Seçim adil değildi de ondan! Bu sistemle yapılan bütün seçimler adaletten ve eşit temsilden uzaktı.
Seçim barajından temsile kadar adaletsiz bir seçim sistemimiz var.
Ülkemizdeki demokrasinin ayıplarından biri belki de en önemli ayıplarından biri, seçim sistemimizi belirleyen kanunumuzdur.
***
Mesela ben bu seçimlerde oyumun diğer seçmenlerle eşit olmamasından şikâyetçiyim.
Ben ve İstanbul’da oy kullanan seçmenler doğuda birçok küçük ilde oy kullanan seçmenlerle eşit değildik ve hiç olmadık.
Benim oyumun da doğudaki seçmenin oyuyla aynı değerde olmasını kastediyorum.
Haksızlığa uğrayan benim ve büyük şehirlerde yaşayan seçmenler.
***
Mesela İstanbul’da seçmen sayısı 10 milyon 498 bin 282, milletvekili sayısı 88. Buna göre 119 bin 298 seçmene bir milletvekili düşüyor.
Mesela Tunceli’de seçmen sayısı 63 bin 618. Milletvekili sayısı 2. Buna göre 31 bin 500 seçmene bir milletvekili düşüyor.
Yani İstanbul’da dört seçmenin oyu Tunceli’deki bir seçmenin oyuna ancak denk geliyor.
Bu adalet mi şimdi?
Küçük illerde yaşayan seçmenin oyu büyük illerde yaşayanınkinden daha kıymetli.
***
Seçmen sayısı ve milletvekili sayılarını karşılaştırın bu büyük farkı göreceksiniz.
Büyük illerde yaşayan seçmene çok büyük bir haksızlık söz konusudur.
Seçmenler arası bu adaletsizlik ve haksızlık tabii ki partilere de yansıyor.
Bunun en bariz delili de MHP’nin daha çok oy almasına rağmen, daha az oy alan HDP’den daha az milletvekili çıkarmasıdır!
***
1 Kasım seçimlerinde MHP 5 milyon 691 bin oy ile 40 milletvekili, HDP 5 milyon 145 bin oy ile 59 milletvekili çıkarmıştır. HDP’nin oyu daha az ama çıkardığı vekil sayısı daha çok.
HDP, MHP’den 500 bin oy daha az almasına rağmen kanundaki adaletsizlikten dolayı fazladan 19 milletvekili çıkarmıştır!
7 Haziran’da daha büyük bir haksızlık söz konusuydu.
MHP 7 Haziran seçimlerinde 7 milyon 519 bin oy alarak 80 milletvekili çıkarmıştı. HDP 6 milyon oy alarak o da 80 milletvekili çıkarmıştı.
***
Yabancı basına konuk olduğumuzda karşılaştığımız önemli sorulardan biridir bu.
Diyorlar ki, MHP yüzde olarak da sayı olarak da daha çok oy almasına rağmen daha az oy alan HDP’den daha az milletvekili çıkarıyor neden?
Nedeni gayet basit, HDP küçük doğu illerinde güçlü olduğu için daha az oy almasına rağmen daha çok vekil çıkarıyor; MHP büyük illerde güçlü olduğu için daha çok oy alıyor ama daha az vekil çıkarıyor!
Tabii ki âdil değil.
Adil bir seçim sistemi olsaydı partilerin milletvekili dağılımı çok daha farklı olurdu. Mesela HDP bu kadar vekil asla çıkaramazdı.
Milletvekili dağılım sisteminden en fazla HDP faydalanmıştır!
***
Burada kusur ne HDP’nin ne de MHP’nindir, kusur seçim kanunundadır!
Ben MHP’lilerin yerinde olsam önce bu haksızlığa isyan ederdim.
Baraj meselesine değinmeye bile gerek yok.
Türkiye genelinde yüzbinlerce oy alan partiler hiç temsil edilmemektedir.
Mesela 1 Kasım’da SP 325.947, BBP 259.572, VP 119.196, HAK-PAR 109.722 oy almalarına rağmen mecliste temsil edilmemektedirler.
***
Hulasa demem o ki, 26. dönemde TBMM öncelikli olarak bu adaletsizliği giderecek bir adım atmalıdır.
Evet öncelik anayasaya verilmelidir ancak anayasa süreci zaman alacak bir süreçtir.
Ama seçim kanununa AK Parti kısa sürede âdil bir içerik kazandırabilir.
Adayların belirlenmesinden oy ve milletvekili dağılımına kadar seçim kanunu yenilenmeli daha âdil daha demokratik daha özgürlükçü bir hale getirilmelidir.
Dört sene çabuk geçer!
