Amerika bugün Baþkanýný, Temsilciler Meclisi’nin üyelerini ve Senatosu’nun üçte birini seçmek üzere 57’nci kez sandýða gidiyor. Baþkanlýk sistemi yüzünden bizim açýmýzdan baþkanlýk seçimi en hayati olaný. Çünkü istisnai bir durum olmadýðý sürece ikili iliþkiler yürütme tarafýndan götürülüyor.
Biz her ne kadar seçimin iki aday arasýnda geçtiðini düþünsek de, aslýnda beþ aday var. Liberteryan Parti adýna Gary Johnson, Anayasa Partisi adýna Virgil Goode, Yeþiller Partisi adýna da Jill Stein seçime katýlýyor.
Ancak Amerika seçim sisteminin niteliði yüzünden Cumhuriyetçi aday Mitt Romney ile Demokrat Parti’nin adayý ve þimdiki Baþkan Barak Obama dýþýnda kimsenin seçilme þansý yok. Diðerlerinin adaylýðý baþtan itibaren göstermelik.
***
Yapýlan kamuoyu yoklamalarý Obama’nýn önde olduðunu gösteriyor. Fakat Obama’nýn 3-5 puan önde olmasý seçimi kazanabileceði anlamýna gelmiyor. 2000 yýlýnda Al Gore ülke çapýnda George Bush’tan 500 bin civarýnda fazla oy almýþ olmasýna raðmen seçilemedi.
Bunun nedeni Amerika demokrasisinin þahsýna münhasýr seçim sistemi. Bu sistemde seçmenler doðrudan baþkaný seçmiyor, Seçiciler Kurulu’na oy veriyor. Bir eyalet dýþýnda diðer 49 eyalette ve baþkent Washington DC’de oylarýn çoðunu alan seçicilerin tamamýný elde ediyor.
Florida, New York, Texas gibi nüfusun yoðun olduðu yerlerde kazanmak bazen ülke çapýnda oy almaktan daha önemli olabiliyor. Ne de olsa önemli olan 538 kiþilik Seçiciler Kurulu’nda 270 oyu garanti altýna almak. Al Gore 28 oy hakký olan Florida’da 500 kiþilik bir seçmen farkýyla ülke genelinde 500 bin oy fazla almýþ olmasýna raðmen kaybetmiþti.
Amerika Bülteni adlý periyodik yayýna göre baþkanýn kim olacaðýný Pennsylvania, Ohio, Iowa, Wisconsin, Nevada, Virginia, North Carolina, New Hampshire, Florida, Colorado belirleyecek. Çünkü diðer eyaletlerde üç aþaðý beþ yukarý durum belli. Romney’in 191 oyunun, Obama’nýn da 228 oyunun þimdiden garantilendiði varsayýlýyor.
Bu eyaletlerin çoðunda da Obama önde görünüyor. Ayrýca Amerika’nýn doðu kýyýsýný vuran fýrtýna sýrasýnda Obama’nýn gösterdiði liderliðin de kendisine oy olarak geri döneceðine inanýlýyor. Romney’in krizden etkilenen orta sýnýfa verebilecek bir þeyi olmadýðý, dýþ politikada vizyonunun bulunmadýðý geniþ kesimlerce biliniyor.
Yine de Obama’nýn seçilmesi garanti deðil. Bu gece sabaha karþý bütün dünya gibi siyasetin ve ekonominin geleceði konusunda endiþesi olan insanlar Amerika seçimlerini heyecanla takip edecek. Ama sonuçta kim seçilirse seçilsin mucize olmayacak, sorunlar ne içeride ne de dýþarýda bir çýrpýda çözülmeyecek.
***
Bana öyle geliyor ki Obama’nýn seçilmesi halinde dünya daha az sarsýntý geçirecek, uygulamaya konulan politikalar sürdürülecek, bizi ilgilendiren Suriye baþta olmak üzere pek çok konuda Ankara karþýsýnda dilinden anlayan bir yönetim bulacak.
Bu, doðal olarak her konuda Amerika ile Türkiye’nin anlaþacaðý, iki ülke arasýnda hiçbir sorun olmayacaðý anlamýna gelmeyecek. Bundan önce olduðu gibi bundan sonra da farklý bakýþ açýlarý farklý siyasetlerin uygulanmasýna, bazen de çýkar çatýþmasýna yol açacak.
Suriye’de de, Ermenistan ile olan iliþkilerin niteliði konusunda da, Ortadoðu’nun geneli üstünde de deðiþik bakýþ açýlarýnýn gündeme geldiðini, hatta gündemi belirlediðini göreceðiz. Fakat hiç olmazsa dünyayý tanýyan, itidali ilke edinmiþ bir baþkan ve ekibi iþbaþýnda olacak.
