Yurtdýþýndaki Türk okullarý konusunda endiþe taþýyan tek kiþi ben deðilmiþim. Mustafa Akyol’un çok atýfta bulunulan Star’daki ‘dostane eleþtiri’ yazýsýndan sonra Emre Aköz de Sabah’ta endiþesini okurlarýyla paylaþtý. Türkiye’nin dýþarýda en görünen etkinliði, Anadolu insanýnýn büyük fedakârlýklarýnýn mahsulü olan okullar...
Bir dostum anlattý: Ýstanbul Ticaret Odasý (ÝTO) heyeti olarak Arjantin’e gittiklerinde tanýþmýþlar okullarla... Bizim coðrafyadan oralara göçmüþ Ermeni ve Musevi azýnlýklar, çocuklarý için, özellikle Türk okullarýný tercih etmekteymiþ...
Dostum, “Bizimle Türkçe konuþan Arjantinli çocuklar gönlümüzü çaldý” dedi.
Eminim, yurtdýþýna çýkmýþ herkesin benzer izlenimleri vardýr. 100’ün üzerinde ülkede gönderinde Türk bayraðý dalgalanan okullar bulunuyor...
Çatýþmacý ortam, hiç kuþkum yok, o ülkelerde alarm zilleri çaldýrýyordur...
Geçenlerde New York’ta bir restoranda karþýma çýkan Özbek garson Anadolu Türkçesi ile bizlere hitap etti. Türk okulundan mezunmuþ. “Ben þanslýyým” dedi genç... Özbekistan, 2000 yýlýnda, kendine özel sebeplerle, Türk okullarýný kapatmadan önce mezun olmuþ...
Rusya okullara iyi gözle bakmayan ülkelerden; Vladimir Putin, nazý geçen devlet baþkanlarýna, sürekli “Kapatýn þu okullarý” aklýný verip duruyor... Sebebi, faaliyet gösterdikleri ülkelerde siyasete çok yakýn durmalarý... Okullarýn yöneticileri “Bizim siyasetle ilgimiz yok” diyorlardý yakýn zamana kadar; Türkiye’yi temsil eden diplomatlar ile temas için o ülkelere giden siyasiler de okullara kefil oluyorlardý...
Okullar çevresinde oluþan hareketlilik iþadamlarýmýza da yarýyordu, Emre Aköz’ün iþaret ettiði gibi...
Uygur Kocabaþoðlu’nun ‘Türkiye’deki Amerika’ adlý eseri, yýllar önce okuduðumda, Cumhuriyet öncesinde, Anadolu’yu hallaç pamuðu gibi atan misyoner aðýnýn en önemli unsuru olan Amerikan okullarý gerçeðini tanýmama yol açmýþtý. Osmanlý’nýn Anadolu ve Ortadoðu’ya uzanan sýnýrlarý içerisinde, 1900 yýlý öncesinde, öðretmenlerinin çoðu ‘misyoner’ olan 21 Amerikan okulu faaliyetteydi.
Bugün ancak birkaçý, onlar da milli eðitim sistemimiz içerisinde, varlýðýný sürdürüyor o okullarýn...
Demem o ki, okul açmak olaðanüstü zor, açýlmýþ okullarýn kapanmasý ise çok kolaydýr. Yabancý ülkelerde ancak müsamahayla faaliyet gösteren Türk okullarý, arkasýndan devlet desteði çekilirse, kolayca ayakta kalamaz; destek olmadan da ayakta kalabilecekleri de, Türkiye’deki son geliþmelere bakýp, evsahibi ülkenin yöneticileri istemeyebilir...
Çatýþmacý ortamýn ilk kurbanýnýn yurtdýþýndaki Türk okullarý olmasýndan cidden endiþe ediyorum...
“Tamam kardeþim de” dedi konuyu müzakere ettiðimiz ortamdan bir dost, “Sen bu endiþeyi taþýyorsun da, o okullarý týrnaklarýyla inþa eden, evini ihmal etme pahasýna donatan, hastalýk derecesinde üzerine titizlenenler neden seni endiþeye sevkeden gerçeði görmezler?”
Sorunun cevabýný ben bilmiyorum.
Hükümetin ‘paralel devlet’ teþhisi eþliðinde yürüttüðü yeni yaklaþým çatýþmaya yol açtý. Genel havasý itibariyle bir ‘meydan savaþý’ süregidiyor. Geçmiþinde devletle takýþmaya hiç yanaþmamýþ bir câmia dört koldan taarruzlarýný sürdürüyor; en cerbezeli savaþanlar ise, medyalarýnda köþe tutmuþ Câmia-dýþý yazarlar...
Ne yalan söyleyeyim, onlarý okurken çok þaþýrýyorum. Ýçeride ve dýþarýda bugüne kadar kaydedilmiþ hizmet baþarýlarýnda hiçbir dahli bulunmamýþ, bir taþýn üzerine ötekini koymamýþlar, ama sonunda taþ üstünde taþ kalmayacaðý ilk günden belli bir kavgada cazgýrlýk yapýyorlar...
Herhalde enkazýn altýnda nasýl olsa baþkalarýnýn kalacaðýný düþünerek...
Elini taþýn altýna koymuþ, varýný yorunu hizmete vakfetmiþ niceleri ise, emeklerinin heba olacaðýna þimdiden yanýyorlar...
Çevremdeki niceleri hiç deðilse o durumda... Yüzlerine baktýðýmda o insanlarýn, þimdi ortaya çýkan tabloyu bir türlü içlerine sindiremediklerini görüyorum.
Beni niye ilgilendiriyor? Taþ taþ üstüne konulurken ben de taþ taþýyanlardandým, bu bir... Daha önemlisi, içine girdiðim her ortamda, yürekleri yanýk insanlar etrafýmý çevirip “Neden bir þey yapmýyorsunuz?” diye soruyorlar.
Daha ne yapabilirim ki...
