2020 yýlýnýn mart ayýnda Þikago’da yapýlacak olan Müslüman ruh saðlýðý konferansýna (Muslim Mental Health Conference) davetli konuþmacýyým. Konuþmamýn özetini yazdým. Sunumumu toplumun psikolojik iyilik halini yükseltmek için yapýlabilecek eðitim programlarý önerisi üzerine kurdum. Önerilerimi önceden sizlerle de paylaþmak istiyorum.
Ýnsan gücümüzü arttýrmak istiyorsak sadece diploma programlarý, yabancý dil öðrenme, bilgisayar teknolojilerini öðrenmek vb. gibi eðitimler üzerine odaklanmamalý, ayný zamanda psikolojik becerileri öðreten eðitimlere de odaklanmalýyýz. Ýki grup eðitimler birbirini destekleyici niteliktedir. Kanaatimce en azýndan dört farklý psikolojik bilgi kökenli eðitimi toplumsal düzeyde yaygýnlaþtýrmalýyýz. Bunlar; Evlilik geliþtirme eðitimleri, anne babalýk eðitimleri, iyilik hali (well-being) eðitimleri ve öfke kontrol eðitimleridir.
Bu eðitimler eþlere evlilikleri daha iyi hale getirecek becerileri öðretmeye çalýþýr. Atölye þeklinde yapýlan ve tüm gün süren çalýþmaya eþler beraber katýlýr. Bu eðitimlere John Gottman’ýn “The Art and Science of Love” adlý atölyesi ve benim geliþtirdiðim “Mutlu Evlilik Atölyesi” örnek verilebilir. Bu eðitimin eþleþme ve evliliðe hazýrlýk formlarýný geliþtirip uygulamak da anlamlýdýr.
Anne babalýk eðitimlerinde anne ve babalara ebeveynlik ile ilgili beceriler öðretilir. Dünyada bu tür eðitimin en önemli örneði positive Parenting Program’dýr (Triple P). Avustralya’dan klinik psikoloji profesörü olan Matt Sanders’in kurduðu bu program 30’dan fazla dile çevrilmiþtir. Programýn internet üzerinden iþleyen formu da vardýr. Yakýn zamanda eðitimlerine baþlayacaðým “Anne babalýk Atölyesi” de bu türden bir eðitimdir.
Ýyilik halini geliþtirmeye çalýþan programlarýn öncü ismi Martin Seligman’dýr. Martin Seligman Amerikan ordusu için bir iyilik hali eðitim programý geliþtirmiþtir. Avustralya hükümeti bu türden programlarý toplumun her kesimine yayma siyasetine sahiptir. Ýngiltere’de bu eðitim bazý parçalarý ilk ve orta okullara kadar yayýlmaya baþlamýþtýr. Benim geliþtirdiðim ve yakýnda ilk örneklerini yapmaya baþlayacaðýmýz “Genç Ýnsanýn 8 Sorumluluðu” bu türden bir eðitim programýdýr.
Toplumun yaklaþýk %5-8’nin sorun olacak düzeyde öfke kontrol problem yaþadýðý bilinmektedir. Kontrolsüz öfke þiddet davranýþýnýn yayýlmasýna sebep olmaktadýr. Batý ülkelerinde mahkemeler bazý kiþileri öfke eðitimi almaya zorlamaktadýr. Dünyada çok sayýda iþleyen öfke kontrol eðitimi programlarý vardýr. Benim geliþtirdiðim ve tez çalýþmasý ile etkinliðini gösterdiðimiz “5 Basamaklý Öfke Kontrol Eðitimi” bu türün örneklerinden biridir.
Bu eðitimler seminer þeklinde deðil mutlaka atölye (workshop) þeklinde yapýlmalýdýr. Çünkü amaç sadece bilgi edinmek deðil beceri kazanmak ve bilginin kiþiselleþtirilmesidir. Bu da ancak atölye formatý ile mümkündür. Ayrýca bu programlar konun uzmanlarý tarafýndan hazýrlanmalý, kendi eðitim materyalleri olmalý, programlar öðretecekleri beceriler açýsýndan yapýlandýrýlmalýdýr. En azýndan bu dört program düzenli aralýklarla gerçekleþtirilmelidir. Çok sayýda grup tarafýndan, çok sayýda ayrý yerde eþ zamanlý yapýlmalý, 10 yýllýk bir süreçte toplumun %10-25’ne ulaþabilmelidir.
Tüm bu hedefleri yapabilmek hiç de kolay deðildir. Bu hedeflerin gerçekleþmesi için stratejik düþünmeye, insan gücüne, kurumsal organizasyonlara ve eðitimleri destekleyecek ekonomik güce ihtiyaç vardýr. Benim kurduðum Zihin Okulu Türkiye için yukarýda bahsettiðim hedefleri gerçekleþtirmek için yola çýkmýþtýr. Bu Çaba Amerikan Müslümanlarý ve diðer topluluklar için de gereklidir.
