Saraybosna'nýn en iþlek caddelerinden birinde yürürken yerdeki mermere þöyle bir cümle yazýlmýþ: ‘kültürlerin buluþtuðu yere hoþ geldiniz.’
Þehrin klasik Balkan mimarisi bu çizgiyi geçtikten sonra birden bire klasik Osmanlý mimarisine dönüþüveriyor. Burasý eski çarþý… Fotoðraflardan hatýrladýðýmýz meþhur Sebil iþte orada. Camiler ve minareler silüete hakim… Meydanýn etrafý restoranlar, dükkanlar ve kafelerle dolu. Bölgedeki hanlar, çarþýlar epey geriye götürüyor insaný. Caddeye serpiþtirilmiþ birkaç çeþmeden buz gibi sular akýyor.
Bosna tepelerinde sýradaðlar gibi uzanan bembeyaz taþlý þehit mezarlarý, meydana yürüyerek 10 dakikalýk mesafede. Aliya Ýzzetbegoviç de bu kabristanlardan birinde askerleriyle birlikte Bosna’nýn manevi bekçileri olarak duruyor.
GÜLÜMSE BIRAZ BOSNA
Hayat sessizce akýp gidiyor Saraybosna’da. Sanayileþmenin doðal yaþamý çirkinleþtiren yüzüyle henüz tanýþýlmamýþ. Fakat bir þey var... Savaþ boyunca yaþanýlan acýlardan, birbirine onca düþmanlýk etmiþ farklý etnik unsurlarýn bir arada yaþamak zorunda kalýþýndan mýdýr nedir, insanlar yabancýlara karþý biraz tedirgin… Alýþveriþ’te, yol sorma giriþimlerinde çok da ‘güleryüzle’ karþýlandýðýmý söyleyemem. Hizmet sektörünün ‘güleryüzlü kurallarý’ gereðince iþliyor sayýlmaz.
Bu uzunca giriþin ardýndan Saraybosna’ya geliþ sebebimizden bahsetmek isterim. Bu yýl 22’incisi düzenlenen Uluslar arasý Saraybosna Film festivali vesilesiyle güzel Bosna’ya ilk kez yolum düþtü. Haberlerde okuduðunuz üzere bu yýl festivalin galibi bir Türk yapýmý oldu. Gencecik bir yönetmen; Mehmet Can Mertoðlu’nun ‘Albüm’ filmi En Ýyi Film seçildi. Öte yandan bu yýl Saraybosna’da TRT rüzgarý esti. Hatta TRT, fýrtýna gibi giriþ yaptý festivale; Önümüzdeki yýldan itibaren festivalin ‘kurumsal partneri’ oldu. Anlaþmayý imza atmak üzere bizzat TRT Genel Müdürü Þenol Göka Saraybosna’daydý.
FESTIVAL PARTNERI TRT
Saraybosna Film Festivali yöneticileri de TRT gibi Avrupa’nýn en büyük yayýn organlarýndan birinin desteðini almýþ olmaktar hayli memnun görünüyordu.
TRT, ayrýca bundan böyle festival bünyesinde çekilecek bir filme baþtan sona yapým desteði vereceðini açýkladý. Festivalin CineLinkWork-in-Progress bölümünde 30 bin avroluk bir ödül de veren TRT’nin bu ataklarý ayný zamanda Avrupa sinema sektörüne giriþ bileti anlamýna geliyor.
Bosna sokaklarýnda gezerken, Diriliþ Ertuðrul, Filinta gibi dizilerden tanýdýðýmýz Boþnak oyuncu Reþat Strik’e rastlamak da güzel bir tesadüf oldu. Sarýldýk, bir Osmanlý çarþýsýnda Türk kahvesi içtik. Reþat, heyecanla yeni projelerinden bahsetti. Yönetmen koltuðuna geçeceði ilk filmini çekmeye hazýrlanýyor. Doha’da sponsor arayýþýnda. Reþat’ýn ‘Bir Gün Geleceðim Baba’ adýný verdiði film, sinopsisten okuduðum kadarýyla Bosna savaþýnýn izlerini taþýyacak.
ÞAHIN SISIÇ DE BURADA
Savaþ demiþken, Bosna’nýn en ünlü görüntü yönetmenlerinden biri olan Þahin Sisiç de tanýþýp sohbet etmek imkaný bulduðumuz bir baþka sanat insaný. Bir yakýnýna sarýlýr gibi hasretle sarýlýyor insana. Gözlerinden muhabbet akýyor. Sisiç, Srebrenica’da gazi olan Kadir Habiboviç’in otobiyografik ‘Zivot Protýv Smrtý Srebrenica’ (Ölüme Karþý Hayat) adlý kitabýný sinemaya uyarlama çabasýnda. O da týpký Reþat gibi sponsor bakýyor. ‘Ormanda Bir Ses’ (A Voice the Mountain) adýný vereceði film Srebrenica soykýrýmýný beyazperdeye taþýyacak.
Þunu biliyoruz; Günümüzde savaþlar sadece cephede vuku bulmadýðý gibi, kazanýlan bir savaþý masada kaybetmek de var. Sanatýn derinlere kök salan gücünden sarsýlmaz çýnarlar yeþertmek, yüzyýllar sonra bile gölgesinde serinleyebilmek için; kýsacasý kaybedenlerden olmamak için, kurumlarýmýzýn, iþadamlarýmýzýn mutlaka sanata da yönelmesi, ata yadigarý diyarlarda dahi bir dikili aðacýnýn olmasý gerekmez mi? TRT’nin Saraybosna’da attýðý adýmý bu yüzden önemsiyorum.
REÞAT STRÝK FÝLM ÇEKECEK
Reþat Strik... Onu Driliþ Ertuðrul dizisinden tanýyoruz. Hollywood’ta ünlenen Boþnak oyuncu þimdilerde ilk kez yönetmenlik koltuðuna geçeceði filmin heyecanýný yaþýyor.
