuştur.
İş Kanunu'nda öngörülen esaslar dışında veya kıdem tazminatı tavan tutarından fazla ödeme yapılması için emir veya talimat veren veya bu yolda hareket eden özel veya kamu kurumu veya kuruluşların yönetim kurulu üyeleri, genel müdür, müessese müdürü, muhasebe müdürü gibi yetkili sorumluları hakkında, fiil daha ağır cezayı gerektiren bir suç teşkil etmediği takdirde altı aydan iki seneye kadar hapis ve ağır para cezasına hükmolunmakta iken 4857 sayılı İş Kanunu ile 1475 sayılı İş Kanununda düzenlenen idari para cezaları yürürlükten kaldırıldığından, buna aykırı işlem yapılması halinde herhangi bir ceza uygulanması söz konusu olmayacaktır.
4857 sayılı İş Kanunu'na tabi işçiler için tavan tutar sınırlaması bulunduğu halde, 5953 sayılı yasaya tabi gazetecilerin kıdem tazminatında herhangi bir tavan tutar uygulanmayacaktır.
İşverenler tavan tutarın üzerindeki kısım için kıdem tazminatı ödenmeye zorlanamazlar.
Ancak işverenin tavan tutarın üzerinde ödeme yapmak istemesi halinde tavanı aşan kısmın prim gibi telakki edilerek vergilendirilmesi ve SGK sigorta primine tabi tutulması gerekecektir.
Asgari ücret artışına bağlı olarak kıdem tazminatı da artmıştır. 10 yıllık çalışması olan ve asgari ücret alan bir işçinin kıdem tazminatı 2023 aralık ayında 10 yıl x 13.414,50 TL=) 134.145 TL iken, 2024 yılında 10 yıl x 20.002,50 TL=) 200.025 TL olmuştur.
