Sümbül Daðý’nýn göbeðinde, Zap Suyu’na taþ atým mesafesinde, yýllar yýlý üniformalý/üniformasýz devlet memurlarýnýn sürgün yeri, nüfusunun çoðunluðu devþirme, ne yazýk ki yýllardýr adý terörle anýlan bir il Hakkari. PKK kaçakcýlarýnýn sýðýnaðý, soluklanýp karnýný doyurduðu bir yerleþim merkezidir de, çeþitli polis ve MÝT raporlarýna göre. En büyük ilçesi Yüksekova’daki uyuþturucu trafiði Afganistan’a kadar uzanýr. Hakkari’de Murat 124 týngýr mýngýr dolanýrken, Yüksekova’da Mercedes boldur hatta zaman zaman bir iki de Ferrari bile görebilirsiniz. Hakkari’de bana çok ilginç gelen, zaman zaman sokakta gördüðünüz Avrupa’lý, Amerika’lý turistlerdir(?). Hemen hepsi de pek güzel Türkçe konuþur; güler yüzlü, sokakta dolanan bebelere sunacak ciklet, çukulata eksik olmaz ceplerinden...Sýk sýk da AT ve ABD’li diplomatlarla sözde gazetecileri görmeniz de mümkündür.
Peki bu yöre neden böylesine duyarlý bir yaradýr ve neden tedavi edilemez bir türlü?
TBMM Þemdinli Araþtýrma Komisyonun (2006) tutanaklarýna ek, MÝT yetkililerinin yöreyle ilgili raporlarý biraz olsun ýþýk tutabilir bu soruya.
1. Þemdinli Yüksekova genel hatlaryla çok hasssas bir alandýr. Terör örgütünün Botan ve Zagros adý altýnda ik yapýlanmasý vardýr; silahlý gücüyse bin civarýndadýr.
2. Yörede 15 aþiret, bunlarýn kollarý, kabileleriyle ve Ýran-Irak’la çok baðlantýlý, iç içe geçmiþ, aile, akraba baðlarý güçlü bir yapý söz konusudur.Bu aþiretlerin üzerinde Kürdistan Demokrat Partisi (KDP) ve Celal Talabani’nin etkisi çok büyktür. Yani KDP ya da Talabani’nin baþlattýðý bir hareketlilik kýsa zamanda bu bölgeye yansýr.
3. Feodal yapý hiç kýrýlmamýþ, toplumsal, ekonomik, ticari iliþkileri belirler. Þemdinli PKK’nýn 1984 yýlýnda ilk eylemini gerçekleþtirdiði yerdi. Çünkü Þemdinli köprüdür, bir çok sorunla yýllar yýlý boðuþmakta, etkileþime çok açýktýr.
4. Geçmiþte Barzani-Talabani ikilisiyle baðlarý güçlü olan aþiretler günümüzde PKK’yla iletiþim içindedir. PKK yöredeki her türlü ranttan, Ýran-Irak baðlantýlarýndan yararlanmaktadýr. Bölge PKK için vaz geçilmezdir.
5. Yüksekova’da inanýlmaz bir rant vardýr. Afganistan’dan baþlayýp gelen, Avrupa’ya Amerika’ya uzanan uyuþturucu trafiðinden elde edilen bu rant PKK’yý ayakta tutan en önemli unsurdur.
PKK 1984’de eyleme geçmeden önce bütün aþiretlerle görüþmüþ onlarý enine boyuna tahlil etmiþti. Eðer aþiretlerden kaynaklanan yöreye egemen feodal yapý kýrýlabilseydi PKK’nýn bölgede barýnmasý mümkün olmazdý. KDP ve Talabani’nin KYB’sinin yýllarca uðraþarak oluþturduðu Kürtçülük bilincini PKK sömürmeyi becermiþtir. Ne var ki bu gün, Þemdinli-Yüksekova-Hakkari halký artýk PKK’dan býkmaya baþlamýþtýr. Ýlk eylem yýlý 1984’den bu yana her yýlýn “kurtuluþ senesi” olacaðýný söyleyen, caný istedi mi Türk-Kürt ayýrýmý yapmadan kurþun sýkan terör örgütünü en çok rahatsýz eden “Barýþ Süreci”idi. Baþlangýçtan bu yana süreci baltalamak için yoðun çaba harcayan terör örgütü, bölgedeki sorgusuz-sualsiz boyun eðmenin bittiðini görmenin, eylemlerinin sorgulandýðýna tanýk olmanýn rahatsýzlýðýný yaþamaktadýr. Ýnsan ve kaynak kayýplarý gün geçtikce arttýðýndan, bölgede halký denetleyebilmek için þiddet estirmekte, en küçük bir itiraza bile mermi yakmaktadýr.
HDP eþ baþkanlarý ve partinin sözcüleri de yöredeki mutsuzluðun bilincindedir. Leyla Zana’nýn Cumhurbaþkaný’yla oturup görüþülmei gerektiði konusundaki açýklamasý bile Demirtaþ’ý çok rahatsýz etmiþtir. Zana, yöre halkýnýn isteklerine ve duygularýna tercüman olmuþtur o kadar. Devletin Kürt halkýna sevgiyle yaklaþmasý ancak PKK’yla en küçük bir ödün vermeksizin etkili mücadelesi sonucunda terör örgütünün, yok olmasa da bölge üzerindeki etkisinin çokca azalacaðý kesindir. Son hesaplaþmada PKK’yý Türkiye deðil, terörden yaka silkmeye baþlamýþ, Kürt vatandaþlar bitirecektir.
