Milli Eðitim Bakanlýðý Kasým 2013 tarihli çok önemli bir rapor yayýnladý.
Raporun ismi “Ortaöðretim Ýzleme ve Deðerlendirme Raporu 2013”.
Baþta Milli Eðitim Bakaný Prof. Dr. Sayýn Nabi Avcý olmak üzere bu rapora katkýsý olan kiþileri kutlamak lazým.
Rapor, Türkiye’nin ortaöðretim sistemini, OECD’nin uluslararasý mukayeseli çalýþmalarýna da gönderme yaparak, mercek altýna alýyor.
Ortaöðretimin çok çeþitli konularý bu Rapor’da incelenmiþ, çok önemli bir çalýþma.
Muhtemelen baþka Pazar Eðitim yazýlarýmda da bu Rapor’a, baþka konularý temel alarak, gönderme yapacaðým.
Bugün ele almak istediðim konu Rapor’un 141. sahifesinde mercek altýna alýnan öðretmen profili konusu.
Ancak, serde eleþtiri geleneði var, bu konudaki Rapor deðerlendirmelerine biraz eleþtirel yaklaþacaðým.
Ancak, peþinen, benim bu eleþtirilerimin Rapor’un baþarýlý çizgisine gölge düþürmeyeceðini de ifade etmek isterim.
Rapor, çok haklý gerekçelerle, ortaöðretim sisteminde görev yapan öðretmenlerin bir profilini çýkarmayý amaçlamýþ.
Uluslararasý çalýþmalarýn önemli bir bölümünde ilgili ülkenin eðitim çýktýlarýnýn kalitesinde öðretmenin rolünün temel belirleyici olduðu öne çýkarýlýyor.
Öðretmen profilinin, doðru kriterler kullanýlarak tartýþýlmasý bir ülkenin en temel eðitim meselesidir, buna hiç kuþku yok.
Öðretmen profilinin belirlenmesinde ele alýnan ilk kriter çalýþma yýlý, yani öðretmen tecrübesi.
Þekil 5-7’de “Ortaöðretimde bölgesel düzeyde çalýþma yýlý itibariyle öðretmen oranlarý” bilgisi var.
Ek bir bilgi de öðretmen yaþý.
Türkiye OECD ülkeleri arasýnda ortalama öðretmen yaþý en düþük ülkelerden biri.
Öðretmen profilinin ortaya çýkarýlmasýna yönelik baþka bir bilgi de ortaöðretimde görev yapan öðretmenlerin cinsiyet daðýlýmý.
“Türkiye’de kamu çalýþanlarýnýn % 36’sý kadýndýr. Ög?retmenlerin ise temel eg?itimde % 60’ý, ortaög?retimde % 44’ü kadýndýr. Söz konusu oranlar, ög?retmenlik mesleg?inin kamuda kadýnlar tarafýndan daha fazla tercih edildig?ini ortaya koymaktadýr.”
Öðretmen maaþlarý, uluslararasý mukayeseli olmak üzere, öðretmen profilinin belirlenmesinde baþka bir faktör. Maaþ konusu baþlangýç maaþlarý, kariyer sürecinde maaþ deðiþimi gibi baþlýklar altýnda inceleniyor.
Buraya kadar iþler çok iyi ama bu analizde galiba çok önemli bir nokta da eksik.
Öðretmen profilinin belirlenmesinde, ortaya çýkarýlmasýnda sayýsal veriler, tecrübe, yaþ, maaþ gibi kriterler, cinsiyet gibi faktörler inceleniyor ama nitelik açýsýndan ortada büyük bir eksik görünüyor.
Öðretmenlerin tecrübe faktörü de önemli ama bu tecrübelenme sürecinde dallarýna iliþkin küresel geliþmeleri ne ölçüde izledikleri de o derecede belirleyici.
Geçenlerde katýldýðým bir toplantýda, örnek olarak fizik dalýný seçmiþ idim, fizik öðretmenlerinin kaçta kaçýnýn son üç senede fizik nobeli alan bilim insanlarýný ne kadar izlediklerini, bu bilim insanlarýnýn bilime katkýlarý konusunda, çok deðil, beþ dakika, en genel hatlarýyla bir konuþma yapýp yapamayacaklarýný sormuþ idim.
Bu konuda tatmin edici bir yanýt alýnmadan tecrübe faktörünün ne ölçüde anlamlý olduðunu okurlarýn, öðretmenlerin takdirine býrakýyorum.
