Günümüzün en önemli hikaye yazarlarýndan Mustafa Kutlu ile bir gün Reþitpaþa’da yürüyoruz. Geçmiþ zaman… Kutlu, aniden kolumdan tuttu ve ‘Bedir, þu görkeme bak’ diyerek yolumuzun üzerindeki bir aðacý iþaret etti. Gerçekten dallarý göðe eriþircesine serpilmiþ, devasa bir aðaçtý bu. Sonra düþündüm, ‘sanatçý hassasiyeti’ denilen þey bu olmalýydý. Bakmakla görmek arasýndaki fark… Mustafa Kutlu, eþyaya, bitkiye, hayvana, tabiata; Hasýlý yaratýlmýþ her þeye duyarlý olduðu kadar, bir insan sarrafýdýr da... Yazarlýk hayatý boyunca kahvehanelerde, çarþý pazarda, yayýnevlerinde hep insanlarla iç içe yaþadý, memleketten insan manzaralarý derledi ve onlarý unutulmaz öykülere nakþetti.
Son zamanlarda münzevi bir hayat yaþasa da, ömrünü bilgelikle donatan sanatçý, okuruna ardý ardýna hikaye kitaplarý armaðan etmekten geri durmadý. Denemelerden oluþan yeni kitabý ‘Kalbin Sesi/Bir Hicret Risalesi’ (Dergah Yay.) henüz çýktý… Bizzat senaryolar kaleme aldýðý gibi eserlerinden bazýlarý sinemaya uyarlandý. Daha azý ise tiyatro sahnesine taþýndý. Bunlardan en sonuncusu, ÝBB Þehir Tiyatrolarý tarafýndan sahnelenen Mavi Kuþ oldu. Özgür Kaymak tarafýndan oyunlaþtýrýlan Mavi Kuþ, daha önce de televizyon filmi olarak çekilmiþ, ancak o güzelim hikaye, Özer Kýzýltan namlý yönetmenin elinde heder olmuþtu.
Aslýnda sinema içindi...
Mavi Kuþ tiyatrodan ziyade sinema için yazýlmýþ bir eser. Keþke yeniden filme çekilebilse.Gelelim tiyatro versiyonuna...
Oyun için sade bir dekor tasarlanmýþ. Dönerli sahnenin ortasýnda kýrýk dökük bir otobüs; Adý Mavi Kuþ. Kasabanýn tren istasyonuna yolcu taþýyan tek külüstürü! Toplumun hemen her kesiminden yolcularý vardýr Mavi Kuþ’un. Hükümet tabibi, öðretmen, mühendis adayý, bir mahkum ve jandarma, aða, aðanýn yamaðý, muavin, hasta yolcu, antika meraklýsý (hatta tarihi eser kaçakçýsý) Ýngiliz karý koca vs. Bu haliyle ‘memleket’ prototipini andýran otobüs ilerledikçe yolcularýnýn hikayeleri de yumak gibi çözülür.
Öte yandan, Mavi Kuþ’un geçeceði yollarda pusu kuran kan davalýlar vardýr. Küçük bir çocuðun eline silah tutuþturan öfkeli büyükler, korkunç bir cinayete yol açmak üzeredir.
Metin iyi, ya uygulama?
Mavi Kuþ, kimi zaman eðlenceli, kimi zaman hüzünlü anlarýyla tam bir Mustafa Kutlu metni. Anadolu insanýnýn sýcaklýðý, erdemli duruþu, konukseverliði, tevekkülü, kalenderliðiyle örülü hikaye, sahneye sýcak bir atmosfer saðlýyor. Oyuncularýn her biri üzerine düþen vazifeyi yapýyor ama öne çýkan iki oyuncu var ki Mavi Kuþ’un neþesi ve sürükleyici karakterlerine dönüþüyorlar. Bu bakýmdan, daima acelesi olan ve çok önemli ‘siyasi’ konuklarýný karþýlamak için sabýrsýzlanan ‘Beþir Aða’yý oynayan, Þevket Avþar ile beline bol gelen pantolonunu iki de bir çekiþtiren sevimli ve saf ‘Muavin Seyfi’yi oynayan Cafer Alpsolay’ý özellikle tebrik etmek gerekiyor.
Sahnenin ana unsuru otobüsten baþka, dekor tasarýma olarak, geri planda aydýnlýk bir gökyüzü ve gökyüzünü çerçeveleyen saðlý sollu bir perde iliþtirilmiþ. Dað imajý verilen bu perdenin Þehir Tiyatrolarýna yakýþmayacak sakillikte oluþu gözlerden kaçmýyordu. Oyun sanki aceleye getirilmiþ gibiydu. Bunu yönetmen Özgür Kaymak’la konuþtuðumda da teyit etmiþ oldum. Normalde bir oyun 40-45 prova ile seyirci karþýsýna çýkarken, Mavi Kuþ için prova süresi çok daha az olmuþ. Bunun nedeni ise oyunu sezona yetiþtirme telaþý... O halde gelecek sezona daha sýký bir Mavi Kuþ izlemeyi umut edebiliriz.
Buna ilaveten, otobüsün hareket ve duruþ anlarýndaki efekt senkronizasyonu saðlandýðýnda, müzik kullanýmý ve yer yer oyuncularý boþluða düþüren sessizlik anlarý törpülendiðinde, oyunun bir yerinde gereksizce peryede yansýyan sinevizyon görüntüsü ayýklandýðýnda, çifte sürprizli finali ile izleyiciyi ‘þok’layan, keyifli bir oyundan bahsedebiliriz.
Þehir Tiyatrolarý Mavi Kuþ’u sezon bitimine ramak kala sahneye koydu. Bu yüzden seyirci bilet bulmakta zorlandý. Bu da gösteriyor ki Mustafa Kutlu’yu seven, onu ilgiyle takip eden büyük bir kitle var. Þunu diyebiliriz; Kutlu’nun hikayelerindeki yerli ve ana damar, hem sinema dünyasýnýn hem de tiyatrocularýn muhtaç olduklarý bir hazine niteliðindedir.
Yeter ki bir kuyumcu titizliðiyle o hikayeleri iþlemesini bilsinler. Önümüzdeki sezon Mavi Kuþ özgürce kanat çýrpabilir.
MARMARAY BENÝ OYUNA YETÝÞTÝRDÝ
Bu arada oyunun baþlamasýna 1 saat 20 dakika vardý ki ben hala Üsküdar’da deðil Ýstanbul’un öteki yakasýnda Halkalý’daydým. Baktým saat yaklaþmýþ. Marmaray’ýn Mustafa Kemal duraðý ise hemen oracýkta… Atladým Marmaray’a ve bir saat 10 dakia sonra Üsküdar’daydým. Oyuna son anda yetiþtim ve sahne… Marmaray olmadan o yolu üç saatte zor giderdim.
