Hindistan’ýn ünlü Bharatanatyam dansçýsý Alarmel Valli, “Zubin Mehta yönettiðinde sadece muhteþem müzik duymuyorum, müziðin þiirini ve ezginin dansýný derinden hissetmemi saðlýyor” demiþ... Altmýþlý yýllardan bu yana klasik müziðin dünya çapýnda en önemli yorumcularýndan biri olan Mehta, þimdi Ýstanbul’da!
ÝKSV 40. yýl kutlama etkinliklerini yarýn akþam Zubin Mehta yönetimindeki Maggio Musicale Fioretino Orkestrasý’nýn Güher ve Süher Pekinel Kardeþler ile vereceði konserle kapatýyor. Haliç Kongre Merkezi’nde dünyaca ünlü piyano ikilimiz, Zubin Mehta’nýn 1985 yýlýndan bu yana yönettiði Maggio Musicale ile birlikte, Verdi’nin La Forza del Destino uvertürünü, Bartok’un Ýki Piyano, Vurmalýlar ve Orkestra Ýçin Konçertosu ve Dvorak’in Re Minör 7. Senfoni’sini seslendirecek. Þanslý sanatseverlerin müziðin þiirini ve ezginin dansýný hissetmemesi mümkün olmayacaktýr herhalde!
TIME dergisi 19 Ocak 1968 tarihli kapaðýnda Mehta’ya yer vermiþ. Baþlýk: “The baton is passed to youth / Baton gençliðe geçti”. Yeni kuþak orkestra þefleri arasýnda Zubin Mehta’yý öne çýkarmýþ TIME... Ýsabetli bir kapak: Yarým asýrdýr Zubin Mehta’yý alkýþlýyor dünyanýn dört bir yanýndaki müzikseverler! Nasýl alkýþlamayalým? Öncelikle yaptýðý müziðin yüksek kaliteli olmasýna odaklanan, çok çalýþkan, çok giriþken bir þef Mehta!
***
Kemancý ve þef, Mumbai Senfoni Orkestrasý’nýn kurucusu babasý Mehli Mehta’nýn izinden giden genç Zubin, Viyana Müzik Akademisi’nde öðrenim gördü. 1958’de Liverpool Uluslararasý Orkestra Yönetimi Yarýþmasý’ný kazanarak dikkat çekti. Birkaç yýl içinde Viyana, Berlin, Ýsrail filarmoni orkestralarýný yönetmiþti bile!
Mehta’nýn kahramaný olduðu baþarý öyküsünün bundan sonrasý okurken baþýnýzý döndürebilir: 1961’de Montreal Senfoni’nin müzik direktörlüðüne getirildi. Bir yýl sonra 1967’ye kadar sürdüreceði bu görevin yaný sýra Los Angeles Filarmoni’nin de müzik direktörü olmuþtu. Opera þefliðine de 1963’te Montreal’de “Tosca” ile baþladý. 1969’da Ýsrail Filarmoni’nin müzik danýþmaný olarak göreve baþladý. 1977’de direktörü oldu. 1978’de L.A.’den NY’a geldi ve 13 yýl boyunca New York Senfoni’yi yöneterek en uzun süreli þefi unvanýný kazandý. 1981’de Ýsrail Filarmoni’nin Ömür Boyu Þefi olarak atandý. 1985’te Floransa’daki Maggio Musicale’nin baþýna getirildi. Bu arada dünyanýn en önemli operalarýnda New York Metropolitan’da, Viyana Devlet Operasý’nda, Londra Covent Garden’da, Milano La Scala’da operalarý yönetiyordu! 1998 - 2006 yýllarý arasýnda Münih’teki Bavyera Devlet Operasý’nýn müzik direktörlüðünü yaptý. 2006’da ise Valencia’daki Kraliçe Sofia Sanat Sarayý’nýn açýlýþýnýn ardýndan burada her yýl düzenlenen Akdeniz Festivali’nin baþkaný oldu.
Muhtemelen okurken yorulmuþsunuzdur. Bir de üstüne dünyanýn dört bir yanýnda konserler veriyor, operalar yönetiyor. Ýspanya’dan, Ýsrail’den, Japonya’dan, Almanya’dan alanýndaki en yüksek devlet niþanlarýný aldý. Daha da önemlisi doðru bildiðinden ödün vermeden çalýþan, dirençli ve inatçý bir müzik adamý olmasý. Zor bestelerin hakkýndan gelmesiyle tanýnýyor.
***
Geniþ kitlelerin zevkine hitap eden eserleri yönettiði, Roma Caracalla’daki ünlü üç tenor (Domingo, Carreras, Pavarotti) konseri ve Beijing’deki Yasak Þehir’de sahneye koyduðu “Turandot” operasý gibi popüler etkinliklere imza attýðý için müzik çevrelerinde eleþtirildiði oldu. Ýzleyici faktörünü asla göz ardý etmiyor Zubin Mehta. Münih ve Viyana’da her gece salonlarýn dolmasýný önemsiyor.
1956’da tanýþtýðý Daniel Barenboim en yakýn arkadaþlarýndan biri. Nerede hayýr için bir büyük müzik etkinliði varsa orkestranýn þefi ikisinden biri olur mutlaka! Mehta, Ýsrail’deki Filistinli Arap gençlere müzik eðitimi veren bir proje baþlattý. Ülkesi Hindistan’ýn ise en büyük gurur ve ilham kaynaklarýndan biri. Mumbai’de 2002’de kaybettiði babasýnýn adýna bir vakýf kurdu.
ÝKSV’nin 40. yýl kutlamalarýnýn finali muhteþem olacak!
