‘Kaþ yapayým derken göz çýkarmak’ deyiminin uluslararasý arenada da karþýlýðý olduðunu bilir misiniz?
Osmanlý en iyi bunu bilirdi.
‘Zafere ulaþtým’ sanýr ve iki metrelik kazanca sevinirken yüzbinlerce kilometrelik yurt parçasýnýn kopmasýný da kaybede kaybede öðrenmiþti Osmanlý...
Bazen birisi kendisiyle ittifak kurarken diðerleri karþýsýna çýkan, bazen de bir bakmýþsýn yerleri deðiþmiþ, aydýnlarýnýn ‘düvel-i muazzama’ diye andýðý ülkelerin danýþýklý dövüþ yaptýðýný da öðrenmiþti Osmanlý...
Dýþarýdaki kayýplarýn içerideki kargaþalar sonucunda meydana geldiðini, birbiriyle baðlantýsýz görünen dahili ve harici geliþmelerin bal gibi iç içe geçmiþ bulunduðunu da...
Ýddia ettiðimiz üzere ‘Osmanlý mirasçýsý’ olsaydýk tarihimizin iniþli çýkýþlý olaylarýnýn sebep ve sonuçlarýný bilir ve onlardan çýkardýðýmýz derslerle çok sýk oyuna geldiðimiz oldu-bittilerden uzak dururduk...
‘Tarih’ dersi notumuz sýfýr, bâri hiç deðilse günümüzde cereyan eden geliþmelerden ders çýkartabilsek...
Mesela Ukrayna’dan...
Ukrayna’da neler yaþandýðýný hatýrlayalým: Kitleler yönetimden huzursuzluklarýný baþkent Kiev’deki ‘Meydan’dan yayýlan gösterilerle ifade ettiler... Uzun süren kargaþa ortamý zaten kýrýlgan olan iç-barýþý biraz daha zedelediði gibi ülke ekonomisini de periþan hale getirdi... Ekonomik sýkýntýlar büyüyüp herkesi rahatsýz etmeye baþlayýnca gösterilerin çapý da büyüdü...
Göstericilere, biri, “Bu iþin sonunda Ukrayna parçalanýr, önce Kýrým bölgesi, sonra da ülkenizin doðusu tehlike altýna düþer” deseydi, arkalarýnda ABD ile AB desteði olduðunu, NATO’nun böyle bir oldu-bittiye asla izin vermeyeceðini düþünen kalabalýklardan herhalde ‘komplocu’ damgasý yerdi.
Onlarýn beklentisi, sokaklar olarak yönetimi dize getirdikten sonra, Batý’dan gelecek yardýmlarla bir ve bütünlük içerisinde daha demokratik bir yönetim oluþturmaktý.
Hâlâ öyle olmasýný bekleyenler vardýr; umarým öyle de olur...
Ancak þimdilik durum çok farklý: Otobüslere doldurarak oraya sevk ettiði kendi vatandaþlarýyla Kýrým’daki Rus nüfusu biraz daha kalabalýk hale getiren Putin, Batý’ya ‘Þah’ çekmiþ bulunuyor... Kýrým bir hafta sonra referandumda ‘Rusya Federasyonu’na katýlmayý’ oylayacak...
NATO saldýrýr mý? ABD Ýran’a koyduðu ambargo benzeri yaptýrýmlar koyar mý? Göreceðiz...
Osmanlý yaklaþýk 160 yýl önce Ukrayna’nýn bugün yaþadýklarýna benzer bir olayýn tarafýydý. ‘Kýrým Savaþý’ olarak tarihimize geçen ve kâðýt üzerinde zaferle biten mücadele, daha önce direndiði pek çok yanlýþlýða, Osmanlý’nýn kapýlarýný açmasýyla sonuçlanmýþtý: Savaþý birlikte yürüttüðü müttefiklerinin baskýsýyla ‘Düyun-u Umumiye’ idaresinin kurulmasýna ve bir tür ‘yarý-sömürge’ haline gelmesine yol açacak ilk büyük dýþ borcu Kýrým Savaþý yüzünden almak zorunda kaldý Osmanlý.
Pek çok topraðýný da bu arada kaybetti.
Kazandým sanýrken kaybetmeyi, müttefik bildiklerinin düþman bellediklerinden farký bulunmadýðýný, dýþarýyla baþ edememesinin içeride yaþadýðý alt-üst oluþlarla yakýndan ilintili olduðunu, baþka pek çok tarihi olaydan biliyordu zaten, ama Kýrým Savaþý sýrasýnda bir kez daha yaþayarak öðrenmiþti Osmanlý.
Ukraynalýlar ise þimdi öðreniyorlar...
Peki biz biliyor muyuz?
Biliyor olsaydýk, þu günlerde yaþadýklarýmýzý yaþar mýydýk sanýyorsunuz?
