Mitoloji deyince çoðunlukla ilk çaðda veya ortaçaðda geçen hikâye ve masallar gelir aklýmýza. Kendini Tanrý zanneden insanlarýn acayiplikleri! Greklerdeki bambaþka. Þehvetle dolan, sadakatsizlik gösteren, baþtan çýkaran, çalan ve hýrsýzlýk yapan Tanrýlar dünyasý. Mitoloji denildiðinde doðaüstü gücü olan insanlar dünyasý ve abartýlý anlatým tarzlarýný anlýyoruz. Biz de buna efsane denir. Geçmiþ efsaneler... Menkýbe kültürümüz epeyce zengin.
Mitoloji, efsane ve menkýbe bir anlatý tarzý. Bilginin belli bir tarzla sunumu. Ýnsaný etkileyen, onu büyüleyen bir tarz. Zamanlar üstü bir terennüm. Ýnsan kaderinin büyülenerek anlatýlmasý. Ýnsani varoluþu içinde gizleyen þiir ya da hikaye. Ýnsan asýrlarca mitoloji ve efsaneyle anlattý kendisini.
Modernler, mitolojiye karþý mesafeliler. Özellikle geleneksel olanla ilgili olanlara karþý reddiyeci davranýrlar. Onlara karþý savaþýrlar da. Özgürleþme derler buna. Bidat ve hurafeden kurtularak özgür aklýný kullanmak adýný verirler bu eylemlerine. Hatta tarihi, evrim içinde anlatýrken efsane çaðýný evrimin en geri basamaðý olarak kabul ederler. Medenileþme ile beraber bunlarýn çoktan aþýldýðýný düþünürler. Bu çaðlara aklýn olmadýðý ve muhayyile ve realitenin iç içe geçtiði zamanlar adýný verirler.
Þimdi mitoloji yeniden keþfediliyor. Fakat bu defa doðrudan gündelik hayat içinde ve oldukça seküler bir þekilde yapýlýyor. Modernler yapýyor bunu. Türkiye'nin en modern mahallesinde doðup büyüyen, en modern eðitim zincirinden geçenler mitoloji üretip pazarlýyorlar. Yeni bir kült olma arayýþý ve kazanç kapýsý mitoloji. Oysa bu modernler Hýzýr'ý, Anka Kuþunu, Kaf Daðýný, Abý Hayatý ne kadar da küçümserlerdi. Bunlara boþ inanç diyerek ne suçlamalar yapmýþlardý.
Niþantaþý, modern mahalledir. Orhan Pamuk burada doðup büyümüþ bir romancý. Modern bir aydýnýn sosyolojisini taþýr üzerinde. Orhan Pamuk, post-modern edebiyatýn bilincinde. Rasyonel ve irrasyoneli, gerçek ve efsaneyi iç içe iþler. Mitolojilerden yararlanýr. Kýrmýzý Saçlý Kadýn adlý romanýnda Doðu ve Batý mitolojisinden yararlanýr. Geleneksel mitoloji ile (Þehnamedeki bir efsane ile Kral Oidipus trajedisi/mitolojisini) modern zaman hikâyesi iç içe örülür. Mitoloji ile hem bir barýþma hem de onu yeniden üretme tutkusu.
Masumiyet Müzesi romaný üzerinden giderek yeni bir müzenin açýlmasý bambaþka bir þey. Tam bir mitoloji üretimi. Olmayan bir þeyin varmýþ gibi ortaya konmasý. Eþyalarla ve duygularla iliþkinin mitsel tezahürü. Modernler de yeni bir inanç ve ritüel arayýþýnda. Pamuk'un Masumiyet Müzesindeki bir anlatýsýna dayanarak Taksimde Masumiyet Müzesi açýldý. Romancýnýn icat ettiði bir þey mitleþti. Romanda bahsedilen elbiseler bu müzeye konuldu. Olmayan elbiseler var oldu. Hayaller kýþkýrtýldý. Hatta roman kahramaný Kemal'in dostunun/sevgilisinin eþyalarýyla kurduðu fetiþist iliþkinin kitaptaki bölümünü gösteren müþteriler, bilet parasý ödemeden müzeyi ziyaret edebiliyorlar.
Niþantaþýlý bir roman kahramanýnýn eþya ile kurduðu fetiþist iliþki gerçekmiþ gibi çeþitli eþyalarý açýlan bir müzede sergileniyor. Ýnsanlar da para vererek burayý ziyaret ediyor. Eskiden olsaydý, adý Kemal Baba Türbesi olurdu herhalde! Çünkü romandaki bu olayýn kahramaný Kemal. Fakat bizim modernler ne babayý ne de türbeyi severler. Onlar müze hayranýdýrlar. Mitlerinin yeri de buradadýr. Bu nedenle adýný da Masumiyet Müzesi adýný koymuþlar. Aþký ve kaçak iliþkileri mitleþtirerek haz almanýn tadýný çýkarýyorlar. Ýnançlarýný doyuruyorlar. Çünkü insan inançsýz yaþayamaz.
