Bayram tatilinden önce yazdýðým son yazý þu cümleyle bitiyordu:
“Türkiye Erbil’e çok daha yakýn olmalý.”
Dün gördüðüm fotoðraf, bu ihtiyacý çarpýcý bir þekilde kanýtladý:
ABD Savunma Bakaný Yardýmcýsý Elissa Slotkin ile Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi Savunma Bakaný Kerim Sincari, ‘askeri iþbirliði protokolü’nü imzalýyor, IKYB Baþkaný Mesut Barzani de arkalarýnda onlarý izliyordu.
Artýk Peþmerge’nin maaþýný ABD ödeyecek.
Çünkü Barzani’nin iki ana gelir kaynaðýndan biri Irak merkezi bütçesindeki pay, ancak Baðdat ödemiyor.
Ýkinci kaynak petrol. Ancak petrol fiyatý 50 dolarýn altýna düþtüðünden beri geliri maaþlara yetmiyor.
***
Türkiye, mali kriz yaþayan Barzani yönetimine Kerkük-Yumurtalýk boru hattýný açarak büyük destek olmuþtu.
Bugün Peþmerge’nin maaþýný ödeyen ABD, o gün Barzani’nin Kuzey Irak petrolünü Türkiye üzerinden satmasýný engellemeye çalýþmýþtý. Anlaþmayý imzalamaya giden dönemin Enerji Bakaný Taner Yýldýz’ýn uçaðýna Erbil’e iniþ izni verilmedi, uçak geri döndü.
Buna raðmen Türkiye ýsrar etti, Barzani ABD’ye direndi, anlaþma imzalandý.
Bu kez ilk petrolün yüklendiði tankerler varýþ limanlarýna sokulmadý, okyanusta bekletildi.
Ama ýsrar sonuç verdi, ABD’nin engeli kýrýldý.
Birkaç yýldýr Türkiye, Yumurtalýk’tan satýlan petrolden taþýma ücretini alýyor, ana paradan Erbil’in hakkýný Erbil’e, Baðdat’ýn hakkýný Baðdat’a ödüyor.
Bütün iþlemler Halkbank üzerinden, uluslararasý bankacýlýk sisteminin içinde þeffaf bir þekilde yapýlýyor.
Ancak petrol fiyatý düþünce bu da Erbil’i kurtarmadý.
Ve Barzani, üzerinde ‘Maaþa bakýþ’ manþeti atýlacak o fotoðrafa muhtaç oldu.
O fotoðraftaki imzanýn deðeri 415 milyon dolar!
Ýstanbul’da son 10 yýlda yüzlercesi yükselen rezidans kulelerinden birinin ‘yarýsý’ deðerinde!..
15 yýl öncesine kadar Türkiye’nin IMF ile attýðý imzalarý hatýrlatmýyor mu?
***
Türkiye, Kuzey Irak halkýnýn da yönetiminin de en yakýn dostu olarak son 10 yýlda siyasi, askeri, istihbari, ticari iþbirliðini de tüm zamanlarýn en ileri noktasýna çýkardý.
Hem insani, Ýslami ve tarihi olarak, hem de ekonomik ve siyasi ‘ihtiyaç’ olarak zaten böyle olmalýydý.
Sadece petrol taþýma anlaþmasý bile Türkiye’nin Kuzey Irak halký ve yönetimine verdiði ehemmiyet için yeterli kanýt.
Ancak bu fotoðraf Ankara’ya bas bas baðýrýyor:
“Yetmez!..”
Ankara’nýn yaptýklarý, 10-15 yýl önceki Türkiye’ye göre büyük iþler.
Ama bakýn ‘elin oðlu’ neler yapýyor:
- Kuzey Irak’tan son 5 yýlda 5 bin 500 lisans ve yüksek lisans öðrencisi yurt dýþýna eðitime gönderildi. Bunlarýn yüzde 80’ini ABD ve Ýngiltere, kalanýn büyük bölümünü Fransa aldý. Türkiye’de okuyan Kuzey Iraklý öðrenci sayýsý ise 200!..
- Kuzey Irak’taki 4 önemli TV kanalýnýn çalýþanlarý BBC ve France 24 tarafýndan eðitildi.
- Fransa, Osmanlý mirasý Erbil Kalesi’nin içindeki bir binayý restore ederek ‘Fransýz Kültür Merkezi’ haline getirdi.
- Ýran, Kerkük’te ‘Ýmam Humeyni Kültür Merkezi’ açtý. Erbil, Süleymaniye’de de var.
- Suriye’de DAEÞ’ten kaçan ve PKK/PYD/YPG’nin zorla Kuzey Irak’a göç ettirdiði mülteciler için kamplarý Türkiye yaptý. Ama oralarý yöneten ekibi Ýran eðitti!
- Kuzey Irak’ýn ‘gelecek nesillerini yetiþtiren’ 48 kolej var ve bunlarýn 31’i hala paralel yapýnýn yönetiminde! Üstelik, Barzani yönetiminin “Türkiye Milli Eðitim Bakanlýðý bize yönetici, eðitimci göndersin, buralarýn ekibini deðiþtirelim” demesine raðmen!
***
Cumhurbaþkaný Recep Tayyip Erdoðan’ýn, en gidilmedik yerleri dolaþýp “ticaretimizi arttýralým, gençlerinizi eðitelim, kültürel kurumlarýmýzý karþýlýklý olarak açalým, bakanlýklarýnýza, askerinize, polisinize, belediyelerinize danýþmanlýk yapalým, bir ihtiyacýnýz olduðunda önce bizi arayýn” dediðinin; “Paralel Yapý size de tehdit, okullarýný elinize alýn, gerekiyorsa biz eðitimci gönderelim” diye uyardýðýnýn tanýðýyým.
‘Maarif Vakfý Kanunu’ bunun için TBMM’ye geldi, kanunlaþtý.
Hükümet, bakanlýklar, TSK, MÝT, TÝKA, AFAD, Kýzýlay, Yunus Emre Enstitüleri, Yurtdýþý Türkler ve Akraba Topluluklar Baþkanlýðý destansý iþlere imza atýyor.
Fakat...
Avrupa Futbol Þampiyonasý’nda izledik;
Bazý takýmlar iyi oynadý ama maçlarý gol atanlar kazandý.
Erbil’deki fotoðrafta filelere giden bir top var.
Barzani’nin kendi petrolünden para kazanmasýný engellemeye çalýþan ABD, Peþmerge’nin maaþýný ‘bedava’ ödemez.
Öyle olsa bu ‘iyiliði’, kontrolündeki Baðdat’a bütçe payýný ödeterek de yapabilirdi.
Daha önemlisi;
PYD/YPG’yi de ‘ayný el’ besliyorsa, bunun bedelini Barzani tek baþýna ödemeyecek demektir.
Sahada boþluk býrakmaya gelmiyor.
Ýyi tarafý, turnuva henüz bitmedi.
