Mevzuatýmýza göre, yabancýlarýn çalýþma izni olmaksýzýn Türkiye’de çalýþmalarý veya çalýþtýrýlmalarý yasaktýr.
Çalýþma izni, iþgücü piyasalarýnýn kontrol ve denetim altýnda tutulmasý amacýyla Çalýþma ve Sosyal Güvenlik Bakanlýðý tarafýndan resmî bir belge þeklinde düzenlenen ve geçerlilik süresi içinde yabancýya Türkiye’de çalýþma ve ikamet hakký veren belgedir.
Yabancýlarýn Türkiye’de çalýþabilmeleri için gerekli çalýþma izni baþvurusu, yurt içi ve yurtdýþý baþvurusu olmak üzere iki yolla yapýlabilmektedir.
Her ne kadar genel kural çalýþma izni alýnmasý da olsa, bazý hallerde çalýþma izni muafiyeti de bulunmaktadýr.
Türkiye’ de de bazý Karadeniz illerimizde çay ve fýndýk iþlerinde mevsimlik süreli çalýþmanýn fazlaca olduðu görülüyor.
Samsun, Ordu, Giresun, Trabzon, Rize ve Artvin illerinde, mevsimlik tarým iþlerinde çalýþacak yabancýlarýn çalýþma izni muafiyeti almalarý zorunludur.
Çalýþma izni muafiyeti baþvurusu iki aþamalý olarak gerçekleþtirilecektir.
Ýlk aþamada, Çalýþma ve Sosyal Güvenlik Bakanlýðýnýn Yabancý Uyruklu Mevsimlik Ýþçiler (YUMI-Net) web uygulamasý üzerinden istenilen bilgilerin (pasaport/pasaport yerine geçen belge veya ulusal kimlik kartlarýnda yer alan kimlik bilgileri, varsa yabancý kimlik numaralarý, ülkemizde vize/vize muafiyetiyle bulunanlar için ülkeye giriþ tarihi, ülkemizde ikamet izni ile bulunanlar için ikamet izni baþlangýç-bitiþ tarihi) girilerek baþvuru formunun tamamlanarak onaylanmasý ve bu formun bir çýktýsýnýn alýnmasý gerekmektedir.
Ýkinci aþamada, yabancýlarýn sistem tarafýndan kendilerine verilecek baþvuru formu ve istenilen belgelerle (vize/vize muafiyetiyle ülkemizde bulunanlar için pasaport veya pasaport yerine geçen belge, ulusal kimlik kartýyla ülkemize giriþ yapmýþ olmalarý durumunda ise ulusal kimlik kartý ve hudut kapýsýnca kendilerine verilen giriþ çýkýþ belgesi, ülkemizde ikamet izni ile bulunan yabancýlar için ise pasaport veya pasaport yerine geçen belge ve ikamet izni belgesi) birlikte çalýþacaklarý ilçelerdeki kaymakamlýklara müracaat etmeleri ve kaymakamlýklardan muafiyet kapsamýnda olduklarýný gösterir belgeyi almalarý gerekmektedir.
Çalýþma izni muafiyeti kapsamýnda yabancýlar bir takvim yýlýnda en fazla 90 (doksan) gün süreyle mevsimlik tarým (çay ve fýndýk) iþlerinde çalýþabilecektir; ancak bu süre yabancýlarýn Türkiye’de yasal kalýþ süresi (vize/vize muafiyeti süresi, ikamet izni süresi) ile sýnýrlý olacaktýr.
Baþvuru Adresi: https://yuminet.csgb.gov.tr/#/app/basvuruGiris
Sosyal güvenlikleri saðlanacak mý?
Yurtiçinden yapýlan baþvurularda çalýþma izni baþlangýç tarihini izleyen 30 gün içinde, yurtdýþýndan yapýlan baþvurularda ise yabancýnýn yurda giriþ tarihinden itibaren 30 gün içinde SGK sigortalý giriþinin, en az beyan edilmiþ ücret üzerinden, yapýlmasý zorunludur.
Mevzuatýmýzda, yabancýlarýn hangi durumlarda ve ne kadar süre ile çalýþma izninden muaf olduklarý belirtilmektedir. Her ne kadar yeni Kanuna iliþkin ikincil mevzuat yayýnlanmasa da, eski mevzuatýn ikincil uygulamasý devam etmektedir. Burada sayýlý muafiyet hükümlerinden yararlanacak yabancýlar için çalýþma izni düzenlenen yabancýlar da olduðu gibi sosyal güvenlikle ilgili yükümlülüklerin ilgili iþverenliklerce yerine getirilmesi zorunludur.
