Psikiyatri/psikoloji alanlarý sadece rahatsýzlýklarýn tedavisine deðil, normalin daha iyi hale gelmesine de katký saðlayacak önemli birikime sahip. Psikiyatri/psikoloji alanýnda geliþtirilen kavram, teknik ve müdahalelerin geniþ halk kitlelerine öðretilmesi insanýmýzý geliþtirip daha iyi hale getirebilir. Bu yazýda size bu kavram, teknik ve müdahalelerden örnekler vereceðim. Önümüzdeki yazýlarda da bunlarýn her birini ayrýntýlý yazmaya çalýþacaðým.
Anlam arayýþý içinde olma ve inanmanýn gücü:Varoluþçu Psikoterapi Ekolü insaným hayatýna anlam vermediðinde anksiyete yaþayacaðýný söylüyor. Ayrýca maneviyatýn ve dindarlýðýn insan ruh haline olumlu katký da bulunduðu yönünde açýk kanýtlar var. Ýnsanlarda anlam arayýþý ve inanmanýn gücünü harekete geçirmek, onlarýn psikolojik büyüme ve geliþimine katký saðlayabilir.
Biliþsel hatalarý tanýyýp düzeltmek: Ýnsanlar zihinsel düþünceyi genellikle doðru bir þekilde yaparlar. Fakat aþýrý genelleme, siyah veya beyaz düþünme, keyfi çýkarsama, seçici algýlama, kiþiselleþtirme, felaketleþtirme, etiketleme, akýl okuma gibi düþünme hatalarý yapýp, bunlara göre amel edebilirler. Ýnsanlara bu düþünme hatalarýný tanýtýp, doðru düþünmelerini saðlamak onlar için koruyucu bir fonksiyon gösterebilir. .
***
Duygularý tanýma ve duygulara karþýlýk vermeyi öðrenme:Düþünce hatalarýný tanýyýp düzeltmek ne kadar önemliyse, kiþinin hem kendisinin hem de baþkalarýnýn duygularýnýn farkýna varýp, bu duygulara uygun karþýlýklar vermesi de o denli önemlidir. Ýnsanýmýzýn duygular konusunda daha iyi hale gelmesi geliþim ve ruhsal büyümeye neden olacaktýr.
Karakter ve erdemlerin güçlü ve zayýf yanlarýný tanýyýp geliþtirme:Dini metinler, sözlü ve yazýlý kültür metinleri insanlardaki olumlu ve olumsuz karakter özellikleri ve erdemler üzerine oldukça vurgu yapmýþlardýr. Yakýn dönemde Pozitif Psikoloji Hareketi de karakter ve erdem konusuna özel vurgu yapmaya baþlamýþtýr. Ýnsanlarýmýzýn kendilerini karakter özellikleri ve erdemler açýsýndan gözden geçirerek farkýndalýk kazanýp, iyi karakter ve erdemleri kendinde geliþtirme çabasýna girmesi de ruhsal büyüme ve geliþmeye katký saðlayacaktýr.
***
Yeteneklerin analizi ve geliþtirilmesi:Kiþinin kendisindeki yeteneklerin analizini yaparak farkýna varmasý ve güçlü olduðu yeteneklerini geliþtirecek bir çaba içerisine girmesi, kiþinin geliþmesine ve büyümesine sebep olabilir. Özellikle yetenekli olduðumuz bir alana 10 bin saat emek verdiðimizde usta düzeyine geleceðimiz anlayýþýný bilmek ve uygulamak geliþime sebep olabilir. Yeteneklerimiz ile mesleki kariyerimizi eþitlemek bizde akýþ yaþantýlarýna sebep olarak da mutluluðumuzu arttýrabilir.
Sosyal baðlantýlarýmýzýn halinin analizi ve geliþtirilmesi:Sosyal baðlarýmýzýn güçlü olmasýnýn ruhsal saðlýðýmýz için iyi, sosyal izolasyon anlamýndaki yalnýzlýðýn ise ruhsal saðlýðýmýz için risk faktörü olduðunu biliyoruz. Eðer sosyal baðlantýlarýmýzýn ne halde olduðunu deðerlendirmeyi öðrenir ve sosyal baðlarý güçlendirme ile ilgili bir anlayýþa sahip olursak, kendimizi koruyup güçlendirmiþ oluruz.
Bu konuya önümüzdeki yazýmda devam edeceðim.
