Pozitif Psikoloji Hareketi ile beraber bireyleri erdemler açýsýndan geliþtirmek psikoloji içinde yer almaya baþladý. Bu erdemler genellikle karakter gücü olarak ifade ediliyor. Pozitif Psikoloji Hareketi’nin önde gelen kiþilerinden biri olan Martin Seligman’ýn listesinde 24 adet pozitif ve güçlü karakter unsuru var. Seligman listesini oluþtururken insanlýðýn geleneksel ve modern tüm bilgisini taradýðýný söylüyor.
Bugün sizlere bizim geleneðimizdeki erdem sýnýflamasý ile Seligman’ýn sýnýflamasýný beraber görmenizi saðlamaya çalýþacaðým. Önce Seliman’ýn listesini vereceðim, sonra da Nasiruddin Tusi’nin erdem sýnýflamasýný vereceðim.
Seligman’ýn listesi þöyle: Dünyayý anlama için merak duyma ve deneyime açýk olma düzeyi, öðrenmeye ilgi duyma düzeyi, muhakeme etmeye ve eleþtirisel düþünmeye eðilim düzeyi, özgün ve pratik düþünebilme yetisi düzeyi, sosyal ve duygusal zekâ düzeyi, hayata derinlikli ve bilgece bakabilme düzeyi, deðerlerini/inançlarýný savunma ve hayatýn acýlarýna dayanmaya karþý cesaret düzeyi, baþladýðý iþi bitirme ve amaçlarýný gerçekleþtirmede sebatkarlýk düzeyi, sahici ve dürüst bir insan olma düzeyi, baþkalarýna sosyal ve maddi iyilik yapmaya yatkýnlýk düzeyi, sevgi alma ve verme düzeyi, cemiyetçi olabilme ve bir gruba baðlýlýk duyabilme düzeyi, adaletli ve eþitlikçi olma düzeyi, liderlik gösterebilme düzeyi, duygu ve dürtülerini denetleyebilme düzeyi, basiret sahibi ve temkinli olma düzeyi, alçakgönüllü ve tevazu sahibi olma düzeyi, güzel ve mükemmel olana þeylere deðer verme düzeyi, baþýna gelen güzel þeylere karþý þükür edebilme düzeyi, umut ve iyimserlik düzeyi, hayatýn anlamýna ve maneviyata ilgili olma düzeyi, merhamet ve affedebilme düzeyi, mizah sahibi ve eðlenceli olabilme düzeyi, tutku ve heves duyabilme düzeyi.
Nasuriddin Tusi Ahlâk-i Nâsiri adlý eserinde erdemlerin ve erdemsiz davranýþlarýn sýnýflamasýný yapmýþtýr. Tusi’nin bu sýnýflamasý felsefe geleneðinden gelir. Tusi önce dört büyük erdemi kabul etmiþ sonra da bunlarýn her birinin altýndaki unsurlarý belirtmiþtir. Tusi’ye göre dört büyük erdem vardýr. Bunlar; hikmet, yiðitlik, iffet ve adalettir. Hikmetin altý alt unsuru vardýr. Bunlar zekâ, hýzlý kavrama (sür’at-i fehm), zihin berraklýðý, öðrenme kolaylýðý, güzel akletme, bellekte tutma ve hatýrlamadýr. Yiðitliðin 11 unsuru vardýr. Bunlar; nefs büyüklüðü, cesaret, gayelilik, sebat, hilm, soðukkanlýlýk, gözü peklik, dayanýklýlýk, tevazu, hamiyet ve inceliktir. Ýffet erdeminin ise 12 alt unsuru vardýr. Bunlar; haya, yumuþak baþlýlýk, güzel gidiþatlýlýk, kendisiyle barýþýk olma, dinginlik, sabýr, kanaat, aðýrbaþlýlýk, sakýnma, düzenlilik, hürriyet ve cömertliktir. Adalet erdeminin de 12 alt unsuru vardýr. Bunlar; dostluk, birlik, vefa, þefkat, akrabayý gözetmek, mükafat, iyi iliþki, güzel yargý, sevecenlik, teslimiyet, tevekkül ve ibadettir.
Seligman 24 unsurda özetleme yapmýþken, Tusi 41 farklý erdem unsuru saymýþtýr. Hatta cömertlik altýnda da sekiz alt unsur belirtmiþtir. Seligman 24 unsuru belirlerken izlediði sürecin benzeri gibi Tusi’nin bu listesi üzerine çalýþýlarak erdem ve karakter geliþimi üzerine bir model kurulabilir.
