Ben dün International Herald Tribune’de (IHT) okudum Tim Arango’nun Türkiye’yle ilgili yazýsýný; New York Times (NYT) okuru Amerikalýlar, muhtemelen bir gün önce, gazetenin çok sattýðý pazar günü, okumuþ olmalý. Okumuþ ve “Nasýl bir ülke bu?” diye düþünmüþlerdir...
Yazý Aliþan Þanlý adlý militanýn Ankara’daki ABD Büyükelçiliði’ne düzenlediði bombalý saldýrýya anlam kazandýrmaya çalýþýyor. Politik þiddetin 1980 öncesinden miras olduðu tezini iþliyor; “Son on yýlda kaydedilen istikrara ve ekonomik refaha raðmen mazisi ülkenin peþini býrakmýyor” diyor...
Desin, demesinin hiçbir mahzuru yok. Yalnýz haberin bir yerinde, Türkiye’deki basýn özgürlüðünün durumuna geliniyor ve bildik söylem kendini dýþa vuruyor: “Türkiye dünyanýn en fazla gazeteciyi hapse týkan ülkesidir; Çin ve Ýran’dan bile fazla...”
Þaþýlacak bir durum yok aslýnda; bu tür haberlerde kullanýlmasý kliþe haline dönüþmüþ bir tespit tekrarlanýyor. Artýk dünya basýný, Türkiye’nin havasýndan, suyundan, kebabýndan bile bahsediyor olsa, o kliþeyi haberin bir yerine mutlaka yerleþtiriyor.
Kliþeler bir deðil, iki. Ýkincisi de, cezaevlerindeki subaylar konusu... Tutuklu subaylarýn bir bölümünün bizzat Tayyip Erdoðan’ýn mesai arkadaþý olduðu hatýrlatýlýp durumun garipliðine mutlaka dikkat çekiliyor...
Hayli zaman oluyor; ülkemizin Avrupa Birliði ile iliþkilerinden sorumlu bakanýyla gittiðim bir kuzey ülkesinde, yabancýlarla biraraya gelinecek toplantý öncesi sohbet edilirken, “Cezaevlerindeki gazeteciler konusu karþýnýza çýkacak, buralarda en fazla konuþulan konu bu” demiþtim. Büyükelçinin, yüzüme, “Hay Allah razý olsun” diyen gözlerle baktýðýný hatýrlýyorum. Konuþmasý sonrasýnda bakana en çok soru o konuda gelmiþti.
O sýrada ‘cezaevindeki gazeteciler’ konusu, henüz KCK operasyonu baþlamamýþ ve sayý birdenbire 100’lere týrmanmamýþ olduðu için, bir-iki gazetecinin ismi üzerinden yürütülüyordu ve etkisi sýnýrlýydý. KCK operasyonuyla tutuklanan Özgür Gündem, Evrensel gibi gazetelerin mensuplarýyla iþ iyice çýðýrýndan çýktý.
Türkiye’yi yurtdýþýnda temsil edenlerin, ülkemizin dostlarýnýn iþini hayli zorlaþtýrýyor bu durum. Ülkemize yatýrým kararlarýný etkiliyor. Turizm amaçlý gezilere hevesi öldürüyor. Eskiden biri yazar, diðerleri sessiz kalýrdý, þimdilerde Türkiye konulu haber veya yazýlarý ‘kliþesiz’ yazanlarý taþa tutuyorlar...
NYT/IHT’da çýkan yazý onlardan biri iþte. Dün burada aktardýðým ABD-merkezli Türkiye övgüleri artýk birer istisna olmaya baþladý. Ülkemizi övmeye kalkaný, yapýlanlara hayranlýk bildireni lâfla dövüyorlar; “Ama Türkiye’de gazeteciler hapiste” sözleriyle...
“Efendim, bizde yargý baðýmsýz...” türü savunmalara kulak asan yok. Ýktidarýn ‘güç’ kullanmayý bilmesi, özellikle Tayyip Bey’in olan-biten her þeyden haberinin olduðu görüntüsü, haksýz hücumlara karþý çýkanlarýn elini kolunu baðlýyor...
Geçtiðimiz on gün içerisinde meydana gelen ve çoðu kiþinin anlamakta zorlandýðý bazý çýkýþlarý, jestleri, karargâhta yapýlan bir deðerlendirmenin sonucu olarak görüyorum. Hükümet revizyonunu ve yeni atanan bakanlarýn kimliklerini bile ayný karargâh deðerlendirmesine baðlýyorum...
Bazýlarýnýn anlamakta zorlandýklarý þu: Hiçbir siyasi kadro olaðanüstü çabalarla gerçekleþtirilmiþ ve büyük çapta baþarýya ulaþtýrýlmýþ atýlýmlarýn bir çýrpýda gözden düþmesine izin vermez. Övgü almayý beklediði özgürlükler alanýnda Türkiye’nin ayýplý gösterilmesine müsamaha etmez. Dahasý, kendisinin dýþarýda hesaba çekilmesine sebep olan olaylarý yeniden gözden geçirip birilerinin oyununa gelip gelmediðini sorgulamaya baþlar...
Karargâh deðerlendirmesiyle bunun yapýldýðýný ve kendileri müdahil olmadan meydana gelmiþ yanlýþ görüntüleri ortadan kaldýrmaya karar verildiðini sanýyorum. Birbiri ardýna Meclis’e sevk edilen ‘yargý paketleri’ yasalaþýr yasalaþmaz ‘cezaevinde gazeteci’ kalmayabilir... Aðýr hasta tutuklulardan baþlayarak ‘intikamcý davranýldýðý’ görüntüsünü tersine çevirecek türlü giriþimler yapýlabilir...
“Yazayým mý yazmayayým mý?” diye çok düþündüðüm bir ek tahminim de var. Yazýyorum: Tayyip Bey etrafýnda da ‘büyük oyunun aktörleri’ni arýyor ve ortaya çýkaracak testler yapýyor olabilir...
