Wall Street Journal, MÝT Müsteþarý Hakan Fidan’ý konu alan bir yazý yayýnladý. Yazýnýn tamamý hakkýndaki iki yorumum var:
Bir; bu bir ‘üfleyerek kemirme’ yazýsý. Zira Fidan’ý överken ayný zamanda hedef de gösteriyor.
Ýki; ABD ‘eski Türkiye’de Ergenekon ve Balyoz hükümlüsü olan generallerle ‘samimi iliþkide’ydi; bugün ise Türkiye’nin ‘yerli’ ve ‘baðýmsýz’ politikalarýndan hoþlanmýyor.
Yazýya bakalým;
-Fidan nazik ve gösteriþsiz; sakin bir sesle konuþuyor; büyük purolarý, süslü takým elbiseleri, koyu renk gözlükleri yok; havalý deðil. Maryland Üniversitesi Koleji’nden siyaset diplomasý, Bilkent Üniversitesi’nden siyaset bilimi doktorasý var.
-Türkiye, kendi çýkarlarýný zaman zaman ABD’nin çýkarlarýnýn aksine yönelmekte gören bir bölgesel güvenlik stratejisine geçti. Fidan da bu stratejinin mimarlarýndan biri.
-Fidan, 2010’da MÝT’in baþýna geçtiðinden beri, kurumun yaklaþýmýný Erdoðan’ýnkine uygun olarak deðiþtirdi. Gittikçe artan rolü Washington’da telaþa, þüpheye ve kýskançlýkla karýþýk saygýya neden oldu.
-2012’de Fidan, Türkiye’nin bir dönemler baskýn konumdaki askeri istihbaratýnýn kontrolünü (Genelkurmay’dan MÝT’e devredilen sinyal izleme sistemi-GES kastediliyor olmalý) ele alarak MÝT’in iktidarýný geniþletmeye baþladý.
-ABD ile yakýn iliþkileri olan birçok üst düzey general Erdoðan hükümetini devirme planý yapmaktan hüküm giydi. Pentagon nezdinde hapis cezalarý, ordunun Türk sistemi içindeki konumuna vurulan öldürücü darbe oldu.
-Fidan’ýn gücünü arttýrmasýna paralel olarak ABD’nin Türkiye üzerindeki etkisi de gözle görülür þekilde aþýndý. Uzun yýllar Washington, Türk ordusuyla samimi iliþkiler yürüttü. Ancak Türkiye’nin generalleri bugün Erdoðan ile en yakýn danýþmanlarý Fidan ve Dýþiþleri Bakaný Ahmet Davutoðlu’na boyun eðiyor.
-ABD’nin Türkiye ve Irak büyükelçiliðini yapan James Jeffrey onu þöyle tanýmlýyor: “Hakan Fidan’la iþbirliði yapmalýyýz çünkü iþleri halledebiliyor. Ancak ABD’nin gözü kapalý dostu olduðunu da düþünmemeliyiz, çünkü deðil.”
-Þu an görevde olan bir ABD’li istihbarat yetkilisi ise þöyle diyor: “Dünyaya farklý gözlüklerle bakýyoruz.”
-ABD’li üst düzey yetkililere göre, CIA Türkiye hakkýnda istihbarat yapýyor, ancak bunun üzerine MÝT de CIA’e karþý istihbarat kampanyasý yürütüyor. ABD bundan rahatsýz.
Üfleyerek kemirme kýsmý
Yazýda Fidan’ýn ABD’yi iki noktada rahatsýz ettiði vurgulanýyor:
1- “Türkiye Suriye’ye ayrým gözetmeden silah ve savaþçý akýþýna izin veriyor; bunlar zaman zaman Batý karþýtý cihatçýlarýn da eline geçebiliyor.” Ancak buna kanýt olarak PKK’nýn Suriye kolu PYD’nin baþkaný Salih Müslim ile CHP Hatay Milletvekili Mehmet Ali Ediboðlu’nun iddialarýný gösteriyor.
2- “ABD’liler, Fidan’ýn üç yýl önce ABD ve Ýsrail tarafýndan toplanan hassas bir istihbaratý Ýran’a verip Türkiye’nin müttefiklerini rahatsýz ettiðini söylüyor.” Ancak buna da kanýt olarak yine ‘üst düzey bir Ýsrailli yetkili’den þu alýntýyý yapýyor: “Fidan’ýn Ýran düþmaný olmadýðýný biliyoruz.”
Böylece Türkiye’nin reddettiði iki iddia, ‘tarafsýz olmayan’ kaynaklara dayanýlarak WSJ aracýlýðýyla ‘açýk gerçekler’ arasýna sokulmaya çalýþýlýyor.
Ayrýca; iç politikada rahatsýzlýk yaratma umudu açýkça okunan ‘güç’ vurgusu dikkat çekiyor. ‘Fidan, bakanlardan da güçlü’ vurgusu yapýlýrken, buna kanýt olarak, ‘muhafazakar bir gazetenin yazarý Türk istihbarat analisti’ diye tanýtýlan Emre Uslu’nun “Cumhurbaþkaný Gül’den çok daha kuvvetli” iddiasý alýntýlanýyor.
WSJ, Türkiye’nin istihbarat baþkanýný siyasi tartýþmalarýn odaðýna çekmeyi amaçlasa da, “Türkiye’de kimler ABD için çalýþtý, kimler Türkiye için çalýþýyor” sorusunun cevabýný vermesi açýsýndan iþe yaradýðý söylenebilir.
