ABD Baþkaný Barack Obama, geçtiðimiz yaz Esad rejimine uyarýda bulunarak, “Suriye’de kimyasal silahlarýn kullanýlmasý bizim için bir kýrmýzý-çizgi. Böylesi bir durum, olasý bir askeri müdahale konusunda hesaplarýmý ve denklemimi deðiþtirir” demiþti.
Bu sözlerle ABD, aslýnda Suriye’de kimyasal silahlar kullanýlmadýðý sürece, kaç kiþinin öldüðüyle çok da ilgili olmadýðýný ilan etmiþ oldu.
Son bir yýlda Amerikan basýnýna yansýyan haberlere göre Baþkan Obama, kendi Genelkurmay Baþkaný’nýn, Dýþiþleri Bakaný’nýn, Pentagon’un ve CIA’in ýsrarla örtülü askeri müdahaleyi önermesine raðmen ABD’yi Suriye’nin dýþýnda tutmak konusunda oldukça baþarýlý oldu.
Obama’nýn Suriye’de dýþarýdan izleme politikasýnýn nedeni kimilerine göre Obama Doktrini. Buna göre Obama, ABD’yi masraflý ve insan kayýplý dýþ müdahalelerden uzak tutuyor, ABD’nin dikkatini dýþarýdan içeriye çeviriyor. Böylece ABD hem içeride ekonomik ve siyasi açýlardan toparlanýyor, hem de dýþ dünyada ‘saldýrgan ABD’ imajý iyileþtirilmiþ oluyor.
Çekingen Suriye politikasýnýn bir diðer açýklamasý ise Rusya’yý kýzdýrmama gayreti. Bu teoriye göre ABD’nin Suriye’de Ruslarý kýzdýrmasýný gerektirecek kadar büyük çýkarlarý yok.
En önemli sebep Rus korkusu mudur, yoksa ekonomik kriz mi bilinmez. Ancak þurasý bir gerçek, Obama, Suriye’de kendisini baðlayacak bir kýrmýzý-çizgi koydu ve görünen o ki o çizgi çoktan aþýldý. Esad rejimi defalarca kimyasal silah kullandý. Bunun fotoðraflý ve sözlü pek çok kanýtý ve þahidi var. Ayrýca Ýngiltere ve Ýsrail istihbaratlarý da bu iddialarý doðruluyor. Obama’nýn kendi Savunma Bakanlýðý ve istihbaratý dahi “Esad, sivillere karþý kimyasal silah kullanýyor” diyor.
Kýsacasý Obama’nýn kendi koyduðu kýrmýzý-çizgi çoktan aþýldý, ancak Baþkan bunun gereklerini yerine getirmek istemiyor. Topu sürekli olarak taca atan Obama sözünün gereðini yapmak yerine “daha emin deðiliz”, “bir daha olursa affetmeyiz” türünden oyalama cümleleri kuruyor. Çünkü Obama’nýn ihtiyacý hâlâ Rusya’nýn, daha doðrusu Birleþmiþ Milletler Güvenlik Konseyi’nin (BMGK) onayý.
Obama, Bush’un aksine, hiçbir askeri müdahaleyi tek baþýna yapmak istemiyor. Suriye olayýnda da ABD mutlaka BMGK kararý olsun istiyor. Öte yandan Suriyeli muhaliflerin acilen askeri yardýma ve Suriye’nin bir kýsmýnýn uçuþa yasaklý bölge ilan edilmesine ihtiyacý var. Baþka bir deyiþle muhalifler ve ABD’nin ihtiyaçlarý bir hayli farklý.
Pire ve Obama
Suriye’de kimyasal silah kullanýmý ve Obama’nýn her gün yumuþayan kýrmýzý-çizgisi bana eski bir fýkrayý hatýrlattý. Fýkra þöyle:
Dolandýrýcýnýn biri pire ilacý diye þiþelere musluk suyunu doldurup satýyormuþ. Adamýn biri iyi de para vererek bir þiþe ilacý almýþ, fakat ilacý ne kadar sýkarsa sýksýn bir pireyi bile öldürmeyi baþaramamýþ. Bunun üzerine bir hafta sonra satýcýyý bulmuþ ve demiþ ki “Bu ne biçim pire ilacýdýr? Daha bir tane pire bile ölmedi.” Satýcý sormuþ
-Sen nasýl kullandýn o ilâcý?
-Nasýl olacak, pire olan her yere sýktým.
-Aaa, olur mu öyle, demiþ satýcý, tabii ki ölmez pireler. Sen kullanmayý bilememiþsin. Bak þimdi, önce pireyi tutacaksýn, sonra gözünü açacaksýn. Sonra ilâcý eline alacaksýn, pirenin gözünün tam ortasýna sýkacaksýn. O zaman bak bakalým, pire ölüyor mu, ölmüyor mu?
Herhalde Obama da askeri müdahale için Esad’ýn Suriyelileri bu þekilde öldüreceði güne kadar bekleyecek. Týpký fýkrada olduðu gibi Obama’nýn kýrmýzý-çizgisi de her bir Suriyeli’nin gözüne kimyasal silah atýlýnca aþýlmýþ olacak.
