Merkel’e operasyon

Almanya Baþbakaný Angela Merkel’in cep telefonunun ABD istihbaratý tarafýndan dinlendiði ortaya çýktý ve bir ABD istihbarat yetkilisi bunu kabul etti ve olayýn Merkel’le sýnýrlý olmadýðýný söyledi. Olay tepkiyle karþýlandý ve hasým bir ülkeye karþý istihbarat yapýlacaðý, dostlara karþý yapmanýn doðru olmadýðý söylendi ve bu dinlemenin sebepleri anlaþýlmak istendi.

Genelde kanaat istihbaratýn dost ülkeye yapýlmayacaðýdýr. Oysa istihbarat hem farklý hem de daha çoktur. Hasým bir ülkeye istihbarat daha güvenli olmalýdýr yani istihbaratý yapan kiþi ve malzemeler kolayca bulunmamalýdýr. Nitekim Merkel’e yapýlan istihbarat düþmanlýk sayýlmamýþ ama gereksiz ve yakýþýksýz bulunmuþtur. Dost bir ülke böyle bir operasyon nasýl deðerlendirilmelidir. Eðer olayý dosta karþý yapýlmýþ sayarsak kendimize karþý güvensiz olduklarý anlamýna gelir. Dost bir ülke bizimle iþbirliðine bile gerek duymadan istihbarat yapýyorsa bize karþý ya olumsuz düþünceleri ya da güvensizliði vardýr diye düþünülür.

***

ABD müttefikleri içinde kendisine gerçekte karþýt olanlar için ve bu ülkenin yaptýðý operasyonlarý anlamak için istihbarat yapabilir hatta birbirine karþý stratejileri de olabilir. 1960 darbesinin Ýngiltere tarafýndan ABD’nin ülkemizdeki nüfuzunun artmasýný engellemek için yaptýrýldýðýný söylüyorum. Türkiye’de solculuk ABD karþýtlýðý olarak tarif edilmiþ ve Avrupa ülkelerine karþý kapýlarýn açýk olmasý istenmiþtir.

Ýstihbarat çok boyutlu bir sorundur. Siyaset sahnesinde belirleyici olan bütün faktörler istihbaratýn görevleri arasýndadýr. Bu, bu konularda belirleyici olmak anlamýna gelmez. Ancak bu konularda aktif güçlerin gizli faaliyetlerini tespite çalýþýr. Mesela bir ülkenin dýþ ticaretine ait veriler açýktýr ve istihbaratý ilgilendirmez ama bu konu üzerine kurulan operasyonlarý açýða çýkarmak görevidir. Mesela dünyada yeni aktör sermayedir ve bu gücü daha çok dýþ ekonomik iliþkilerden saðlarlar. Parasal güç, bugünlerde, askeri güç de dahil olmak üzere birçok etkenin önüne çýkmýþtýr. Almanya Avrupa’da en güçlü ekonomiye sahip ülkedir ama enerji ile hammadde açýsýndan dýþa baðlýdýr. Siyaseti bu baðlýlýðý kontrol ettiði ülkelerle sýnýrlamaktýr.

Ýstihbarat örgütlerinin yaptýðý en önemli þey diðer ülkelerdeki siyasi güç odaklarýný kontrol etmektir. Bu amaçla etkin olan düþünceleri yönlendirmek isterler. Yani bir ülkedeki her türlü siyasi akýma yerleþebilirler. Yani liberal ve demokrat bir ülke operasyon yapacaðý bir ülkede dinci veya sosyalist olmaktan çekinmez. Mesela Ortadoðu’da etkin bir ideoloji olan BAAS Avrupa’nýn kullandýðý bir araçtýr.  

Günümüzde istihbarat sadece hasma karþý yürütülen bir operasyon deðildir. Dost ülkelerin hepsinde bu faaliyet yapýlýr. Birinci sebep karþýt ülkelerin bu ülkede yaptýðý operasyonlar ve yeni bir politika uygulamak için uygun siyasi kiþilerin iktidara gelmesi amacýyla yaptýðý eylemlerdir. Türkiye farklý güçlerin faaliyet yaptýðý bir ülkeydi ama biz ülkelere karþý deðil ideolojilere karþý mücadele ettik. Bu dýþ odaklarýn en istediði þeydi ve savunduðumuz ilkelerin en büyük savunucusu rolünde hedeflerine ulaþýyorlardý. Avrupa ile bütünleþmek, ABD’den uzaklaþmak en iyi yol sayýldý. Asýl çözüm güçlü olmaktýr ve yapýlan propagandalara deðil hesaba ve gerçek ilkelerimize yönelmektir. Bu ilkeler yeni de olabilir.