Bir süredir öfkeyi kontrol etmek üzerine yazýlar yazýyorum. Çünkü öfke patlamalarý hem insan iliþkilerini özellikle de eþler arasý iliþkileri fena halde bozuyor. Bugün öfke kontrolü için altý öneride bulunacaðým.
1-Öfke kontrol probleminiz varsa bunu kabullenin
Öfke ile baþ edebilmek için ilk þart, öfke düzeyinizi ve varsa patlamalarýnýzý gerçekçi bir þekilde deðerlendirmek. Bu deðerlendirmenin iki yolu var. Birincisi kendisi üzerine düþünmek ve kendi yaþadýklarýna yakýndan bakmak. Kiþi kendi öfkesini bilebilir. Hayatýna etkilerini fark edebilir. Buradaki hata genellikle öfkenin iþe yaradýðý, öfkelenmesinin haklý nedenlerinin olduðunu düþünmektir. Halbuki kontrolsüz bir öfke kiþiyi haklý iken haksýz konuma düþürür. Yine kontrolsüz bir öfke güç deðil zayýflýktýr. Ýnsanýn baþýný belaya sokar. Öfke halimizi anlamanýn ikinci yolu ise “Dýþ gözlemci” deðerlendirmesini dikkate almaktýr. Üç farklý kiþi sizin öfkeli olduðunuzu, öfkenizin iliþkilerde problem yarattýðýný söylüyorsa haliniz büyük ihtimalle öyledir.
2-Öfkenizi kontrol etmeye niyetlenin
Eðer öfke patlamasý kontrol probleminiz varsa, bu durum gelip geçici deðildir. Kendiliðinden düzelmez. Kontrol etmek için niyetlenip üzerine çalýþmanýz gereklidir. Öfke patlamalarýný kontrol etmek mümkündür ama kolay deðildir. Kontrol için öfke hakkýnda bilgi düzeyinizi arttýrmanýz, eðitim almanýz, sürekli bir çaba içinde olmanýz gerekir.
3- Öfkenizin tipini ayýrt edin ve çare aramayý hangi tip öfkeniz olduðuna göre yapýn
Öfkenizi etkili kontrol edebilmeniz için öfke tipinizi ayýrt etmeniz gerekli. Daha önce yazdýðým gibi kanaatimce öfkenin üç farklý tipi var. Bunlar; mizaçtan kaynaklanan öfke patlamasýna yatkýnlýk, iliþki sorunlarý ve stresli yaþam olaylarýndan kaynaklanan öfke ve bir ruhsal rahatsýzlýðýn belirtisi olarak öfke. Ýlk tip için öfke patlamasý eðitimi gereklidir. Ýkincisi için öfkenin görünen kaynaðý ile ilgili çalýþmanýz gereklidir. Üçüncü durum için ise o rahatsýzlýðýn tedavisi gerekir.
4- Öfke patlamanýzý 5 Basamaklý Öfke Modeline göre anlayýp kontrol etmeye çalýþýn
Önceki yazýmda belirttiðim gibi, öfke patlamasý 5 aþamadan oluþur. Ýlk aþama (A), öfkelenmemize sebep olan durumlarý gösterir. Ýkinci aþama (B) öfkenin baþlayýp yükselmesini gösterir. Üçüncü aþama (C) öfkemizin doruk noktada ne kadar sürdüðünü ve o sýrada yaptýðýmýz sözel ve fiziksel davranýþlarý gösterir. Dördüncü aþama (D) sakinleþme sürecimizi tanýmlar. Beþinci aþama ise (E), öfkeden sonra ne yaptýðýmýzý tanýmlar. Öfke patlamasýnýn kontrolü ve öfke patlamasýnýn verdiði zararlarý azaltmak için her aþamaya yönelik müdahaleler gerekir.
5- Eþinizin öfke modelini tanýyýn, öfkesine öfke ile karþýlýk vermeyin, aksine onu sakinleþtirin
Öncelikle her bir kiþinin kendi öfkesini kontrol etmekle bizatihi kendisi sorumlu olduðunu söylemek isterim. Fakat eþler birbirinin ruh halini düzenleme ve deðiþtirme kapasitesine sahiptir. Eþler birbirinin öfkesini arttýrýp azaltabilir. Eðer eþin öfkesine öfkeyle karþýlýk verirsek çatýþma artabilir. Eþi sakinleþtirmek daha iyi seçenek. Bunun için de eþin öfke sürecini tanýyýp, her bir aþamada öfkesini azaltmaya yönelik çaba içinde olmakta fayda var.
6- Gevþeme ve nefes alma tekniklerini öðrenin
Öfkenin uzun sürmesi bedenimizde bir dizi deðiþime neden olur. Baþ aðrýsý, yorgunluk, barsak düzensizlikleri, nefes alamamama hissi ve özellikle de kas aðrýlarý olur. Bu sebeple nefes alma ve kas gevþeme egzersizleri hemen hemen tüm öfke kontrolü programlarýnýn bir parçasý olmuþtur. Nefes ve kas gevþetme egzersizleri için eðitim alabilirsiniz.
