Seçimden tek baþýna iktidar çýkmadý.
-Ak Parti önemli ölçüde oy kaybetti ama yine en büyük parti olmayý baþardý. (258 mv.)
-HDP kendi tabii oy tabaný üzerinde bir misli daha oy kazanarak barajý aþtý ve 80 milletvekili çýkardý.
-MHP yüzde 4 oy artýþý ile seçimin kazançlý çýkan partileri arasýna girdi.
-CHP mevcut sayýsýndan 3 milletvekili daha az kazandý, 132’de kaldý.
-Seçim sonuçlarýnýn gündeme getirdiði birinci konu yeni hükümet arayýþý ise ikinci konu, partilerin aldýklarý baþarý ve baþarýsýzlýðýn sebeplerinin tahlili olmalý.
-Bu tablodan hükümet çýkarmak kolay deðil. Aslýnda koalisyon formüllerini kolay uygulayabilen bir ülke olsak, tabii ki farklý koalisyon modelleri ortaya çýkabilir. Ama iktidarla muhalefetin üç partisi arasýnda blok olarak cepheleþme olduðu gibi, muhalefetin kendi içinde karþýtlýktan beslenen partiler (MHP-HDP) söz konusu. Ak Parti ile diðer üç partiden her birinin (sayýsal olarak mümkün olsa bile) koalisyon oluþturmasý zor, üç partinin (ki üçü ancak koalisyon için yeterli sayýya ulaþabiliyor) kendi içinde koalisyon oluþturmasý zor.
-Üç partiyi ve paralel yapýlarý Ak Parti’ye karþý cepheleþmeye iten bir “Üst akýl” var mý, bu üst akýl, bu üçlüden Ak Parti’yi Ortadoðu’da oyundan ekarte etmek gibi bir rolü ifa için bir hükümet çýkarýr mý, bunu soru olarak býrakalým.
-MHP lideri Bahçeli, koalisyon formüllerini dýþladý, Ak Parti - CHP - HDP koalisyonu veya en erken seçimi önerdi.
-HDP adýna Demirtaþ, Ak Parti’nin dýþarýdan desteklenmesi gibi bir durumun olmayacaðýný, Baþkanlýk konusunun da artýk gündemden düþtüðünü açýkladý.
-CHP adýna Kýlýçdaroðlu’nun Baþbakanlýðý düþlediði sözleri ortaya dökülse de, bunun formülüne iliþkin bir iþaret yok. CHP - MHP - HDP üçlüsünün koalisyonu mümkün gözükmüyor, HDP’nin dýþarýdan destekleyeceði bir CHP - MHP azýnlýk Hükümeti ihtimali de hem MHP’nin hem HDP’nin tavrý açýsýndan çok zor görünüyor.
-Baþbakan Davutoðlu’nun balkon konuþmasýndan Ak Parti’nin yine de, Hükümet çalýþmalarýný ciddiyetle yürüteceðini anlýyoruz. Bu çalýþmalarýn da, erken seçime götürecek bir Hükümet olma ihtimali aðýr basýyor.
-Ak Parti ciddi oy kaybetti. Bunun tahlili kuþkusuz yapýlacak. Burada nelerden bahsedilebilir?
-Çözüm süreci. Bu Türkiye için hayati bir projeydi. Özü Türkiye’nin silahlý yapýdan arýndýrýlmasý, kanýn durmasý ve devletin Kürt vatandaþlarla yaþadýðý sorunun izalesi idi. 7 Haziran seçimleri öncesinde silahlý yapý devreden çýkarýlamadý, aksine daðlardan Doðu - Güneydoðu’ya inip açýk örtülü tehditlerle seçim çalýþmasý yapmalarýna imkan verildi. Bu Ak Parti’nin bölgede eritilmesi sonucunu doðurdu. Bölgedeki bu görüntü, Türkiye’nin diðer bölgelerinde terör örgütüne prim verildiði gerekçesiyle MHP’ye oy kaymasýna yol açtý.
-Adaylar. Teþkilatýn çalýþmamasý. Adaylarýn belirlenmesinde teþkilatýn görüþüne itibar edilmediði ve þehirlerde tanýnmayan isimlerin aday yapýldýðý iddiasý bütün seçim süreci boyunca gündeme geldi. Gerek Doðu-Güneydoðu’daki aday belirlenmesinde gerek ülkenin diðer yörelerinde Kürt yoðunluklu alanlarda temsil gücü yüksek aday gösterilmemesi.
-Cumhurbaþkanýnýn meydana inmesi. Bu bir yönüyle Ak Parti’de Tayyip Erdoðan coþkusunu devreye sorarken diðer yandan, Ak Parti’ye oy veren daha ortadan kesimlerde “tarafsýzlýk eleþtirileri”ne hak verme tepkisi doðurdu.
-Ýdeolojik temalar. Ben, hem Cumhurbaþkaný’nýn hem Davutoðlu’nun meydanlara taþýdýðý temanýn, yoðun ideolojik muhtevalý olduðunu, bu muhtevanýn Ak Parti’nin (zaten her zaman baþarýsýný isteyen) muhafazakar tabanýna hitap ettiðini, ancak yine söylüyorum, ortadan kesimlerde karþýlýk bulamadýðýný düþünüyorum.
-Baþkanlýk temasý yeterli toplumsal karþýlýk üretemedi, fiili Baþkanlýk uygulamasý ise toplum nezdinde içselleþtirilmedi. Aksine otoriterlik suçlamasý ile buluþtu.
-Paralel yapýnýn yatay iliþkiler içinde sürdürdüðü yolsuzluk temasý bir ölçüde etkili oldu.
Dediðim gibi Ak Parti ve Tayyip Bey, bütün bunlarý ve daha ötesini masaya yatýracak. Ufukta bir seçim görünüyorsa, oradan yaralarý sarmýþ olarak çýkmak hiç kuþkusuz nerede kayýplar yaþandýðýný görmeye baðlý.
Yarýnki yazýmda HDP’nin 80 milletvekilinin parti için getirdiði yeni denklem üzerinde duracaðým.
