Saðlýklý yaþam için gerekli besin ögelerinin yaný sýra vitamin ve mineral deposu olan sebze ve meyvelerin saklama ve piþirme yöntemleri önemlidir. Sebze ve meyveler toplandýktan hemen sonra ýsý, ýþýk, su, hava ve oksijen temasý ile vitamin deðerlerini yitirmeye baþlar. Bu nedenle yiyecekler satýn alýnmadan önce nasýl ve ne kadar süre ile saklandýðý, ne kadar su ile hangi süre ve ýsýda piþirildiði de önemlidir. Eðer alýþveriþe sýk çýkamýyor ve satýn alýnan sebze ve meyveler buzdolabýnda bekliyorsa vitaminlerin çoðu piþmeden önce kaybedilir. Dondurulmuþ besinler; buzdolabýnda uzun süre bekletilen taze sebze ve meyvelerden daha taze ve besin deðeri daha iyi korunur. Hava ve oksijen temasý baþta C ve A vitamini olmak üzere bazý vitamin deðerlerinde azalmaya neden olacaðý için, önceden kesilmiþ yiyecekleri almamaya dikkat edilmeli.
Konservede vitamin kaybý var
Hazýr yiyeceklerin besleyici deðerlerinin daha az olduðu hakkýnda bir genelleme yapýlamasa da bu yiyecekler iþlenme, depo ve piþirme sýrasýnda kayba uðrar. Örneðin donmuþ bezelye doðru ýsýda depolanmýþ, piþirme ilkelerine dikkat edilerek piþirilmiþse, hatalý piþirme ve depolama þartlarýnda saklanan taze bezelyeden daha çok C vitamini içerir. Konserve yiyeceklerin ise taze olanlara göre vitamin deðerleri daha düþüktür. Kurutulmuþ yiyeceklerde ise C vitaminin hemen hemen tamamý kayba uðrar. Genel olarak iyi dondurulan, depolanan ve piþirme ilkesine dikkat edilen dondurulmuþ yiyecekler taze olanlara benzer besin deðerine sahiptir. Konserve ve kurutulmuþ yiyecekler, eðer iþleme sýrasýnda suda çözünen vitaminler yönünden önemli kayýplara uðrar.
Asitli yiyeceklerin vücuda etkisi
Asitli yiyecekler örneðin portakal vücudun asit/baz dengesini etkilemez. Çünkü vücudun çalýþmasýný sürdürebilmesi için vücutta özel dengeleyici sistemler sayesinde asit/baz dengesi devamlý saðlanýr. Kan alkalitesinin az miktar deðiþikliðinde bile hayati vücut fonksiyonlarý olumsuz yönde etkilenir. Birçok sistem bu dengeyi saðlar. Saðlýklý kiþiler ne yerse yesinler bu denge önemli ölçüde etkilenmez. Ayrýca portakal ve diðer asitli meyveli içecekler bitkisel kaynaklý ve C vitamininden zengindirler. Bu nedenle tüketimleri gereklidir.
MUTFAKTA SAÐLIK NOTLARI
Çið yenebilen sebze ve meyveler kabuðu soyulmadan tüketilmeli,
Sebzeler piþirilmeden önce büyük parçalar halinde kesilmeli,
Sebze yemeði az suda piþirilmeli,
Sebzeler kaynayan suya konmalý,
Rengi ve tadý bozulmayacak ise sebzeler kapaðý kapalý piþirilmeli,
Þekil ve renklerini kaybetmemesi için uzun süre piþirilmemeli.