ABD Baþkaný Donald Trump, “PYD’ye aðýr silah verilmesi” kararýndan hemen sonra, kendisinin Rusya iliþkilerini araþtýran FBI Baþkaný’ný kovdu.
ABD medyasý kovulmayý, Baþkan Richard Nixon’ýn Watergate Skandalý’ný soruþturan savcýyý görevden alma giriþimine benzetti.
Ancak, ertesi gün 10 Mayýs 2017’de Trump’ýn Beyaz Saray’da Rusya Dýþiþleri Bakaný Sergei Lavrov’u kabul etmesi,‘Nixon dönemi’ benzerliðinin daha fazla olduðunu gösterdi.
Ertesi günün gazeteleri Trump’la Lavrov’un samimi fotoðraflarýný manþete taþýrken, haberin giriþ cümlesi dikkatli gözlerden kaçmadý: “Dün önce ABD dýþ politikasýnýn duayeni ve Rusya konusunda akýl hocasý Henry Kissinger’ý aðýrlayan Trump…”
Benzerlik Rus ziyaretçilerle de sýnýrlý deðildi.
Kissinger, parlak bir Harvard’lý olarak Nixon’un seçildiði 1969’da Ulusal Güvenlik Danýþmaný, 1973-77 yýllarý arasýnda da Dýþiþleri Bakaný oldu. ABD, SSCB ve Çin’le ayrý ayrý yumuþama politikasý yürüterek ‘komünist blok’u kýrmayý, komünizmin Batý’ya ve Latin Amerika’ya yayýlmasýný önlemeyi hedefledi. Nixon, 1972’de önce Pekin’i ziyaret ederek ‘Tek Çin’ konusunda söz verdi, ticaret anlaþmalarý yaptý. Ardýndan Moskova’yý ziyaret eden ilk ABD Baþkaný oldu; ertesi yýl da SSCB Lideri Leonid Brejnev’i Washington’da aðýrladý. Sonraki yýllarda iki ülkeyi ayrý ayrý idare etmenin sonuçlarýný aldý. Vietnam’da, Þili’de sosyalist Salvador Allende’nin General Augusto Pinochet tarafýndan devrilmesinde vb.
1974 Kýbrýs Barýþ Harekatý da Kissinger döneminde oldu. NATO müttefiki ABD, Türkiye’ye ambargo uyguladý!
Nixon benzerliði, önceki Baþkan Barrack Obama döneminde de yapýldý. Türkiye-Rusya arasýndaki uçak krizinde ABD ve NATO desteði zayýf kaldý, ABD Suriye’de Rusya’yý destekledi, PKK/PYD/YPG konusunda benzer dili konuþtu.
Bugün de ABD, YPG konusunda Rusya ile benzer noktada. Trump, Çin’le serbest ticaretin zararlarýndan söz ediyor; Tayvan lideriyle konuþarak ‘Tek Çin’ politikasýnýn deðiþtiðini söylüyor; buna karþýlýk Rusya’ya sýcak mesajlar gönderiyor.
Ayný süreçte Latin Amerika’da sosyalist yönetimler ‘halk hareketleri’ ile devrilmeye çalýþýlýyor!
Anlaþýlan Nixon politikalarýnda deðiþen sadece Rusya ve Çin’in rolleri. Zira Rusya artýk bir ‘komünizm tehdidi’ yaratmýyor, oysa Çin bir ‘ekonomik tehdit’ yaratýyor.
Belki burada, Kuzey Irak Bölgesel Yönetimi Baþkaný Mesut Barzani’nin 20 Ocak 2017’de Rudaw haber kanalýndaki sözlerini hatýrlamak da gerekir: “Bana öyle geliyor ki ABD ve Rusya arasýnda bir ittifak var. Bir bölümünde Türkiye, Ýran veya Ürdün ve Irak bulunabilir. Ancak kimse detaylarýný bilmiyor.”
Dönelim Kissinger’a.
Halen 95 yaþýnda olan Kissinger, geçen yýl 3 Þubat’ta Moskova’daydý. Russia Today, görüþmeyi, “Putin, eski dostu Kissinger ile görüþtü. Zaten sürekli irtibat halindelerdi” diye duyurdu. Yani ilk görüþme deðildi.
Daha fazlasý için Kissinger'ýn, ayný günlerde The Atlantic’te yayýnlanan sözlerine baþvurabiliriz: “Rusya ve ABD’nin, Ukrayna ve Suriye konusunda iþbirliði yapmasý gerekir.”
Sanýrým biraz fikir veriyor.
***
ABD ve Rusya arasýnda yeni bir ‘Nixon dönemi iliþkisi’ varsa, Suriye’de hem ABD hem Rusya hem de Türkiye’nin çýkarlarý nasýl örtüþebilir?
Bugüne kadar ciddi bir örneði yok ‘üçlü kazanç’ýn.
Yine Kissinger’dan gidersek;
Türkiye’de de þubesi bulunan Center of Foreign Relations (CFR) Baþkaný Richard Haass, Trump’ýn PYD kararýndan sonra Twitter’da “Erdoðan ziyaretini iptal ederse büyük bir kayýp olmaz” mesajý yayýnlamýþtý. Terör örgütü FETÖ yanlýsý yayýnlar da ayný yöndeydi.
CFR, Kissinger’ýn Dýþiþleri’nden ayrýldýðý 1977’de baþkanlýðýna geçtiði ve halen onursal baþkaný olduðu kurum.
Yani;
Politikayý yapan Beyaz Saray deðilse, Türkiye ‘baþýnýn çaresine bakmayý’ düþünmekte geç bile kalmýþ olabilir.
***
Bu arada;
Hatýrlayacaksýnýz, ABD’nin Ankara Büyükelçiliði, 5 Ocak 2017’de Twitter hesabýndan #TürkAmerikanDostluðu etiketiyle Nixon-Baþbakan Nihat Erim fotoðrafý paylaþmýþtý. Bu paylaþým, Erim’in 19 Temmuz 1980’de suikast sonucu öldürülmesi ve ardýndan 12 Eylül darbesinin olmasýný akla getirmiþ, Baþbakan Binali Yýldýrým da ‘zevzeklik’ tepkisini göstermiþti.
Bu mesaj bir suikast ve darbe mesajý mýydý, yoksa (belki onunla birlikte) bir ‘Nixon dönemi’ mesajý mý?
Gazetecilikten bu kadar; daha ilerisi uzmanlarýn iþi.
