Epey bir süre önce, kaç sene oldu tam hatýrlayamýyorum, yazý arþiv düzenim çok iyi deðil, ayný konuda baþka bir yazý daha yazdýðýmý hatýrlýyorum.
Konunun doðal olarak futbolle bir ilgisi yok, merkez bankacýlýðý söz konusu olan, ama, kanýmca, merkez bankacýlýðý-futbol sahasý, çimi analojisi meslekten iktisatçý olmayanlar için fena bir analoji, fena bir benzetme deðil, bu nedenden de bu yazýmda da ayný analojiyi, ayný benzetmeyi tekrarlayacaðým.
Pazartesi günleri araya çok önemli baþka bir konu girmez ise ekonomi yazmak istiyorum ve bu günlerde de Türki
ye’nin ekonomi dünyasýnýn en sýcak konularýnýn baþýnda Merkez Bankasý’nýn baðýmsýzlýðý, enflasyon ve faizler konusu geliyor.
Bu arada 3. Havalimaný yatýrýmýný bir vatandaþ olarak can-ý gönülden kutluyorum, bir ülkenin uzun vade refahýnýn ancak büyük yatýrýmlarla gelen, iyileþen bir þey olduðunu iyi biliyorum.
Dönelim tekrar merkez bankacýlýðý-futbol sahasý iliþkisine.
Bir maçý iyi futbolcular iyi oynarlarsa kazanýrlar ve bu oyun da onlara, þampiyonluk getirir, para getirir, küresel kariyer olanaklarý getirir.
Ayný þey siyasetçiler için, iktisat politikasý yapýcýlarý ve sorumlularý için de geçerlidir, iyi, koþullara uygun,sorumlu iktisat politikasý üretebilirler, bu politikalarýn temelini oluþturucak kurumlarý ihdas edebilirler ise, ekonomi büyür, iþsizlik azalýr, gelir bölüþümü daha kabul edilebilir bir noktaya gelir yani baþarýlý olurlar, seçim kazanýrlar, siyasi iktidarlarý süreklilik arzetmeye baþlar ve böylece de orta ve uzun vadeli projelerini yaþama geçirebilirler.
Ancak, merkez bankacýlýðýnýn bu oyunda yeri ve görevi biraz daha farklýdýr.
Merkez Bankasý sahaya çýkýp futbol oynayan bir oyuncu deðildir ama iþlevi muhtemelen sahaya çýkýp top oynayanlardan da önemlidir.
Malum, en genelinde iki tip futbolcu vardýr, birinci kategori kazma denen futbolcu kategorisidir, bu tip bir futbolcunun Wembley çimlerinde de, tarlada da oynayaacðý futbol aynýdýr ya da çok deðiþmez diyebiliriz.
Ýkinci tip futbolcu ise mesela Sergen gibi, Alex gibi, Galatasaray’lý Selçuk ve Sneijder gibi futbolcu kumaþlý futbolculardýr, bunlarýn Wembley çimlerinde ya da tarlada oynayacaklarý futbol deðiþir, baþka bir ifadeyle de Sergen’e tarlada top oynatýrsanýz sýradan bir kazmadan farký kalmaz, Sergen için, Sneijder için çimin kalitesi, sahanýn düzgünlüðü belirleyicidir.
Merkez Bankasý’nýn temel ve hatta yegane iþlevi de kanýmca sahayý ve çimleri mükemmel, iyi top oynanacak düzeye getirmektir, Merkez Bankasý kendi çýkýp top oynamaz ama yaptýðý iþle, sahayý düzelterek kaliteli futbolcularýn önünü açar, kazma ile Sergen’in farkýnýn ortaya çýkmasýna neden olur.
Merkez Bankasý’nýn futbolde sahayý düzeltmesi ne ise ekonomide de enflasyonu düþürmesi odur.
Ýyi iktisat politikasý yapýcýlarý, iyi ekonomi aktörleri, iyi yatýrýmcýlar, iyi tasarrufçular, bilinçli tüketici, iyi ihracatçý ancak çok düþük, yüzde bir-iki mertebesinde enflasyonda ortaya çýkar.
Merkez Bankasý’nýn sahayý iyi düzeltemediði yani enflasyonla mücadelede baþarýlý olamadýðý ekonomilerde kazmalarla Sergen’ler birbirine karýþýr, ortada ne kaliteli futbol ne de büyüme kalýr, bakýnýz Türkiye’nin 1969-2002 tarihine.
Merkez Bankasý da sahayý iyi düzeltebilme iþini ancak baðýmsýzlýk katsayýsý yüksek ortamlarda yapabilmektedir, dünya iktisat tarihi bu durumun sayýsýz örnekleriyle doludur, Merkez Bankasý’nýn baðýmsýzlýk katsayýsý düþtüðü ölçüde de teknik direktörler Merkez Bankasý’ný sahaya futbol oynamaya itmiþlerdir ama sonuçlar hep daha fazla enflasyon, daha düþük büyüme olarak tecelli etmiþtir.
Baþbakan Erdoðan’ý top oynarken hiç seyretmedim ama görenler teknik düzeyi yüksekce bir futbolcu olduðunu söylüyorlar, teknik düzeyi yüksekce futbolcular da düzgün bir çimin, sahanýn önemini kazmalardan çok iyi bilirler, bilmelidirler.
Býrakalým, Merkez Bankasý sadece çimle, sahanýn kalitesi ile ilgilensin, baþkalarý da bu iyi sahada iyi top oynasýnlar.
Teknik Direktör Merkez Bankasý’na kýzacak ise sahaya çýkýp top oynamýyor diye deðil, çimi iyi düzeltemiyor diye kýzmalý.
