Oxford Üniversitesi’nin Reuters Enstitüsü’nün 37 ülkede yaptýðý bir araþtýrmaya göre Fake news yani SAHTE habere en çok Türkiye maruz kalýyor. Hemen ardýndan ise komþumuz Yunanistan ve ABD… Bu konuda en þanslý ülkeler ise Almanya, Danimarka ve Hollanda…
***
Türkiye neden sahte haberde ilk sýrada?
Birincisi öne geçeceðim diye olur olmaz bilgileri teyit etmeden sosyal medyada duyuran gazeteciler. Üstelik çoðu kamuoyunca bilinen gazeteciler.
Ýkincisi terör örgütlerinin (PKK ve FETÖ) kara propaganda yapmak için SAHTE haberi bir yöntem olarak kullanmalarý.
Üçüncüsü ise ideolojik saplantýlý kiþilerin gerçek bilgiyi çarpýtmalarý.
Bu konu ile ilgili çok geriye gitmeden size birkaç fake news/SAHTE haber örneði vereyim.
***
Birincisi Sakarya’daki yavru köpeðin vahþice öldürülmesi. Bu insanlýða sýðmayan gaddarlýk tüm Türkiye’de tepki topladý. Öyle ki siyasiler bile olayý kýnamak için açýklama yaptý.
Ancak olaydan bir gün sonra sosyal medyada bir video dolaþýma sokuldu. Videonun Sakarya’daki olaya ait olduðu iddia ediliyordu. Görüntülerde Arapça konuþan küçük iki çocuðun tam da Sakarya’da öldürülen yavru köpeðe çok benzeyen bir köpeðe iþkence yaptýklarý görülüyor. Ýþkencenin detayýna girmek istemiyorum ama iþkence yöntemi Sakarya’daki zavallý köpeðin maruz kaldýðý muameleye benziyordu. Ýddiaya göre video Sakarya’daki vahþete aitti.
Video ile birlikte bir bilgi daha yayýlmaya baþladý. Sakarya’daki olayýn failleri Suriyeli çocuklar. Oysa dolaþýma sokulan görüntü Ürdün’de farklý bir zamanda kaydedilmiþ. Yani Sakarya’da yaþanan vahþetle hiçbir ilgisi yoktu. Seçime günler kala böyle bir SAHTE haberin hedefi seçim kampanyasý sürecinde zaman zaman tartýþma konusu olan Suriyeli sýðýnmacýlar üzerinden iktidar partisini yýpratmak. Bu su götürmez bir gerçek.
***
Seçimlerden devam edelim. Seçim çalýþmalarý için gittiði Diyarbakýr’da iftar sonrasý konuþma yapan Cumhurbaþkaný Recep Tayyip Erdoðan’ýn promter gittiði için konuþmasýna ara verdiði iddiasý. Ýddiaya göre daha önce hazýrlanmýþ konuþmasýný yapmak üzere kürsüye gelen Cumhurbaþkaný Erdoðan, promter bozulunca konuþmasýna ara verdi. Hatta bu arýza yüzünden güvenlik müdürünü azarladý. Ancak bu da çarpýtýlmýþ SAHTE bir haberdi.
Olayýn gerçeði þuydu: Salonda bulunan bir kanaat önderi iftar sonrasý namaz kýlmak için salondan ayrýldý. Namazýný kýldýktan sonra salona döndü ancak yeri baþkasýna verilmiþti. Bunu fark eden Cumhurbaþkaný, koruma müdürüne söz konusu kiþiye yerinin yeniden tahsis edilmesi için talimat verdi.
Erdoðan’a muhalif bazý gazeteler bu SAHTE haberi manþetlerine taþýdý. Amaç yine belli. Algý yaratma ve manipülasyon.
Seçim sürecinden bu yana FOX televizyonunun ana haberini takip etmeye çalýþýyorum. “Ben gazeteciyim” diye ortalýkta gezen sunucu arkadaþýn her SÝYASÝ haberin ardýndan uzun uzun yorum yapmasý beni hayrete düþürdü. Haber mi sunuyor kendi görüþlerini mi aktarýyor belli deðil. Herkese bir ayar verme hali… Herkese bir söz yetiþtirme derdi… Sorarsan “gazetecilik yapýyorum” diye savunur.
